De arbeidsmarkt heeft in toenemende mate behoefte aan professionals die opeen innovatieve manier aan complexe vraagstukken kunnen werken. Afgestudeerden moeten kunnen reageren en ook anticiperen op nieuwe ontwikkelingen en zullen zich hun leven lang professioneel en persoonlijk moeten blijven ontwikkelen. Hogescholen spelen hierop in door het opzetten van innovatiewerkplaatsen, waarin studenten leren terwijl ze werken aan opdrachten van en met de beroepspraktijk.Daarbij maken zij elk hun eigen ontwikkeling door, afhankelijk vande opleiding, taken en interesses. Om hun individuele leerproces zelf te kunnen sturen en expliciet te maken, moeten studenten goed worden begeleid en beoordeeld.In dit artikel geven de auteurs een aantal tips en richtlijnen voor docenten en coaches in innovatiewerkplaatsen.
In het Groningse aardbevingsgebied moeten de komende jaren volgens de contourenschets van de Nationaal Coördinator Groningen tussen de 35.000 en 100.000 woningen worden versterkt. Er is geen regio in Nederland waar ineens, op zo?n korte termijn en in zo?n grote omvang, de noodzaak van grootschalig aardbevingsbestendig bouwen is ontstaan. De Groningse mkb-bouwbedrijven werken samen om via bedrijfsinterne verbeteringen deze opdracht te realiseren. De praktijkvragen van de betrokken bouwbedrijven zijn: " Hoe kan ik mijn bedrijfscapaciteit optimaal managen, gezien de kansen rondom aardbevingsbestendig bouwen, maar zodanig dat de orderportefeuille en het personeelsbestand in balans zijn? " Hoe richt ik mijn bedrijfsprocessen zodanig op de verwachte groei in, dat de werkzaamheden binnen acceptabele doorlooptijden en naar tevredenheid van bewoners en opdrachtgevers duurzaam kunnen worden uitgevoerd? De kern van het consortium bestaat uit 10 mkb-bouwbedrijven, Bouwend Nederland regio Noord en de Hanzehogeschool Groningen. Het lectoraat Flexicurity is penvoerder, daarnaast is het lectoraat Arbeidsorganisatie en ?productiviteit en het lectoraat Ruimtelijke Transformaties betrokken. Vanuit het onderwijs participeren de Academie voor Architectuur, Bouwkunde en Civiele Techniek en EPI-kenniscentrum. EPI-kenniscentrum is een samenwerkingsverband van de Hanzehogeschool Groningen, Alfa College en Rijksuniversiteit Groningen ? en andere publieke en private partners. Het bundelt onderwijs en scholing op het terrein van aardbevingsbestendig bouwen voor de regio. Het doel van het consortium is om: " Kennis te ontwikkelen over capaciteitsmanagement en slim organiseren (binnen en tussen bedrijven) van het aardbevingsbestendig bouwproces, en de (arbeids)marktwerking daaromheen. " Deze kennis en inzichten te vertalen in voor het mkb bruikbare producten zoals tools, startcondities en randvoorwaarden (Handboek capaciteitsmanagement- en procesverbetering voor mkb-bouwbedrijven). " De verworven praktijkkennis om te zetten in onderwijsproducten zoals een nieuwe minor in het HG bouwonderwijs en innovatie van onderwijs en scholing via EPI-kenniscentrum. " Te komen tot een structurele en intensieve samenwerking tussen mkb-bouwbedrijven, onderwijs en praktijkgericht onderzoek aan de Hanzehogeschool Groningen (en andere onderwijsinstellingen).
