Dienst van SURF
© 2025 SURF
In dit document nemen we de lezer mee op onze ontdekkingstocht naar empowerment projecten voor thuisloze en ongedocumenteerde jongeren in een grootstedelijk gebied.
In welke werelden bewegen jongeren zich? Waar hechten zij waarde aan? Wat betekenen sociale media voor hen en hoe maken zij er gebruik van? Leefwerelden van jongeren gaat over het dagelijkse leven van jongeren: thuis, op school, met hun vrienden en als grootgebruikers van media en digitale cultuur. Het boek is geschreven vanuit het perspectief van jongeren, zichtbaar gemaakt via voorbeelden en illustraties uit (inter)nationaal wetenschappelijk onderzoek, berichtgeving in de (sociale) media en websites. Het eerste deel van het boek gaat over het leven van jongeren thuis. Hierbij wordt ingegaan op de rol van het gezin, vriendschappen, jeugdcultuur, uiterlijk, seks en liefde. Het tweede deel beschrijft het leven op school, een plek waar alle jongeren naartoe gaan en jongeren met andere achtergronden tegenkomen. In deel drie staat de rol van media en de digitale cultuur centraal. Hier gaat het over hoe jongeren hun levens vormgeven met behulp van ‘nieuwe’ en ‘oude’ media; en hoe die media onderwerp en aanstichter zijn van mythevorming en morele paniek over jongeren. Dit boek is bedoeld voor (toekomstige) professionals die te maken hebben met uiteenlopende groepen jongeren. Het is geschikt voor de hbo-opleidingen pedagogiek, social work, sociaal juridische dienstverlening en de lerarenopleidingen. Het boek is te koop bij Uitgeverij Coutinho.
LINK
Jongeren zoekend naar een passende woonruimte: een grote opgave in Nederland. Wanneer je je als jongere bevindt in een kwetsbare positie, maakt dit de opgave nog groter. Hoe zorg je in deze storm voor een fijne plek om stilte te vinden? In deze praktijkbijdrage delen we de eerste inventarisatie van bouwstenen die nodig zijn voor een woonconcept waar kwetsbare thuisloze jongeren in een stimulerend leefklimaat, prettig kunnen (samen)wonen. Wonen, inkomen, welzijn, school & werk, en support vormen de Big 5 voor jongeren; vijf onderdelen die van belang zijn om op orde te hebben, om zelfstandig door het leven te gaan. Het landelijke programma Housing First! streeft ernaar om dak- en thuisloos voorgoed te beëindigen, en geeft daarbij prioriteit aan het thema wonen. De focus verschuift van opvang naar wonen. Het landelijke programma vindt onder meer haar weg in gemeentelijk beleid onder het thema Wonen, zorg en welzijn. Jimmy’s – een maatschappelijke onderneming gericht op jongeren tussen de 12 en 27 jaar oud – is de opdrachtgever van dit onderzoek en in samenwerking met hen en steun van het Kansfonds zijn de eerste bouwstenen voor een dergelijk woonconcept onderzocht. In dit praktijkgerichte onderzoek is gebruik gemaakt van de methodiek van de ‘innovatiewerkplaats’ (IWP). In deze eerste fase van het onderzoek heeft de Hanzehogeschool in samenwerking met Jimmy’s en input van het kernteam met experts, verschillende scenario’s uitgewerkt aan de hand van de bouwstenen die van belang zijn bij de ontwikkeling van een dergelijk woonconcept.
LINK
Wat leren we uit onderzoek naar gemengd-wonenprojecten in de regio Utrecht en daarbuiten? Hoe kijken bewoners, medewerkers en bestuurders naar deze woonvormen? De Ontwikkelwerkplaats Gemengd Wonen onderzoekt wat er nodig is om goede buren van elkaar te worden in dit soort woonprojecten. Doel Er is steeds meer belangstelling voor gemengd wonen. In gemengde-woonprojecten wonen reguliere huurders samen met bijvoorbeeld ex-dak- en thuislozen, jongeren met een licht verstandelijke beperking of met mensen die psychisch kwetsbaar zijn. In onze onderzoeken kijken we naar de positieve en negatieve ervaringen van bewoners, medewerkers en bestuurders van deze woonvorm. Daar kunnen bestaande en toekomstige projecten van leren. Ook helpen onze inzichten om het beleid voor kwetsbare groepen in de samenleving te verbeteren. Resultaten Wat hebben we geleerd van dit onderzoek? Veel positieve ervaringen Bewoners van gemengd wonen zijn over het algemeen tevreden. Ze ervaren een positieve sociale controle en hebben het gevoel erbij te horen. Reguliere huurders komen vaker in contact met mensen die ‘anders’ zijn, zoals mensen met een licht verstandelijke beperking, een psychische kwetsbaarheid of mensen met een vluchtelingenverhaal. Dat ervaren ze als leerzaam. Gemengd wonen biedt passende huisvesting in een