Lesson study is een methode waarbij een groep docenten zelf een vernieuwende les voorbereidt, en samen onderzoekt of deze werkt voor de leerlingen. In een stapsgewijs proces van ontwerpen, onderzoeken en bijstellen, werken docenten zo aan hun professionele ontwikkeling. Fontys en de Universiteit Gent onderzoeken momenteel de effectiviteit en toepasbaarheid hiervan bij LO.
Eerder gepubliceerd in Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 2021, nr.2 Studenten van de lerarenopleiding basisonderwijs (pabo) voeren in het laatste jaar van hun studie doorgaans zelfstandig een praktijkonderzoek uit, dat getoetst wordt aan de hand van een verslag. Lerarenopleiders van Hogeschool Saxion en vanuit het werkveld vroegen zich af of met een andere insteek van het afstudeeronderzoek de onderzoekende houding van studenten en de aansluiting bij de onderwijspraktijk beter gerealiseerd zouden kunnen worden. Daarom is een nieuwe variant ontwikkeld en beproefd: Lesson Study als afstudeeronderzoek. Studenten formuleerden in groepjes op basis van een analyse van de schoolcontext een onderzoeksvraag en ontwikkelden met behulp van de theorie vervolgens samen een les. Deze les werd uitgevoerd, geobserveerd en nabesproken door de studenten, waarbij het denken en leren van leerlingen centraal stond. We onderzochten in hoeverre ‘Lesson Study als afstudeeronderzoek’ geschikt is om het onderzoekend vermogen van pabo-studenten te stimuleren, en welke aanpassingen in het ontwerp nodig zijn voor implementatie. Zes deeltijdstudenten en twee voltijdstudenten hebben deelgenomen (twee groepen van vier studenten). De groepen werden begeleid door twee docenten. Door middel van een vragenlijst, interviews en docentenlogboeken is antwoord verkregen op de onderzoeksvragen. Op basis van de resultaten concluderen we dat de onderzoekende houding van studenten in dit afstudeeronderzoek ruim voldoende is gestimuleerd en de onderzoeksvaardigheden zijn bevorderd. Met name het praktijkgerichte karakter van de Lesson Study en de samenwerking tussen studenten worden als positief ervaren door studenten en opleiders. Wanneer een aantal kleine aanpassingen wordt doorgevoerd ten aanzien van de ondersteuning, planning en informatieoverdracht en de vorm en eisen die gesteld worden aan het eindproduct goed worden (her)overwogen, kan deze vorm van afstuderen met succes worden geïmplementeerd.
MULTIFILE
In this study, we aimed to identify how the learning activities elicited in a lesson study project contributed to self-perceived change in supervisors’ pedagogical content knowledge (PCK). Lesson study is a method which combines both professional and educational development. During a lesson study project, teachers collaborate in a team and develop, teach, evaluate, and redesign a research lesson. During the 4-month lesson study project described here, four supervisors designed a protocol for research supervision meetings aimed at enhancing undergraduate students’ learning. During the project, they experimented with open questioning and giving positive feedback instead of giving instruction and explanations. A mixed-methods design was used in this study. Data on the supervisors’ learning activities and PCK were gathered using learner reports, video-recordings of meetings, and exit interviews. The analyses of these data showed that the lesson study project contributed to the development of the supervisors’ PCK on instructional strategies and student understanding. The learning activity that contributed most to these changes was reflecting on their own practice and that of their students.
MULTIFILE
Receiving the first “Rijbewijs” is always an exciting moment for any teenager, but, this also comes with considerable risks. In the Netherlands, the fatality rate of young novice drivers is five times higher than that of drivers between the ages of 30 and 59 years. These risks are mainly because of age-related factors and lack of experience which manifests in inadequate higher-order skills required for hazard perception and successful interventions to react to risks on the road. Although risk assessment and driving attitude is included in the drivers’ training and examination process, the accident statistics show that it only has limited influence on the development factors such as attitudes, motivations, lifestyles, self-assessment and risk acceptance that play a significant role in post-licensing driving. This negatively impacts traffic safety. “How could novice drivers receive critical feedback on their driving behaviour and traffic safety? ” is, therefore, an important question. Due to major advancements in domains such as ICT, sensors, big data, and Artificial Intelligence (AI), in-vehicle data is being extensively used for monitoring driver behaviour, driving style identification and driver modelling. However, use of such techniques in pre-license driver training and assessment has not been extensively explored. EIDETIC aims at developing a novel approach by fusing multiple data sources such as in-vehicle sensors/data (to trace the vehicle trajectory), eye-tracking glasses (to monitor viewing behaviour) and cameras (to monitor the surroundings) for providing quantifiable and understandable feedback to novice drivers. Furthermore, this new knowledge could also support driving instructors and examiners in ensuring safe drivers. This project will also generate necessary knowledge that would serve as a foundation for facilitating the transition to the training and assessment for drivers of automated vehicles.
