Service of SURF
© 2025 SURF
Leraren in het voortgezet onderwijs die formatief handelen geven informatie over hoe het beoogde doel te bereiken. Leraren die summatief toetsen geven een geïnformeerd oordeel over prestaties. Formatief handelen heeft een motiverende werking, terwijl summatief toetsen niet per se schadelijk is voor de motivatie van leerlingen. Op basis van de resultaten uit het proefschrift van Krijgsman (2021) adviseren we formatief handelen en summatief toetsen te combineren, zodat beide functies elkaar versterken (synergie) zonder eenzijdig de nadruk op een van beiden te leggen (balans). Tot op heden blijft deze synergie en balans uit. Factoren in het gehele onderwijs-ecosysteem beïnvloeden dit. Scholen hebben bijvoorbeeld een grote mate van autonomie op het gebied van toetsing. Tegelijk ontbreekt er een eenduidig landelijk kader voor toetsbeleid en is er behoefte aan professionele ontwikkeling voor schoolleiders, teamleiders en leraren op het gebied van toetsdeskundigheid. Daarnaast worden de behoeften van leerlingen rondom toetsing veelal niet geïnventariseerd bij de ontwikkeling van toetsvisie en -beleid. We pleiten voor een samenwerking tussen leerlingen, leraren, teamleiders, schoolleiders, regionale of nationale leiders, beleidsmakers en wetenschappers, om vanuit een systemisch perspectief dit complexe vraagstuk aan te pakken.
Een groeiend aantal HBO-opleidingen in Nederland heeft programmatisch toetsen (PT) geïmplementeerd als een nieuwe benadering van toetsen. Torre et al. (2020) en Baartman et al. (2022) nemen ontwerpgerichte perspectieven in wanneer ze beschrijven hoe de implementatie van programmatisch toetsen zich in de praktijk manifesteert. Onderzoek naar het ontwerpen van leeromgevingen laat zien welke verschillende ontwerpkeuzes gemaakt kunnen worden (Bouw et al., 2021). De theoretische principes die als basis kunnen dienen voor het ontwerp van programmatisch beoordelen zijn beschreven (Heeneman et al., 2021). Opleidingen maken op basis van deze principes verschillende specifieke ontwerpkeuzes maken, passend bij hun eigen context. Dit ontwerpperspectief op programmatisch toetsen wordt echter vaak niet geëxpliciteerd. Hierdoor is er beperkt inzicht in welke ontwerpkeuzes zijn gemaakt bij het implementeren van programmatisch toetsen (Torre et al., 2020).
Een groeiend aantal hbo-opleidingen in Nederland heeft programmatisch toetsen geïmplementeerd als een nieuwe benadering van toetsen. De theoretische principes die als basis kunnen dienen voor het ontwerp van programmatisch beoordelen zijn beschreven (Heeneman et al., 2021). Onderzoek naar het ontwerpen van leeromgevingen laat zien welke verschillende ontwerpkeuzes gemaakt kunnen worden (Bouw et al., 2021). Opleidingen maken op basis van de principes verschillende specifieke ontwerpkeuzes, passend bij hun eigen context. Dit ontwerpperspectief op programmatisch toetsen wordt echter vaak niet geëxpliciteerd. Hierdoor is er beperkt inzicht in welke ontwerpkeuzes worden gemaakt bij het implementeren van programmatisch toetsen (Torre et al., 2020). In deze sessie geven we op basis van een NRO-overzichtsstudie inzicht in welke ontwerpkeuzes hbo-opleidingen maken bij het implementeren van programmatisch toetsen en welke overwegingen en ervaringen ze daarbij hebben gehad.
