Sinds enige jaren gaan veel van de discussies en gesprekken in de sociale sector over de nieuwe wet op maatschappelijke ondersteuning, de Wmo. Die vervangt onder meer de Welzijnswet en de Wet Voorzieningen Gehandicapten. Het is goed dat substantiële delen van beleid af en toe groot onderhoud krijgen, gelet op het gecombineerde effect van een zich steeds ontwikkelende maatschappij, voortschrijdend inzicht in welk beleid effectief is en verschuivende voorkeuren in de samenleving. Nieuw beleid brengt ook onzekerheid en onwennigheid met zich mee. Het vraagt verandering en aanpassing. Niet altijd is bij de goedkeuring van nieuw beleid meteen duidelijk hoe de uitvoering gaat verlopen, hoe één en ander er bij de implementatie van het beleid uit gaat zien. Over de invoering van de Wmo is al veel gezegd en geschreven. In deze publicatie trachten we de consequenties van de Wmo in beeld te brengen vanuit het perspectief van de professionals uit de sociale sector. Welke sociale interventies moeten ze uit hun gereedschapsbak verwijderen, welke nieuwe instrumenten komen erbij, welke nieuwe kwaliteiten moet de professional in huis hebben?
In zijn oratie wees Willem de Nijs er op dat het onderzoek naar HRM anno 2000 in het teken stond van een eenzijdig managementperspectief. De vraag is of in HRM-kringen de afgelopen jaren het perspectief van de werknemers, hun wensen en mogelijkheden, in onderzoek en praktijk wel een plaats heeft gekregen. In deze bijdrage bekijken wij het beleid van organisaties voor oudere werknemers vanuit deze invalshoek. We zullen betogen dat dit beleid een schoolvoorbeeld is van de tendens die Willem indertijd signaleerde en dat er in het afgelopen decennium ondanks de fraaie ideeën die binnen en buiten organisaties naar voren zijn gebracht in de praktijk weinig veranderd is. We hopen echter ook te laten zien dat een beleid dat wensen en mogelijkheden van oudere werknemers tot uitgangspunt neemt niet alleen goed mogelijk is, maar ook de organisatie geen windeieren legt.
In maart 2022 startte het project City&Co: Older Adults Co-Creating a Sustainable Age-friendly City. Met een consortium wordt gewerkt aan een gedegen meetinstrument voor seniorvriendelijkheid – waarin we ouderen volop betrekken. Hiermee leggen we een basis waarop veel andere steden voort kunnen borduren. Ons einddoel is een lokaal ecosysteem van 65-plussers, onderzoekers en gemeentemedewerkers die samen de stad seniorvriendelijker maken. De basis voor het werk wordt gevormd door de Age-Friendly Cities and Communities Questionnaire, die in 2020 mede in opdracht van Gemeente Den Haag is ontwikkeld door De Haagse Hogeschool en partners van het Kennisplatform. Deze tool is door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aangemerkt als best practice voor het meten van de seniorvriendelijkheid van steden. Deze rapportage is de tweede meting in het kader van het Ouderenpanel in Den Haag dat met de AFCCQ is uitgevoerd onder een representatieve groep ouderen in Den Haag. Bij de rapportage van resultaten wordt tevens een vergelijking gemaakt met de meetresultaten van 2020.
MULTIFILE
Vitaal oud worden en daar zelf regie over voeren is een uitgangspunt van ouderenbeleid. Voor veel ouderen valt dat niet mee. Zo kan eenzaamheid ontstaan door overlijden van familie en kennissen terwijl niet iedereen in staat is het sociale netwerk op sterkte te houden. Ruim 62% van de ouderen boven 75 jaar voelt zich (ernstig) eenzaam (volksgezondheideninfo.nl). Oplossingen bestaan vaak uit het aanbieden van gezelschap of het beïnvloeden van verwachtingen over gezelschap. Veel medische consumptie berust op eenzaamheidsproblematiek. Met Kletsbot willen we betaalbare technologie inzetten om eenzaamheid bij ouderen te voorkomen of verminderen. Een nieuwe technologie die voor een echte doorbraak kan zorgen en in kan spelen op het toenemend aantal eenzame mensen, het grote tekort aan vrijwilligers, de druk op mantelzorgers, bezuinigingen en tekorten in de sociale en maatschappelijke hulpverlening. Kletsbot is een empathische chatbot voor ouderen. Deze is aantrekkelijk om tegenaan te praten doordat technieken van empathische gespreksvoering (Adriaansen & Caris, 2011) worden toegepast. Met Tessa – een robotje dat wordt ingezet voor structurering van de dag en gezelschap – is al gebleken dat ouderen zich er snel mee verbinden en daardoor dagelijkse activiteiten beter uitvoeren. Kletsbot biedt primair een actief luisterend oor. Ook voelt deze de gebruiker aan en nodigt met de juiste vragen uit tot een praatje. De gesprekken moeten er toe leiden dat eenzaamheid vermindert. Indien gewenst wordt ook een zorgverlener betrokken. Deze aanvraag richt zich op het uitwerken van het concept Kletsbot en het toetsen van dit concept bij ‘ouderen met eenzaamheidsgevoelens’ uit de gemeente Ede. Dat doen we met een ‘Wizard of Oz’ aanpak die middels simulatie de werking van Kletsbot goedkoop en snel toetst bij de doelgroep thuis. Met deze proof of concept dragen we bij aan de topsector Life Sciences & Health.
