Om te kunnen functioneren in de huidige kennismaatschappij worden kritische en onderzoekende vaardigheden belangrijk geacht voor toekomstige professionals (De Boer, 2017). Hogescholen spelen een belangrijke rol in het opleiden van deze professionals en hebben mede daarom de wettelijke taak gekregen om onderzoek te doen en dit te integreren in het onderwijs (Griffioen & De Jong, 2015). Hoe dragen docenten, onderzoekers, onderzoek- en onderwijsmanagers in de dagelijkse praktijk bij aan het samenbrengen van onderzoek en onderwijs? Om deze vraag te beantwoorden werden N=61 interviews afgenomen met deze actoren binnen drie Nederlandse hogescholen. De resultaten laten zien dat de gedragsintenties die de respondenten bespreken verdeeld kunnen worden in drie categorieën: integratie van onderzoek in onderwijs; integratie van onderwijs in onderzoek; en het samenkomen van onderzoek en onderwijs. In de drie categorieën kan zowel ‘direct gedrag’ als ‘ondersteunend gedrag’ onderscheiden worden. Opvallend is dat de focus binnen de gedragsintenties ligt op het integreren van iets van onderzoek in het onderwijs, en in mindere mate van iets van onderwijs in het onderzoek. De implicaties van de resultaten en de opzet van het vervolgonderzoek worden bediscussieerd met het publiek tijdens het congres.
Case report. Dossiernummer 405-17-720 In deze studie onderzochten we de opzet en inhoud van professionalisering van leraren in basis- en voortgezet onderwijs aan nieuwkomers-kinderen in Zweden en Vlaanderen. Dit deden we tegen de achtergrond van zorgen in Nederland rond de kwaliteit van onderwijs aan deze doelgroep. Opleiding en van leraren maakt deel uit van deze bredere problematiek. De centrale onderzoeksvraag was: Hoe wordt in Zweden en Vlaanderen vorm en inhoud gegeven aan de professionalisering van leraren die onderwijs verzorgen aan nieuwkomers, en welke aanknopingspunten biedt dit voor Nederland? Om niet alleen de opzet van professionalisering op hoofdlijnen, maar ook de inhoud aandacht te kunnen geven, werden drie inhoudelijke professionaliseringsthema’s nader onder de loep genomen waarop vanuit de discussies rond 'Ruimte voor nieuwe talenten' (Schrijfgroep LPTN, 2017) een duidelijke scholingsbehoefte in het veld bestond: (1) de intake van nieuwkomers; (2) de verhouding tussen onderwijs in de tweede taal en de positie van moedertalen; (3) de methodiek van tweede-taalonderwijs. Het onderzoek werd uitgevoerd via een combinatie van deskresearch, interviews met sleutelpersonen uit beleid, professionalisering en wetenschap, en praktijkbezoeken. Het analysekader, tussentijdse bevindingen en eindresultaten zijn op drie momenten voorgelegd aan Nederlandse referenten die een rol spelen bij beleid, professionalisering, praktijk en wetenschap, om de betekenis voor Nederland gezamenlijk met betrokkenen te kunnen duiden.
Als onderdeel van de opdracht van het Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Utrecht aan de Werkgroep Nieuwkomers Utrecht PO, hebben we de afgelopen anderhalf jaar gewerkt aan het organiseren en begeleiden van de eerste ronde van het stedelijk netwerk nieuwkomers. Dit project beoogt de ontwikkeling, uitvoering en monitoring van een professionaliseringstraject voor nieuwkomersspecialisten in de Utrechtse basisscholen.
Veel onderwijsinstellingen ervaren het als een lastig vraagstuk om kwalitatief hoogwaardig onderwijs te bieden aan leerlingen voor wie het Nederlands niet de enige taal waarin ze leren en leven. Scholen en leerkrachten daarbinnen zijn echter in zeer wisselende mate voorbereid op het omgaan met deze heterogeniteit, zeker waar het gaat om nieuwkomers. Landelijk beleid ten aanzien van pedagogisch-didactische aanpakken en professionalisering van leraren ontbreekt; ‘nieuwkomersvoorzieningen’ kennen geen wettelijke eisen aan bekwaamheden van personeel . Ook voor regulier onderwijs ontbreekt een referentiekader voor professionalisering van docenten om meertalige leerlingen, en zeker nieuwkomers recht te doen. Een inclusieve pedagogisch-didactische benadering belegt zorg voor nieuwkomers niet alleen bij experts maar ook bij alle professionals in het reguliere onderwijs binnen een schoolbrede, meerjarig taal/talenbeleid. De op regionale basis opgebouwde expertise over de transitie naar zo'n inclusieve werkwijze wordt momenteel niet systematisch uitgewisseld. Het beoogde consortium van hogescholen/lectoraten, opleidingen en scholen uit PO, VO en MBO wil de kennisinfrastructuur verder versterken rond professionals en onderwijsinstellingen die een verandering willen inzetten richting een inclusieve benadering van onderwijs aan nieuwkomers en andere meertalige leerlingen. Met het oog hierop verbindt het consortium een bestaand landelijk netwerk van relevante lectoraten met, op het thema actieve, regionale samenwerkingsverbanden van scholen en lerarenopleidingen in het noorden, midden en zuiden van het land.
Leerlingen brengen vele talen de school in, hoe sluit je daar goed op aan? Dat vergt samenwerking tussen diverse professionals en schoolvormen. Bijvoorbeeld omdat schoolse taalvaardigheid een jarenlange begeleiding vergt en taalsteun door alle vakken heen nodig is. Steeds meer scholen staan daarbij open voor functionele inzet van meer (moeder-)talen, bijvoorbeeld voor nieuwkomers. Daarmee voelen meer leerlingen zich thuis, zonder dat het leren van een tweede of derde taal gehinderd wordt. Maar is het altijd wijs?
Als onderdeel van de opdracht van het Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Utrecht aan de Werkgroep Nieuwkomers Utrecht PO, werken we de komende anderhalf jaar aan het organiseren en begeleiden van de eerste ronde van het stedelijk netwerk nieuwkomers. Dit project beoogt de ontwikkeling, uitvoering en monitoring van een professionaliseringstraject voor nieuwkomersspecialisten in de Utrechtse basisscholen.Doel Doel is het versterken van de kwaliteit van het onderwijs en de ondersteuning aan nieuwkomers op school-, team-, groeps- en leerlingniveau in Fase 2 van het meerjarenmodel (na de uitstroom vanuit Taalschool Utrecht) door het opleiden van nieuwkomersspecialisten op scholen binnen het Samenwerkingsverband Utrecht PO. Resultaten Beoogde resultaten van de monitoring zijn: Advies over benodigde aanpassingen in het (professionaliserings)traject en benodigde vervolgacties binnen de deelnemende scholen t.b.v. kwaliteitsborging van de implementatie “doorgaande lijn nieuwkomers”. Een plan m.b.t. kennisdeling, waarin beschreven staat hoe andere scholen (taalscholen, reguliere scholen en andere samenwerkingsverbanden; binnen en buiten de stad) alsook lerarenopleidingen kunnen profiteren van de opgedane ervaringen en inzichten. Meer informatie? Lees het Advies tbv het onderwijs aan nieuwkomers Utrecht PO (pdf) Lees het Theoretisch kader ter onderbouwing van het advies tbv onderwijs aan nieuwkomers Utrecht PO (pdf) Looptijd 01 januari 2023 - 30 juni 2024
