De klimaatcrisis is niet alleen een planetaire crisis maar ook ‘een crisis van de verbeelding’, schreef Amitav Ghosh in 2016 in zijn boek The Great Derangement. We kunnen ons maar moeilijk voorstellen dat het klimaat dat we nu kennen op termijn drastisch kan veranderen. Maar het voorstellingsvermogen is wel een belangrijke voorwaarde voor gedragsverandering en het accepteren van (beleids)maatregelen voor duurzaamheid, is uit onderzoek gebleken.
Games zijn bedoeld voor vermaak, maar we kunnen ze ook opvatten als een vorm van cultuur. Ze vertellen iets over de samenleving waarin ze zijn gemaakt: al dan niet met opzet komen er via de verbeelding van de makers opvattingen over de samenleving in games terecht. Games zetten op hun beurt aan tot verbeelding, waardoor gamers zich mogelijk gestimuleerd voelen na te denken over die samenleving. Toch is het aannemelijk dat gamers daar weinig voor voelen, omdat dit een plezierige ervaring in de weg kan staan. Maar gamers blijken wel degelijk geneigd tot reflectie op de wereld om ons heen, over het leven, over goed en kwaad. Ruim driekwart van de gamers uit dit onderzoek zegt dat wel eens te doen. Tegen de verwachting is daarbij geen verschil te zien tussen reguliere gamers en professionals, zoals reviewers en game designers. Verondersteld werd dat die laatstgenoemden zich beroepsmatig vaker aangezet voelen tot reflectie op de wereld om ons heen. Vaker dan verwacht blijken gamers een kunstervaring te ondergaan bij het spelen van games. In de context van deze studie wil dat zeggen dat die spelers ‘tussen de regels door’ commentaar op de spel- en verhaalgebeurtenissen hebben opgemerkt, dat hen aan het denken zette over de wereld. Daarbij was geen verschil te zien tussen mainstream games en indiegames. De verwachting dat de meeste gamers vooral de bijzondere vormgeving van games noemen als reden om ze als kunst te bestempelen is ten slotte wel bevestigd. Dit laat meteen ook het verschil zien tussen de gangbare esthetische kunstopvatting en wat ik in deze studie onder kunst versta: het ervaren van een betekenisproces dat stimuleert tot reflectie op het leven.
In de fabrieksruimte in de oude leegstaande Avang schoenfabriek hebben de auteurs de verbeelding van herinneringen onderzocht, de verbeelding van het verstrijken van de tijd, van leegte die ooit vol was, van kwetsbaarheid en van verlangen. De sporen van menselijke herinnering en de suggestie van de aanwezigheid van nu anonieme personen hebben zij proberen vast te leggen in woorden en beelden. Wat aanvankelijk bestond uit een fotografisch project heeft zich ontwikkeld tot een reeks filmische beelden.
