Dienst van SURF
© 2025 SURF
Deze aflevering gaat over investeren in de fruitteelt. We bespreken de aspecten waar rekening mee gehouden moet worden bij het doen van investeringen in de agrarische sector. Specifiek wordt er ingegaan op de fruitteelt. Deze sector is de afgelopen jaren sterk veranderd. Weersomstandigheden hebben effect op bijv. ziekten en plagen, op bloemknopschade, en op waterbeschikbaarheid. Fruittelers maken hierdoor andere afwegingen dan voorheen! Linda Snippe, onderzoeker bij Hogeschool Inholland, gaat hierover in gesprek met twee ervaren adviseurs van Delphy, een organisatie gespecialiseerd in innovatie in de land- en tuinbouwsector: Milan en Gerjan. Wat zijn preventieve maatregelen die de kans op een goede oogst vergroten? En welke keuzes kunnen telers beter wel of niet maken als het gaat om investeringen in de fruitteelt? Hoe verschilt dat met 15 jaar geleden?”
LINK
Fruitrassen als de Goudrenet, de Golden Delicious en de Elstar, iedereen kent ze wel. Er zijn ongeveer zeven appelrassen die de commerciële fruitteelt domineren. Bij peren is dit aantal nog lager, hier zijn het er ongeveer drie. Maar er zijn veel meer fruitrassen dan degene die je bij de fruitboer of in de supermarkt vindt. Lukas van Loenen, student aan hogeschool Van Hall Larenstein, heeft onderzoek gedaan naar de waarde van de genenbank van de IJsselsteinse fruitcollectie.
MULTIFILE
Fruit en landschap, dan denk je misschien aan de Betuwe, waar fruitteeltbedrijven zich aaneenrijgen. Van oudsher was het rivierenlandschap rijk aan fruit en noten, en dan vooral op de hogere gronden, dichtbij de dijk, zodat menig boerderij en dijkhuis weelderig door fruit- en notenbomen omringd was. Naast de commerciële fruitteelt en de fruitbomen op privégrond zijn vruchtbomen ook vaak te vinden in de openbare ruimte van steden en dorpen. Gemeentes planten fruit aan, of nemen oude fruitbomen op in het openbaar groen. En tenslotte zien we allerlei groepen, clubs, verenigingen die initiatief nemen om fruit aan te planten, openbaar of niet openbaar. In sommige gemeentes, zoals bijvoorbeeld Culemborg, vind je dat allemaal naast elkaar. De professionele fruitteler laten we hier verder buiten beschouwing, maar voor alle andere vormen van vruchtbomen geldt eigenlijk dat de bomen, de eigenaren, de beheerders en de gebruikers wel gebaat zijn bij een steuntje in de rug vanuit de betrokken gemeente, of het nu gaat om dat wat er is in stand te houden, of nieuw fruit aan te planten. Ook een kritische blik op het eigen gemeentelijke vruchtbomenbeleid hoort daarbij. Daar wil deze handreiking aan bijdragen.
MULTIFILE
De fruitteeltsector staat voor de uitdaging om het gebruik van eenmalige plastic verpakkingen te reduceren met als doel de milieu-impact te verlagen. Echter, verpakkingen zijn ook functioneel en dragen bij aan bescherming tijdens transport en de houdbaarheid van het product tijdens distributie van producent naar consument. Dit onderzoek richt zich op de vraag hoe een eetbare coating de eenmalige plastic verpakking kan vervangen en na het verlaten van de koelcel het rijpingsproces vertraagt en de versheid van het fruit met minimaal 10 dagen verlengt, zonder dat deze op een niet wenselijke manier interfereert met het fruit en de kwaliteit en voedingsstoffen behouden blijven. De uitdaging daarbij is dat het toe te passen materiaal niet alleen uitdroging voorkomt, maar ook de gasbalans in het fruit beheerst. De coating is op basis van het zeewier polysacharide alginaat, crosslinkers, plastizers en additief verkregen uit reststromen afkomstig van agrofood en aquacultuur reststromen. Door middel van experimental design wordt onderzocht wat het effect is van het aanbrengen van de coating op diverse appelrassen met betrekking tot het rijpingsproces, de houdbaarheid en kwaliteitscriteria, zoals watergehalte, ethyleenproductie, nutritiele waarde en schimmel/bacterie ontwikkeling. Met deze KIEM GoChem aanvraag wil HZ University of Applied Sciences samen met RKI Sustainable Solutions, VAM Watertech, Fruvo en Vogelaar Vredehof, een nieuwe commerciële verwaarding van zeewier en reststromen toepassen, die de kans biedt om bij te dragen aan de reductie van plastic afval, voedselverspilling en CO2 emissie. Het project sluit aan bij de doelstellingen: in 2050 grondstoffen, producten en processen in de industrie klimaatneutraal en 80% circulair; sluiting van industriële kringlopen (MMIP 6); roadmap Chemistry of Life, pijler 2 Voeding/voedingsstoffen. Door de ontwikkeling van een eetbare coating wordt voedselverspilling tegen gegaan en blijft de nutritionele waarde behouden wat bijdraagt aan een duurzame voedselproductie en consumptie.