bijzondere setting voor mensen die een (nieuwe) start op de woningmarkt maken. Uitdagingen Niet iedereen doet even actief mee. Een gemeenschap ontstaat niet vanzelf. Verschillen in belevingswereld zorgen soms voor ongemak en onbegrip. Bewoners zijn gebaat bij goede raad voor de onderlinge omgang. Het opzetten van sociaal beheer met een grote mate van zelforganisatie door bewoners vraagt veel aandacht. Publicaties Welkom in onze woonkamer. Gemeenten willen door met gemengd wonen. ('23) Verslag webinar maart '22: Gemengd wonen: weinig nodig voor een landelijk succes. Goed wonen! Evaluatie van het gemengd-wonenproject De Molen in Houten (feb '22). Trouw.nl: wie een goede buur wil zijn is welkom in de woonvereniging ('22). Als je wijkbewoners mixt, worden ze dan aardiger voor elkaar? ('20). Gemengd wonen met statushouders: een onderzoek naar de stek-projecten in Amsterdam ('20) Goede buren. Lessen uit gemengde woonprojecten in Utrecht ('18). Looptijd 01 november 2016 - 01 januari 2026 Interview Oranjefonds Niels doet mee aan het project Veelzijdig wonen en is een van de Nieuwe Buren in een flat waar veel kwetsbare mensen wonen. De Nieuwe Buren kijken naar de bewoners om, organiseren activiteiten en hebben veel contact met elkaar. Niels: "Dat spinnenweb van contact is heel handig als je bijvoorbeeld een verwarde bewoner tegenkomt. Een berichtje in de groepsapp en iemand schiet te hulp." Artikel over gemengd wonen in Utrecht Nico is als projectleider bij de Tussenvoorziening, een organisatie voor maatschappelijke opvang in Utrecht, voornamelijk bezig met het zogenoemd gemengd wonen. In dit artikel vertelt hij waarom gemengd wonen zo belangrijk is en deelt hij zijn ervaringen. Aanpak Dit onderzoek is onderdeel van de Ontwikkelwerkplaats Gemengd Wonen. In deze Ontwikkelwerkplaats komen bewoners, medewerkers en bestuurders bij elkaar om hun ervaringen te delen. Van deze bijeenkomsten hebben we veel geleerd over wat mensen vinden van gemengd wonen. Ook zijn er interviews en groepsgesprekken gehouden met bewoners, medewerkers en begeleiders. Vervolg De inzichten uit het onderzoek staan centraal in de leergang 'Gemengd wonen'. Werk jij bij een gemeente, woningcorporatie, zorginstelling of opvangorganisatie? Of wil je als sociaal ondernemer of actieve bewoner een woonproject opzetten? Dan kun je je aanmelden voor de achtste editie van deze interactieve cursus die in 2023 van start zal gaan. In vijf bijeenkomsten tussen februari en juni 2023 ga je aan de slag met de theorie en praktijk van gemengd wonen. Je kunt samenwerken aan nieuwe woonprojecten of bestaande projecten verbeteren. Samenwerking met kennispartners De Ontwikkelwerkplaats Gemengd Wonen heeft dit onderzoek uitgevoerd. De Ontwikkelwerkplaats is een initiatief van lector Lia van Doorn, Nico Ooms ('t Groene Sticht/Tussenvoorziening) en zelfstandig onderzoeker en projectleider Maarten Davelaar. In dit project werkten onderzoekers van Hogeschool Utrecht met veel organisaties samen: Stichting ’t Groene Sticht Stichting De Tussenvoorziening Woningcorporatie Portaal Lister Abrona Woonwerkgemeenschap Emmaus
Nederland kent een omvangrijke groep dak- en thuisloze jongvolwassenen. Deze problematiek beperkt zich niet tot de grote steden, ook in Noord-Nederland hebben veel jongeren geen adequate huisvesting. Het ontbreken van een veilige en stabiele woonplek zet jonge mensen op een cruciaal moment in hun leven op achterstand. Het belet ze om toekomstplannen te maken en zichzelf te ontplooien, en heeft daarmee niet alleen grote gevolgen voor de jongere zelf maar ook voor de samenleving als geheel.In het Jongeren Woonlab werken (junior-)onderzoekers vanuit verschillende disciplines (vastgoed, recht, welzijn, kunst, techniek) samen aan integrale oplossingen voor deze complexe problematiek. We onderzoeken en ontwikkelen woonconcepten die aansluiten bij de behoeften van de (vaak kwetsbare) doelgroep. Daarbij kijken we naar de huisvesting, zowel de fysieke als sociale (leef)omgeving, maar ook naar betaalbaarheid, welzijn, regelgeving en naar de institutionele organisatie die ervoor nodig is om dit mogelijk te maken. Het Jongeren Woonlab werkt samen met de Gemeente Groningen in het kader van de Transformatieagenda Jeugdhulp Groningen en diverse partijen in de regio. Op deze manier is het de bedoeling dat de resultaten van het onderzoek een directe bijdrage leveren aan een verbetering van de situatie voor deze doelgroep.