In een context van groeiend lerarentekort gecombineerd met vroegtijdige uitval van startende leraren, vormen de praktijkvragen van startende leraren, die als bevoegde beginnende leraren werken of als zij-instromer studeren, aanleiding voor voorgesteld project 'Goed beginnen met gedrag'. Deze vragen richten zich op ondersteuning hoe in de klas om te gaan met gedrag van leerlingen en op het vormgeven van klassenmanagement. Daarnaast heeft deze groep behoefte aan samen leren en aan feedback van experts en collega's. In het voorgestelde project werken het Windesheim-lectoraat ' Betekenisvolle en inclusieve leeromgevingen', het NHL Stenden-lectoraat 'Vitale vakdidactiek' en de pabo van de Windesheim Lerarenopleiding Basisonderwijs via Zij-instroom voor primair onderwijs samen met vijf schoolbesturen in Zwolle, Almere en Assen aan de volgende onderzoeksvraag: 'In hoeverre kan deelname aan Lesson Study (LS) een positieve bijdrage leveren aan het ondersteunen van startende leraren bij klassenmanagement- en gedragsvraagstukken?' LS is een aanpak waarin kleine lerarenteams collaboratief actiiviteiten ontwerpen, deze live uitvoeren, observeren, nabespreken, herontwerpen, waarna de cyclus zich herhaalt. Doelstelling van het project is om via LS gericht op klassenmanagement- en gedragsvraagstukken nieuwe kennis te verwerven over het hierin ondersteunen van startende leraren. Leraren en schoolbesturen kunnen deze kennis inzetten enerzijds in het dagelijks handelen in de klas en anderzijds in de inductie- en begeleidingstrajecten voor startende leraren georganiseerd door de scholen. Via de werkveld- en onderzoekspartners komt de kennis ten goede aan een breder werkveld en aan het onderwijs binnen en buiten de twee betrokken hogescholen. De beoogde resultaten van het project zijn: 1) een LS-aanpak voor startende leraren gericht op klassenmanagement- en gedragsvraagstukken, 2) kennis van successen en problemen bij implementatie van de LS-aanpak, 3) inzicht in de ervaren opbrengsten van de LS-aanpak, en 4) deelnemende starters voelen zich ondersteund en hebben kennisgemaakt met een aanpak die ze in hun verdere loopbaan kunnen blijven toepassen.
Computational thinking (CT) wordt beschouwd als een van de 21e-eeuwse vaardigheden. Zoals de term doet vermoeden, heeft CT raakvlakken met zowel digitale vaardigheden als denkvaardigheden (SLO, 2019; Hotze & Keijzer, 2018). Het afgelopen decennium is groeiende aandacht ontstaan voor CT in het basis- en voortgezet onderwijs (o.a. Luyten, Veen, & Meelissen, 2015; KNAW, 2012). Echter, in het pabocurriculum wint CT maar mondjesmaat terrein, waardoor aanstaande leerkrachten onvoldoende worden voorbereid op het toepassen van CT in hun onderwijspraktijk. Ook onderzoek naar CT richt zich met name op basis- en voortgezet onderwijs (o.a. Voogt, Brand-Gruwel, & Van Strien, 2017), terwijl aandacht voor CT op lerarenopleidingen achterblijft. Initiatieven tot curriculumontwikkeling vanuit curriculum.nu (2018) benoemen CT als onderdeel van een toekomstbestendig curriculum. Het is daarom van belang dat onderzoek een brug slaat tussen de veranderende beroepspraktijk van basisschoolleerkrachten en het pabocurriculum. Dit postdoconderzoek beschrijft een gezamenlijke inspanning van twee pabo’s binnen samenwerkingsverband Radiant om CT in te bedden in het pabocurriculum; de vakgebieden rekenen-wiskunde en W&T dienen hierbij als vakinhoudelijke context. Onderzoek in theorie en praktijk geeft nieuwe inzichten in de manier waarop CT in het pabocurriculum voorkomt en in de kennis, vaardigheden en houding van pabodocenten, pabostudenten en basisschoolleerkrachten op het gebied van CT. Tevens levert dit onderzoek ontwerpcriteria op voor concreet onderwijsmateriaal evenals aanbevelingen die toegepast kunnen worden in het pabocurriculum. Deze aanbevelingen en ontwerpcriteria leiden tot ontwerponderzoek op twee lagen: er worden lessen ontworpen voor het pabocurriculum en voor de basisschool door middel van lesson study, waarbij het gezamenlijk ontwerpen en analyseren van leeropbrengsten centraal staat. Op basis hiervan worden best practices in kaart gebracht. Beoogde opbrengst van het postdoconderzoek is kennisontwikkeling op het gebied van CT op pabo’s en een digitale omgeving waar pabodocenten praktische handvatten kunnen vinden om CT onderdeel te maken van hun onderwijs.