A unique testing ground where the creative sector and education work together to better understand the possibilities around volumetric video capturing. Within a volumetric studio, dozens of cameras capture all the movements of a living subject simultaneously. These recordings are converted into a fully moving and digital image, which results in an image that is barely distinguishable from reality. Chronosphere gives content creators and scientists the unique opportunity to experiment with volumetric capturing, using the newest volumetric studio within De Effenaar. There is room for a total of twenty projects, and proposals can be submitted.Partners:De Effenaar 4DR Studios Wildvreemd Natlab 360 verbeelding Dutch Rose Media Hyperspace Institute Fontys Hogescholen TU/e Center for Humans & Technology
DIRECT measuring for C-Dutch is onderdeel van de samenwerking tussen het lectoraat Tactical Design van ArtEZ University of the Arts en het Nederlands Openluchtmuseum (NOM). In het onderzoek C-DUTCH werken we samen om historische kennis van de Nederlandse materiële en immateriële cultuur als inspiratiebron in te zetten voor ontwerpers die willen bijdragen aan een sociaal, ecologische en economisch duurzame samenleving. Drie ontwerpers hebben in dit kader concepten ontwikkeld om het thema duurzaamheid voor een groot publiek zichtbaar en ervaarbaar te maken. Echter stuitten zij hierbij op de vraag in hoeverre zij hun statements en claims m.b.t. duurzaamheid voldoende objectief kunnen onderbouwen. Een vraag die breder leeft binnen de creatieve sector; het ontbreekt zelfstandige ontwerpers aan toegankelijke, bruikbare en betaalbare tools om de duurzaamheid van hun ontwerpen op een goede manier te meten. Juist omdat het om een zeer complexe samenhang gaat van sociale, ecologische en economische aspecten, die allemaal in een ontwerp samenkomen, zijn bestaande methodes te beperkt. Er is behoefte aan meer integrale meetmethoden. Het RIVM ontwikkelt momenteel binnen het programma ‘Meten van Duurzaamheid’ methodes voor ontwerpers, zoals DIRECT. Uit gesprekken met het RIVM blijkt dat de huidige instrumenten onvoldoende bekend zijn bij de creatieve sector, maar ook nog moeilijk zijn in te zetten omdat ze slecht aansluiten op de dagelijkse ontwerppraktijk. ArtEZ, NOM, RIVM en ontwerpers onderzoeken daarom de vraag: Hoe kunnen we bestaande meetmethodes voor ecologische duurzaamheid verbeteren, doorontwikkelen en/of nieuwe methodes opzetten waarmee zelfstandige creatieve professionals op het gebied van productontwerp en mode/textiel wetenschappelijk onderbouwde statements en claims kunnen maken voor historische, actuele en nieuwe ontwerpen? Het project sluit aan bij het missiegebied ‘Energietransitie & Duurzaamheid’ en het programma Nederland Circulair 2050. Er is een directe relatie met de Key Enabling Methodologies van de creatieve industrie voor ‘Monitoring & Effectmeeting’ en met ‘Visie & Verbeelding’.
Om Brede Welvaart te realiseren zijn fundamentele veranderingen nodig in de economie. Organisaties en mensen zijn op zoek naar mogelijkheden om zelf bij te dragen aan deze systeemverandering. Partijen als MVO Nederland, Boijmans van Beuningen en Buitenplaats Brienenoord in Rotterdam zijn op zoek naar methodieken om mensen handelingsmogelijkheden te geven in die verandering. Hoe kun je in het klein bijdragen aan een verandering van iets zo allesomvattend en abstract als de economie? De lectoraten Economy in Common (Avans) en Artistic Connective Practices (Fontys) en changemaker/dansgezelschap The100Hands ontwikkelden een lecture performance over patronen van uitwisseling - Exchange - in de economie. Publiek en deelnemers gaven aan dat de voorstelling hen bewust maakte van vanzelfsprekende patronen van economische uitwisseling en de effecten daarvan op henzelf en de samenleving. De combinatie van denken, doen en verbeelden zorgt voor een doorleefde ervaring van wat anders kan, volgens een deelnemer aan de lecture performance in de Verkadefabriek, 's-Hertogenbosch: “Door tegelijkertijd aan bewustwording en herontwerp te werken, blijf je uit de machteloosheid die bewustwording alleen soms teweeg brengt.” Op basis van de vraag van de partners en de ervaringen van het publiek van de voorstelling willen we de lecture performance doorontwikkelen tot een methodiek die changemakers kunnen gebruiken om mensen en organisaties agency te geven in de transitie van de economie richting Brede Welvaart. Deze methodiek - een vorm tussen lezing, presentatie, verhalen, debat, workshop, beweging en collectieve reflectie - laat mensen en organisaties door ervaring, verbeelding en reflectie het systeem tegelijkertijd begrijpen én veranderen. Het geeft hen perspectief en handelingskracht om op kleine schaal in hun eigen omgeving verandering in gang te zetten, te versterken of te versnellen.
