Recente ontwikkelingen in de jeugdzorg op het gebied van professioneel handelen en verwetenschappelijking van de praktijk leggen teveel het accent bij professioneel handelen als het werken aan de hand van schriftelijk vastgestelde handelings- of zorgplannen. Hoewel het nut van handelingsplannen onomstreden is, bestaat het risico dat met een overaccentuering daarvan het belang van handelen op basis van 'impliciete professionaliteit' en het benutten van alledaagse situaties en van zichzelf als persoon in de pedagogische relatie, onderbelicht blijft. Dat risico wordt groter als er teveel eenzijdig naar het resultaat wordt gekeken, zonder aandacht te besteden aan het proces dat daartoe moet leiden en de persoon van de professional die daarbij een centrale rol speelt. Professioneel handelen ontstaat vooral ook op de dagelijkse werkvloer en wil gehoord en gezien worden door de wetenschap.
Een heftige vraag natuurlijk maar toch vraag ik me wel eens af hoe wetenschappelijk de wetenschap is vandaag de dag. Natuurlijk weten we met Kuhn, Polanyi en Bateson dat we voortdurend attent dienen te zijn op het gevaar van ideologie en dat het wetenschappelijk paradigma ook een component van sociale acceptatie heeft. We zijn niet zo gediend van afwijkende uitgangspunten in het wetenschappelijk bedrijf. Maar toch, hoe wetenschappelijk is wetenschap? Dit is natuurlijk een veel te algemene vraag, ik weet het en ik hoor het u zeggen, maar in het bestek van deze column doe ik het.