Multi-Assessment richt zich op meertalig toetsen van nieuwkomers in de rekenles, zowel op taalscholen als op reguliere basisscholen. Door het benutten van thuistalen bij evaluatie, wil Multi-Assessment het potentieel van nieuwkomers beter benutten, waardoor ze betere kansen krijgen in het rekenonderwijs én in hun schoolloopbaan. Het lectoraat Meertaligheid en Onderwijs werkt hierin samen met het Seminarium voor Orthopedagogiek en de lectoraten Toetsing en Beoordeling in Beroepsonderwijs en Wiskundig en Analytisch Vermogen van Professionals.Doel In het Multi-Assessment-project beogen we alternatieve toetsvormen (summatief en formatief) te ontwikkelen en te beproeven, in samenwerking met onderwijsprofessionals. Maatschappelijke en wetenschappelijke partners denken met ons mee. In de beoogde aanpak is het benutten van thuistalen een centraal uitgangspunt. Resultaten Inzicht in toetsvormen die zowel de prestaties als het potentieel van nieuwkomers beter in beeld brengen dan tot dusver het geval is Inspirerende voorbeelden en beschrijvingen van meertalige toetsvormen Inzicht in kansen en obstakels die onderwijsprofessionals ervaren bij meertalig toetsen van nieuwkomers Aanpassingen in het curriculum van de Master Educational Needs (SVO), op grond van de bevindingen Looptijd 01 september 2021 - 31 augustus 2023 Aanpak In de eerste fase van het project neemt een groep onderwijsprofessionals deel aan een professionaliseringprogramma over meertalig toetsen. In de tweede fase ontwikkelen onderwijsprofessionals alternatieve toetsvormen om direct op school te gebruiken, in samenwerking met de betrokken onderzoekers. Nieuwsbrief Wilt u op de hoogte blijven van dit project? Via onderstaande link kunt u zich aanmelden voor de projectupdates. Downloads en links Naast Jantien Smit en Marian van Popta zijn vanuit de Hogeschool Utrecht Dorien Corver, Nelske van der Veer en Carmen Damhuis betrokken als procesbegeleiders. Zahraa Attar is als junior onderzoeker en procesbegeleider bij dit project betrokken. Catherine van Beuningen (hoofddocent Talenonderwijs en Meertaligheid) is vanuit de Hogeschool van Amsterdam bij dit project betrokken.
Multi-Assessment richt zich op meertalig toetsen van nieuwkomers in de rekenles, zowel op taalscholen als op reguliere basisscholen. Door het benutten van thuistalen bij evaluatie, wil Multi-Assessment het potentieel van nieuwkomers beter benutten, waardoor ze betere kansen krijgen in het rekenonderwijs én in hun schoolloopbaan. Het lectoraat Meertaligheid en Onderwijs werkt hierin samen met het Seminarium voor Orthopedagogiek en de lectoraten Toetsing en Beoordeling in Beroepsonderwijs en Wiskundig en Analytisch Vermogen van Professionals.Doel In het Multi-Assessment-project beogen we alternatieve toetsvormen (summatief en formatief) te ontwikkelen en te beproeven, in samenwerking met onderwijsprofessionals. Maatschappelijke en wetenschappelijke partners denken met ons mee. In de beoogde aanpak is het benutten van thuistalen een centraal uitgangspunt. Resultaten Inzicht in toetsvormen die zowel de prestaties als het potentieel van nieuwkomers beter in beeld brengen dan tot dusver het geval is Inspirerende voorbeelden en beschrijvingen van meertalige toetsvormen Inzicht in kansen en obstakels die onderwijsprofessionals ervaren bij meertalig toetsen van nieuwkomers Aanpassingen in het curriculum van de Master Educational Needs (SVO), op grond van de bevindingen Looptijd 01 september 2021 - 31 augustus 2023 Aanpak In de eerste fase van het project neemt een groep onderwijsprofessionals deel aan een professionaliseringprogramma over meertalig toetsen. In de tweede fase ontwikkelen onderwijsprofessionals alternatieve toetsvormen om direct op school te gebruiken, in samenwerking met de betrokken onderzoekers. Nieuwsbrief Wilt u op de hoogte blijven van dit project? Via onderstaande link kunt u zich aanmelden voor de projectupdates. Downloads en links Naast Jantien Smit en Marian van Popta zijn vanuit de Hogeschool Utrecht Dorien Corver, Nelske van der Veer en Carmen Damhuis betrokken als procesbegeleiders. Zahraa Attar is als junior onderzoeker en procesbegeleider bij dit project betrokken. Catherine van Beuningen (hoofddocent Talenonderwijs en Meertaligheid) is vanuit de Hogeschool van Amsterdam bij dit project betrokken.
Multi-Assessment richt zich op meertalig toetsen van nieuwkomers in de rekenles, zowel op taalscholen als op reguliere basisscholen. Door het benutten van thuistalen bij evaluatie, wil dit project het potentieel van nieuwkomers beter benutten, waardoor ze betere kansen krijgen in het rekenonderwijs én in hun schoolloopbaan.