Het ambitieuze Fascinating programma beoogt de realisatie van circulaire landbouw waarbij ook de eiwittransitie een rol heeft. Dit vereist nieuwe technologie en ketenconfiguraties, maar ook inbedding in de nieuwe generatie van werknemers in de landbouw. Hogescholen, zoals Hanzehogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein (HVHL), vervullen hier een belangrijke rol. Niet alleen worden hier de nieuwe werknemers van de coöperaties opgeleid tot circulair denkende experts maar ook kunnen tijdens de opleiding al diverse vraagstukken verbonden aan de doelstellingen van Fascinating worden opgepakt en uitgewerkt tot real life oplossingen. In 2021 zijn al diverse vraagstukken vanuit Fascinating vertaald naar moduleopdrachten en afstudeerprojecten. Daarnaast is er al de nodige interactie over toekomstig praktijkonderzoek waar onderzoekers en studenten mogelijk samen met het bedrijfsleven invulling aan kunnen geven. Ook wordt er reeds gesproken hoe resultaten van het programma breed worden verankerd in de samenleving. Hier kan het onderwijs een cruciale rol in vervullen door ontwikkelingen op te nemen in curricula, maar ook door studenten in te zetten bij een brede implementatie van kansrijke inzichten in de regio. Om dit een meer structurele vorm te geven wordt in dit project gezamenlijk door de Hanzehogeschool en HVHL de opzet van een Living Lab Fascinating uitgewerkt. Een Living Lab is een omgeving waarin verschillende partijen gezamenlijk werken aan innovatieve oplossingen in een levensechte setting. De activiteiten van het Living Lab spelen zich af in het Noorden van Nederland. Gezien de vestigingsplaatsen van de Hanzehogeschool en HVHL wordt in ieder geval gestart met werklocaties in zowel Groningen als Leeuwarden, maar nadrukkelijk wordt de mogelijkheid opgehouden dat er op andere plekken locaties ontstaan waar gewerkt wordt; daar waar het werk gebeurd is de Living Lab.Een Living Lab ontleent zijn bestaansrecht aan het centraal stellen van relevante vraagstukken in de praktijk. Deze vraagstukken worden opgehaald uit de praktijk en vertaald naar specifieke activiteiten binnen de aangesloten HBOs en MBOs (curriculum en/of Applied Research Centres (ARCs), Kenniscentra (KCs) of Innovatiewerkplaatsen (IWPs)). Deze activiteiten kunnen bestaan uit opdrachten binnen onderwijseenheden zoals modules en minoren maar ook gekoppeld worden aan stages en afstudeerprojecten, afhankelijk van omvang en complexiteit. Ook kunnen activiteiten plaatsvinden door docent-onderzoekers binnen de ARCs/KCs etc). De mogelijkheid bestaat dat een bepaald vraagstuk op meerdere plekken binnen de hogescholen op verschillende niveaus worden geadresseerd. Uitkomsten van de onderzoeken worden gerapporteerd naar FASCINAting waarbij resultaten van toegepast onderzoek geïmplementeerd worden in Groningen. Daarnaast kunnen de resultaten ook doorwerken in het onderwijs zelf door aanpassing van het curriculum, bijvoorbeeld in de vorm van aanpassingen in het lesmateriaal. Studenten die participeren in de Living Lab komen hiermee in aanraking met praktijkvraagstukken als startpunt voor hun carrière in het werkveld in de regio.Fascinating is een icoonproject op het gebied van agricultural transitions, van de onlangs opgerichte Universiteit van het Noorden. In icoonprojecten is de samenwerking tussen de verschillende partners van de UvhN nu al zichtbaar, tot nu toe waren UMCG en RUG aangesloten bij dit project. Door de opzet van een living lab, wordt ook het praktijkgerichte onderzoek vanuit de Hanzehogeschool en HVHL verbonden met dit icoonproject.
Vind jij het ook een uitdaging om onderwijsinnovaties om te zetten tot veranderingen in de onderwijspraktijk? Wil je niet alleen beter begrijpen wat onderwijsinnovatie zo moeilijk maakt, maar ook samen op zoek gaan naar oplossingen? Kom dan naar de innovatiewerkplaats, een project van lectoraat Organiseren van Verandering in Onderwijs en het Teaching and Learning Network. Open voor alle onderwijsprofessionals (binnen en buiten de HU).
