Service of SURF
© 2025 SURF
Interview Eja Kliphuis in SURF Magazine, jaargang 15, nummer 3
Deze visualisatie is het resultaat van een kwalitatief onderzoek waarin het empathie kompas (Smeenk, 2019) gebruikt is om te onderzoeken en visualiseren hoe studenten van verschillende hogescholen begrip ontwikkelden voor het maatschappelijk vraagstuk rondom synthetische drugs gedurende hun deelname aan het project ‘Pilletje hier, Pilletje daar’. Met dit project wil het Openbaar Ministerie (OMspaces) bij jongeren bewustwording genereren en het gesprek aangaan rond het vraagstuk. Het empathie kompas kan studenten en docenten helpen meer begrip te ontwikkelen voor de stakeholders in een complex vraagstuk. Deze visualisatie is gebaseerd op interviews voor, tijdens en na het project en maakt zichtbaar welke impact meedoen aan dit project heeft op de empathie ontwikkeling van de studenten en hoe zij zich bewegen door de perspectieven op het empathie kompas. Naast resultaten bevat de visualisatie ook aanbevelingen voor iedereen die aan de slag wil met empathische vorming.
Situated analytics shopping assistent (SASA) systemen voor klanten maken nieuwe diensteninnovaties in winkels mogelijk. Met behulp van computer vision (CV) en augmented reality (AR) kunnen deze smartphonetoepassingen achtereenvolgens winkelproducten identificeren, aangeven of die identificatie geslaagd was (bijvoorbeeld met kleuren), informatie over producteigenschappen visualiseren en productadvies geven. Door de transparantie over producteigenschappen te vergroten kunnen ze bewuster aankoopgedrag stimuleren. Dit is bijvoorbeeld relevant voor supermarkten vanwege hun belangrijke rol in de maatschappelijke duurzaamheids- en gezondheidstransities. Hoewel er behoefte aan is, blijken SASA-systemen vooral qua productidentificatie-functionaliteit nog onvoldoende inzetbaar in de supermarktpraktijk. Dit biedt kansen voor mkb-bedrijven in de hightechsector, waaronder 360Fabriek. 360Fabriek wordt, net zoals veel andere bedrijven in de immersieve technologie-branche, bij de ontwikkeling van SASA-systemen voor supermarkten echter geconfronteerd met de beperkingen van beschikbare CV-oplossingen. Deze kunnen slechts een beperkt aantal producten op een supermarkt-rek real-time identificeren en hebben moeite met productidentificatie onder realistische supermarktomstandigheden. Tegelijkertijd beschikt 360Fabriek niet over de kennis om de vereiste CV-oplossingen zelf te ontwikkelen. Daarnaast heeft men behoefte aan aanvullende kennis over de inzet van AR in SASA-systemen. 360Fabriek zou daarom de volgende praktijkvraag graag beantwoord zien: Hoe kunnen CV en AR-technieken in SASA-systemen ingezet worden voor een effectieve en positief ervaren productidentificatie en visualisatie van de identificatieresultaten, onder realistische supermarktomstandigheden? Om deze vraag te beantwoorden, zullen de HvA en 360Fabriek dit project samen met Jumbo Bas Bobeldijk uitvoeren. Hiertoe zal een initieel SASA-prototype ontwikkeld worden, dat supermarktproducten identificeert, visualiseert of die identificatie geslaagd was, het merk en type van geïdentificeerde producten toont, en supermarktklanten instructies geeft voor het gebruik van de smartphonetoepassing. Dit prototype zal in een Jumbo-supermarktvestiging worden getest. Het project zal naast het SASA-prototype resulteren in doorontwikkelde technologische CV-oplossingen en nieuwe technologische CV en AR-kennis. Deze zullen breed gedeeld worden met de beroepspraktijk in een eindpresentatie en in twee vakpublicaties.
Met toepassing van ICT-innovaties in combinatie met real-time 5D Big Data verstevigt de creatieve industrie haar innovatiekracht. Hiermee genereert zij impact bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken, die aansluiten bij de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties. Vanuit haar meerjarige relatie met de creatieve industrie, wordt aan HAS Hogeschool steeds vaker de vraag gesteld hoe de creatieve professional op een ethisch verantwoorde manier om kan, wil en mag gaan met de toepassing van persoonsgebonden locatiedata in het designproces tot en met publicatie van digitale inter¬actieve applicaties met ruimtelijke visualisaties (animaties, video’s, digital twins, etc.). Ook participerende gebruikers worden steeds mondiger en stellen terecht vragen over het gebruik van persoonsgebonden locatiedata in dergelijke applicaties. De Autoriteit Persoonsgegevens houdt in deze toezicht en legt de komende jaren nadruk op dit focusgebied. Vanuit het maatschappelijk actuele sociaal en culturele thema Data & Ethiek wordt momenteel (inter-)nationaal onderzoek uitgevoerd en zijn een aantal instrumenten ontwikkeld. Deze zijn echter niet praktijkgericht en visueel, terwijl de creatieve industrie en de maatschappij daar wel steeds meer om vragen. Met de ontwikkeling en eerste toepassing van het praktijkinstrument Monitor Ethisch Ruimtelijk Visualiseren en brede kennis¬valorisatie met de creatieve industrie wordt een goede eerste stap gezet om deze behoefte in te vullen. Tevens worden de onderzoeksresultaten door HAS Hogeschool vertaald naar haar kerntaken (onderwijs, onderzoek en kennistransfer) en richting haar Ethische Adviescommissie. De resultaten van dit praktijkgericht onderzoek met een multidisciplinaire aanpak maken brede toepassing van technologie in maatschappelijk gedragen en ethisch geaccepteerde oplossingen mogelijk, geeft een impuls aan het vernieuwend onderwijs bij HAS Hogeschool en andere kennisinstituten en biedt het MKB in de creatieve industrie de innovatiekracht haar producten nu en in de toekomst meer ethisch-bewust aan de markt en haar gebruikers aan te bieden.
Op welke manier kunnen wij ruimtelijke data en slimme toepassingen inzetten om meer grip en inzicht te krijgen op grote regionale maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, stikstofreductie, landbouwtransitie en bevolkingsgroei? Hiervoor willen we een digitale tweeling (Digital Twin) op een regionaal/landschappelijk niveau gebruiken. Dit betekent dat er het landschap met allerlei onderliggende processen en afhankelijkheden als het ware ‘digitaal wordt nagebouwd’. Op deze tweeling kunnen vervolgens allerlei gebeurtenissen worden nagebootst en getest in scenario’s. Een digitaal landschap als laboratorium of testruimte. Momenteel worden Digital Twins vooral ingezet in stedelijke context met veel detail. Bijvoorbeeld om nieuwe bomen te plannen tegen hittestress. Maar projecteer je die opgave naar een grotere regio, moet je schakelen van het niveau boom naar bos. Waar een Digital Twin op stadsniveau legoblokken gebruikt, zou je voor regionale opgaven eerder met Duplo willen kunnen werken, om grotere koppelkansen of conflicten te kunnen waarnemen. Als studiegebied wordt een regio uit het NOVEX gebied binnen Metropool regio Eindhoven gekozen. Het projectteam bestaat uit twee lectoraten: Klimaatrobuuste Landschappen en Ruimtelijke Data Science, een Digital Innovation Lab, Tygron een bedrijf met veel ervaring in de bouw van Digital Twins, studenten van drie verschillende opleidingen, Staatsbosbeheer, Metropoolregio Eindhoven, de provincie Noord-Brabant en Waterschap Aa en Maas.