Geen samenvatting beschikbaar
Themanummer 'Veiligheid'. Het ‘opjagen’ van junks en alcoholisten heeft geen zin, zo realiseert men zich in Utrecht. Als je ze wegjaagt uit het winkelcentrum Hoog Catherijne, zorgen ze weer elders voor overlast. De reclassering, verslavingszorg, politie en nog veel meer (landelijke) instanties werken daarom samen in het Utrechtse experiment GRIP! Dit project begeleidt met drang en dwang 25 extreem lastige daklozen. Medio volgend jaar moet een onderzoek aantonen of die intensieve begeleiding tot minder overlast leidt.
Het vormgeven van de aanpak van huiselijk geweld door de buurtteams is een complexe ontwikkelingsvraag, die tal van vragen oproept. Het doel van dit verkennende onwikkelingsgerichte onderzoek is om deze vraagstukken te systematiseren en te analyseren om zo zinvolle keuzes te kunnen maken over de thema's waarop de ontwikkeling van de aanpak van de huiselijk geweld en daarbij ondersteunend praktijkonderzoek zich moeten richten. Daartoe is in dit rapport de aanpak van huiselijk geweld door de Utrechtse buurtteams verkend via verschillende invalshoeken. Er is gekeken naar de beleidsmatige en theoretische uitgangspunten van de buurtteams, naar de inzet en moed die het werken met huiselijk geweld van professionals vraagt en naar de alledaagse praktijk van de aandachtsfunctionarissen huiselijk geweld na een melding van Veilig Thuis. Via interviews, groepsbijeenkomsten, reflectie en literatuuronderzoek zijn de bevindingen vanuit die invalshoeken met elkaar in verband gebracht met het doel om de onderliggende patronen en vragen te verhelderen. Deze kernvraagstukken rond de aanpak van huiselijk geweld zijn geanalyseerd door vijf spanningsvelden en bijbehorende dilemma’s te benoemen en te beschrijven: het normale leven versus geweld; eigen kracht versus eigen regie; keuzevrijheid versus drang en dwang; incidenten versus resultaten; generalisme versus specialisme. Op basis van de analyse van deze spanningvelden wordt aanbevolen om veiligheid niet alleen als ondergrens voor kindermishandeling te hanteren maar ook voor ander vormen van huiselijk geweld zoals partnergeweld, geweld van ouders tegen hun kinderen en ouderenmishandeling. Gepleit wordt om hierbij zo nodig drang en dwang in te kunnen zetten. Voor de doorontwikkeling van de aanpak van huiselijk geweld in de buurtteams komen verder de volgende aandachtspunten uit dit onderzoek naar voren: specialistische ondersteuning huiselijk geweld aan de generalistische werkende buurtteams met als doel huiselijk geweld duurzaam te stoppen; het verder verfijnen van het begrip "eigen kracht" en dit niet zonder meer gelijk te stellen aan eigen regie; aandacht voor professionele moed preventie en vroegtijdige signalering.
Deze Raak-Publiek aanvraag richt zich op het meer bewust bekwaam maken van de jeugd- en gezinsprofessionals in het handelen volgens pedagogische uitgangspunten. Kinderen worden niet altijd voldoende bij hun behandeling betrokken (recht op participatie) en doordat de professionals te weinig kennis hebben over (inter)nationale wetgeving resulteert dit in repressief handelen. Het opsluiten van kinderen bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat kinderen zich niet optimaal kunnen ontwikkelen. Hoewel in de praktijk de aandacht veelal uitgaat naar diagnoses en behandeling of behouden en herstellen van orde, willen we laten zien dat een pedagogisch perspectief, waarin het belang en de ontwikkeling van het kind centraal staan, het uitgangspunt moet zijn in het werk van jeugdprofessionals. Gezamenlijke besluitvorming met ouders en kinderen staat daarbij voorop. Het doel van dit project is om allereerst de behoeften van professionals in de jeugdzorg in kaart te brengen om repressie te verminderen en ruimte te geven aan de autonomie van kinderen en ouders om daarmee vorm te geven aan de pedagogische opdracht die zij hebben. Daarbij is het belangrijk om inzicht te krijgen in pedagogische overwegingen van professionals bij (complexe) casussen op verschillende niveaus in de jeugdzorg en wat de gevolgen van het handelen zijn voor de (rechts)positie van kinderen en hun ouders. Op basis van inventariserend onderzoek worden dilemma’s, behoeften en vragen uit de breedte van de praktijk van jeugdzorg verzameld en gebundeld. Dit voedt het actieonderzoek waarin gewerkt wordt aan alternatieve aanpakken waarin ruimte is voor gezamenlijke besluitvorming met jongeren en ouders. Deze aanpakken komen voort uit een pedagogisch perspectief en dragen bij aan recht doen aan het kind. Op deze manier kan een stap worden gezet in het ontwikkelen van evidence based pedagogische aanpakken die bijdragen aan het verminderen van repressieve en beperkende maatregelen (drang en dwang) in de zorg.
Aanleiding Reclasseringswerkers jeugdbeschermers, schuldhulpverleners, klantmanagers en woonbegeleiders: ze werken allemaal in een situatie van drang en dwang. En hun rol is bovendien steeds meer verschoven van vrijwillig hulpverlener naar toezichthouder of controleur in een gedwongen kader. Dat vergt een andere houding en doel dan wat deze 'sociale professionals' in hun opleiding hebben geleerd. De beroepsgroep heeft dan ook grote behoefte aan ondersteuning bij het werk. Hoe kunnen zij effectief contact houden met hun cliënten, in hun gecombineerde rol van begeleiden en controleren? En dat in een maatschappij die gericht is op participatie en zelfregie - iets waarvoor juist hun cliënten nauwelijks toegerust zijn. Doelstelling In 2011 heeft het Kenniscentrum Sociale Innovatie (KSI) de longitudinale studie 'Werkalliantie in gedwongen kader' gestart in de context van reclassering. Hierin staat het concept 'werkalliantie' centraal: doelen en taken waar cliënt en professional gezamenlijk aan werken. Dit RAAK-project wil het onderzoek doorontwikkelen tot een definitieve werkalliantiemonitor voor andere domeinen: schuldhulpverlening, jeugdbescherming, woonbegeleiding en arbeidstoeleiding. Hiertoe zijn vier deelprojecten gedefinieerd: 1) vaststellen van het concept werkalliantie in gedwongen kader en van de werkalliantiemonitor; 2) toetsen van de effectiviteit van werken met de alliantiemonitor in het reclasseringswerk; 3) aanpassing van de alliantiemonitor voor andere contexten en toetsen van de effectiviteit in deze contexten; 4) synthese van alle onderzoeksbevindingen en eindrapportage. Beoogde resultaat Het project levert een bruikbare, geteste alliantiemonitor op die kan worden gebruikt in de 5 onderzochte werkdomeinen waarin sprake is van drang en dwang. Aan het onderzoek werken docenten, bachelorstudenten en masterstudenten mee en cliënten en professionals uit de beroepspraktijk. De resultaten worden verwerkt in het curriculum van de betrokken onderwijsinstellingen: zo wordt de veelgebruikte methodiek 'werken in gedwongen kader' aangepast. De deelnemende instellingen, professionals en landelijke koepels verspreiden de kennis in het werkveld. Ze delen de resultaten in vakbladen en op conferenties.