Aanleiding; Het bestrijden van onkruid is in de groenten en fruitteelt een belangrijk middel om tot een goede productie van kwalitatief fruit te komen. Bij met name de onkruidbestrijding in de volle grondteelt wordt op dit moment voor een belangrijk deel chemische bestrijdingsmiddelen ingezet met zogeheten herbiciden, zoals glyfosaat, biologisch zijn is daarmee niet mogelijk. Dit is momenteel de meest economisch rendabele methode om onkruid te bestrijden. Het gebruik van deze middelen wordt op termijn door nieuw EU wet en regelgeving verboden. Wanneer dat precies gaat gebeuren is nog niet bekend. Doel: Dit project richt zich op de ontwikkeling van een bestrijdingstool die met behulp van elektrocutie en mechanisch verwijderen van onkruid die op een effectieve en efficiënte manier verdelgt. Beoogde resultaten: Binnen het project wil Fontys GreenTechLab (FGTL) een proof of concept opleveren waarmee het mogelijk is om te experimenteren met het geautomatiseerd elektrocuteren van objecten in de grond als mechanisch verwijderen. Het eindproduct zal een apparaat zijn die met behulp van minimaal camera techniek onkruid en het nuttig gewas van elkaar kan onderscheiden en een actuator onderzoeken en ontwerpen om tools naar het onkruid te bewegen om deze daar te bestrijden. De totale onderdelen van deze beide items bedragen niet meer dan € 5.000, er zal veel gebruik gemaakt worden van reeds ontwikkelende onderzoeksequipment van FGTL.
De fruitteeltsector is continu aan veranderingen onderhevig die op gang worden gebracht door veranderend klimaat, ontwikkeling in nieuwe fruitboomsoorten en economisch rendement. Het overgrote deel van deze vruchten wordt met de hand geplukt, meestal door seizoenarbeiders. Deze arbeiders worden steeds schaarser naarmate oude plukkers met pensioen gaan en de jongeren niet meer in de landbouw willen werken. Partner Munckhof Fruit Tech Innovators (hierna: Munckhof) en Riwo Engineering (hierna: Riwo) willen samen met Fontys Hogescholen onderzoeken wat de mogelijkheden zijn op het gebied van de inzet van Robotica toepassingen op harvesting-pruning ofwel plukken en snoeien. Aangezien de klanten van Munckhof (appeltelers) grote problemen hebben met het vinden van arbeidskrachten, zoeken ze naar manieren om de oogst verder te automatiseren. Daarom hebben Munckhof en Riwo het idee gekregen om een robuuste en intelligente Apple Picking Robot (hierna: APR) te ontwikkelen, die als eerste in staat zal zijn om autonoom een boomgaard te doorkruisen en een deel van de rijpe appels nauwkeurig te plukken. Met dit project willen we samen de eerste stappen maken naar robotiseren in de appel-fruitsector. Daarbij zou het mogelijk moeten zijn om een robot veilig in een boomgaard te laten opereren. Zowel de Munckhof als Riwo zien dit project als een eerste opstap tot een langere samenwerking in grotere onderzoeksprojecten. Daarnaast willen zij graag Fontys studenten in een vroegtijdig stadium leren kennen om zo talent aan hun bedrijvigheid te kunnen koppelen.