In het kortlopende NRO-project Zicht op Studentontwikkeling (ZopS) werkten onderzoekers Liesbeth Baartman (HU-lector Toetsing en Beoordeling in Beroepsonderwijs) en Judith Gulikers (WUR) samen met 4 mbo-teams (van Albeda, MBO Utrecht, ROC Midden Nederland en ROC van Amsterdam) aan het vraagstuk van het krijgen van zicht op studentontwikkeling. Deze mbo-teams ontwikkelden zogenaamde ‘learning progressions’ om de langetermijnontwikkeling en de hobbels daarin zichtbaar te krijgen (bijv. op een werkproces). Daarna ontwikkelden zijn ‘FE-activiteiten’ (FE=Formatief Evalueren), aan de hand van de FE-cyclus, om de ontwikkeling van hun studenten in de klas in kaart te brengen. Één van de resultaten van het project is een spel waarmee mbo-teams een leerpad met bijbehorende formatieve activiteiten kunnen maken. Materialen: Spelregels/handleiding spel Zicht op Studentontwikkeling Speelbord op A0 Speelbord op A3 Snijbladen Hutjes/Hobbels FE-Cyclus formulier
MULTIFILE
In het project ‘Zicht op studentontwikkeling’ werken 4 mbo-teams aan Formatief Evalueren (FE). Hiervoor maken we gebruik van de FE-cyclus (Gulikers & Baartman, 2017; zie Figuur 1). Bij FE bespreekt de docent de verwachtingen (leerdoelen en succescriteria) met studenten in fase 1. Vervolgens verzamelt de docent informatie over waar studenten staan in hun ontwikkeling (fasen 2 en 3). Tot slot geeft de docent feedback en wordt bepaald wat passende vervolgstappen zijn in onderwijs en leren.
Mbo-scholen worstelen met de strikte scheiding tussen onderwijs en examinering. Docenten krijgen daardoor moeilijk zicht op de ontwikkeling van hun studenten richting de examinering. Zij zetten formatieve evaluatie-activiteiten (FE-activiteiten) in, maar niet om doelgericht zicht te krijgen op die ontwikkeling. Uit Gulikers & Baartman (2017) blijkt dat 'learning progressions' (leerpaden) kunnen helpen om FE-activiteiten meer doelgericht en onderling samenhangend te maken. Het doel van dit onderzoek was daarom: (1) een learning progression maken, (2) bijpassende FE-activiteiten maken met de learning progression als kapstok. Vier mbo-teams hebben aan de hand van verschillende ontwerpactiviteiten een learning progression gemaakt, FE-activiteiten ontworpen en deze uitgevoerd. In het onderzoek zijn deze ontwerp- en experimenteeractiviteiten geëvalueerd, wat betreft hun bijdrage aan het inzicht van mbo-docenten in het leerpad van hun studenten en het kunnen ontwerpen en inzetten van meer doelgerichte FE-activiteiten. Het innemen van het studentperspectief bleek cruciaal. De mbo-docenten rapporteerden inzichten en geleerde lessen over vakoverstijgend kijken in langere leerlijnen, inzicht in een kernaspect van hun beroep en hoe studenten zich ontwikkelen, en FE-activiteiten die meer doelgericht 'vangen' waar studenten staan hun ontwikkeling op dat kernaspect.
Programmatisch toetsen is een holistische manier van toetsen waarbij gekeken wordt naar de gehele ontwikkeling van de student. Een groeiend aantal HU-opleidingen kiest ervoor om programmatisch toetsen te implementeren. In dit project wordt onderzocht hoe HU-opleidingen programmatisch toetsen ontwerpen in hun curriculum en op basis daarvan een e-portfolio inrichten.
In het mbo zijn onderwijs en examinering vaak strikt gescheiden. Daardoor krijgen mbo-docenten moeilijk zicht op de ontwikkeling van hun studenten op de langere termijn, richting die examinering. Eerder onderzoek laat zien dat formatief evalueren en het maken van een leerpad van de ontwikkeling van studenten hierbij kunnen helpen.
In het mbo zijn onderwijs en examinering vaak strikt gescheiden. Daardoor krijgen mbo-docenten moeilijk zicht op de ontwikkeling van hun studenten op de langere termijn, richting die examinering. Eerder onderzoek laat zien dat formatief evalueren en het maken van een leerpad van de ontwikkeling van studenten hierbij kunnen helpen.Doel In dit project ontwikkelden docententeams van 4 mbo-opleidingen samen een leerpad dat de ontwikkeling van hun studenten weergeeft. Bij dat leerpad zijn formatieve activiteiten ontwikkeld en uitgeprobeerd, om zicht te krijgen op de ontwikkeling van studenten op dat leerpad. Resultaten Inzicht in hoe een leerpad kan helpen bij het ontwikkelen van doelgerichte formatieve activiteiten (artikel in tijdschrift Profiel) NRO-eindrapportage met een uitgebreide beschrijving van de werkwijze en voorbeelden vanuit de mbo-teams. Spel waarmee mbo-teams een leerpad met bijbehorende formatieve activiteiten kunnen maken. Workshopmaterialen: interviewposter voor studenten en template persona. Looptijd 15 maart 2021 - 31 oktober 2022 Aanpak In dit project hebben we vijf gezamenlijke werkbijeenkomsten georganiseerd. Tussendoor haalden de mbo-teams input van hun studenten en collega’s op, en experimenteerden zij met de ontwikkelde formatieve activiteiten.
