Het is mogelijk en interessant om allerlei beschouwingen te houden over hoe spiritualiteit een rol kan of zou moeten spelen op de werkvloer – en dat gebeurt in deze bundel ook. Maar het is ook goed om te zien op welke manier spiritualiteit in de praktijk werkt. Met subsidie van het Ministerie van Sociale Zaken heeft ForumC in samenwerking met de Christelijke Hogeschool Ede een onderzoek opgezet. Centrale vraag in dit onderzoek is in welke mate spiritualiteit een rol speelt in een organisatie. Toespitst op de vraag: doet spiritualiteit ertoe als het gaat om people, planet, profit en de manier van functioneren van een organisatie? Allereerst kijken we naar het ecologisch systeemmodel van organisaties, vervolgens komt kort de onderzoeksaanpak aan bod. Daarna volgen de resultaten van het onderzoek. Tot slot valt meer te lezen over hoe we deze resultaten kunnen zien in het licht van andere onderzoeken, andere bijdragen in deze bundel en de praktijk. Om alvast een behoorlijke tip van de sluier op te lichten: het blijkt dat spiritualiteit conservatief werkt.
Scholen van spiritualiteit zijn heel ‘bruikbare’ instrumenten om onze ziel op het werk te ontwikkelen en te voeden. Dit artikel pleit daarom voor een waarderende houding ten aanzien van scholen van spiritualiteit.
‘Businessspiritualiteit’ staat steeds meer in de belangstelling. Maar wat bedoelen we daar eigenlijk mee? En wat willen of kunnen we met spiritualiteit in organisaties in bereiken? Worden we er bijvoorbeeld creatiever van? Of krijgen we er meer gevoel voor ethische zaken door – of misschien zelfs meer morele ruggengraat? Het zijn ingewikkelde onderwerpen en er wordt driftig over gedebatteerd. In dit artikel proberen de auteurs deze vragen te beantwoorden.
Coachingsgeprekken rond spiritueel – ritueel geladen handelen in de residentiele jeugdhulp. Vraagstukken rond jeugd, gezin en opvoeding zijn blijvend actueel. De vraag hoe het leven van jongeren eruit ziet en hoe zij voor hun leven en rol in de maatschappij worden gevormd, is daarbij wezenlijk. In mijn promotieonderzoek heb ik verslag gedaan van het dagelijks leven van adolescenten in de residentiele jeugdhulp en de rol van pedagogische medewerkers daarbij (Vierwind, 2019). Het perspectief van waaruit dat gebeurt is dat van de ritual studies. Naast dagelijkse- en overgangsrituelen worden in dit onderzoek ‘rituelen met een spirituele dimensie’ blootgelegd. De jongeren vertellen in de interviews hoe zij in situaties van tegenslag en verdriet overgaan tot spirituele handelingen waaraan zij moed en kracht ontlenen. Eerder onderzoek toont dat de adolescentietijd, onafhankelijk van eigen al of niet spirituele opvoeding, voor meerdere jongeren een periode van spiritueel ontwaken is. Religie en spiritualiteit blijken als coping mechanisme een bron van veerkracht. Een van de bevindingen in mijn onderzoek is dat pedagogisch medewerkers zeggen dat zij weten dat jongeren bij tegenslag en verdriet spirituele handelingen verrichten, maar daarbij expliciet benoemen dat ze in mentorgesprekken daar niet op afstemmen. Als een reden daarvoor wordt genoemd dat dit niet aansluit bij de eigen visie en levensrichting. Deze bevinding sluit aan bij eerder onderzoek waarin wordt geconcludeerd dat het kunnen hanteren van de eigen voorkeurstijl door pedagogisch medewerkers blijvend aandacht vraagt. Ook de door jongeren in eerder onderzoek uitgesproken behoefte om met hun begeleiders ‘echte gesprekken’ te kunnen hebben, is in dit verband noemenswaardig. Het hier voorgestelde onderzoek richt zich op de vraag hoe pedagogisch medewerkers in mentorgesprekken die binnen de residentiele jeugdhulp worden gevoerd kunnen afstemmen op het spiritueel handelen van jongeren. De resultaten van dit onderzoek zijn ook voor aanpalende beroepsgroepen van belang (Verpleegkunde, Onderwijs, Theologie).
