Gemengd wonen: lessen uit de praktijk

Wat leren we van vijf Utrechtse projecten voor gemengd wonen? Dit onderzoek laat zien dat bewoners meestal tevreden zijn, ongeacht hun achtergrond.

Wat leren we uit onderzoek naar gemengd-wonenprojecten in de regio Utrecht en daarbuiten? Hoe kijken bewoners, medewerkers en bestuurders naar deze woonvormen? De Ontwikkelwerkplaats Gemengd Wonen onderzoekt wat er nodig is om goede buren van elkaar te worden in dit soort woonprojecten. 

Er is steeds meer belangstelling voor gemengd wonen. In gemengde-woonprojecten wonen reguliere huurders samen met bijvoorbeeld ex-dak- en thuislozen, jongeren met een licht verstandelijke beperking of met mensen die psychisch kwetsbaar zijn.

In onze onderzoeken kijken we naar de positieve en negatieve ervaringen van bewoners, medewerkers en bestuurders van deze woonvorm. Daar kunnen bestaande en toekomstige projecten van leren. Ook helpen onze inzichten om het beleid voor kwetsbare groepen in de samenleving te verbeteren.

Wat hebben we geleerd van dit onderzoek?

• 
  Bewoners van gemengd wonen zijn over het algemeen tevreden. Ze ervaren een positieve sociale controle en hebben het gevoel erbij te horen.


• Reguliere huurders komen vaker in contact met mensen die ‘anders’ zijn, zoals mensen met een licht verstandelijke beperking, een psychische kwetsbaarheid of mensen met een vluchtelingenverhaal. Dat ervaren ze als leerzaam.


• Gemengd wonen biedt passende huisvesting in een bijzondere setting voor mensen die een (nieuwe) start op de woningmarkt maken.
  

• 
  Niet iedereen doet even actief mee. Een gemeenschap ontstaat niet vanzelf.


• Verschillen in belevingswereld zorgen soms voor ongemak en onbegrip. Bewoners zijn gebaat bij goede raad voor de onderlinge omgang.


• Het opzetten van sociaal beheer met een grote mate van zelforganisatie door bewoners vraagt veel aandacht.
  

• Welkom in onze woonkamer. Gemeenten willen door met gemengd wonen. ('23)


• Verslag webinar maart '22: Gemengd wonen: weinig nodig voor een landelijk succes. 


• Goed wonen! Evaluatie van het gemengd-wonenproject De Molen in Houten (feb '22).  


• Trouw.nl: wie een goede buur wil zijn is welkom in de woonvereniging ('22).


• Als je wijkbewoners mixt, worden ze dan aardiger voor elkaar? ('20).


• Gemengd wonen met statushouders: een onderzoek naar de stek-projecten in Amsterdam ('20)


• Goede buren. Lessen uit gemengde woonprojecten in Utrecht ('18).

01 november 2016 - 01 januari 2026

Niels doet mee aan het project Veelzijdig wonen en is een van de Nieuwe Buren in een flat waar veel kwetsbare mensen wonen. De Nieuwe Buren kijken naar de bewoners om, organiseren activiteiten en hebben veel contact met elkaar. Niels: "Dat spinnenweb van contact is heel handig als je bijvoorbeeld een verwarde bewoner tegenkomt. Een berichtje in de groepsapp en iemand schiet te hulp." 

Nico is als projectleider bij de Tussenvoorziening, een organisatie voor maatschappelijke opvang in Utrecht, voornamelijk bezig met het zogenoemd gemengd wonen. In dit artikel vertelt hij waarom gemengd wonen zo belangrijk is en deelt hij zijn ervaringen.

Dit onderzoek is onderdeel van de Ontwikkelwerkplaats Gemengd Wonen. In deze Ontwikkelwerkplaats komen bewoners, medewerkers en bestuurders bij elkaar om hun ervaringen te delen. Van deze bijeenkomsten hebben we veel geleerd over wat mensen vinden van gemengd wonen.

Ook zijn er interviews en groepsgesprekken gehouden met bewoners, medewerkers en begeleiders.

De inzichten uit het onderzoek staan centraal in de leergang 'Gemengd wonen'. Werk jij bij een gemeente, woningcorporatie, zorginstelling of opvangorganisatie? Of wil je als sociaal ondernemer of actieve bewoner een woonproject opzetten? Dan kun je je aanmelden voor de achtste editie van deze interactieve cursus die in 2023 van start zal gaan. In vijf bijeenkomsten tussen februari en juni 2023 ga je aan de slag met de theorie en praktijk van gemengd wonen. Je kunt samenwerken aan nieuwe woonprojecten of bestaande projecten verbeteren.

De Ontwikkelwerkplaats Gemengd Wonen heeft dit onderzoek uitgevoerd. De Ontwikkelwerkplaats is een initiatief van lector Lia van Doorn, Nico Ooms ('t Groene Sticht/Tussenvoorziening) en zelfstandig onderzoeker en projectleider Maarten Davelaar.

In dit project werkten onderzoekers van Hogeschool Utrecht met veel organisaties samen:

• Stichting ’t Groene Sticht


• Stichting De Tussenvoorziening


• Woningcorporatie Portaal


• Lister


• Abrona


• Woonwerkgemeenschap Emmaus