In dit hoofdstuk worden de ontwikkelingen in mediation in Nederland geschetst. Mediation wordt al enige tijd ingezet voor bemiddeling in conflicten. Niet onbelangrijk is dat de druk op de Rechtspraak hierdoor vermindert. Nieuw is de inzet van mediation in strafzaken. Voor de verdere ontwikkeling van mediation is een stevig beroepsprofiel en verdergaande professionalisering wenselijk. Er is behoefte aan onderzoek, waardoor het vak meer handen en voeten krijgt.
MULTIFILE
Mediation in strafzaken is een bemiddelingsproces dat in gang kan worden gezet als een officier van justitie of rechter, al dan niet op verzoek van een slachtoffer, verdachte of advocaat, naar een mediator in strafzaken doorverwijst. Na enkele pilots in 2010 is mediation in strafzaken in 2017 landelijk uitgerold en vanaf 2018 structureel gefinancierd. Borging van de kwaliteit van het mediationtraject ligt vooral in de borging van de kwaliteit van de mediators. Er is echter nog onvoldoende kennis over de (mogelijk specifieke) competenties die mediators in strafzaken dienen te hebben. Een beknopte literatuurstudie laat zien dat internationale en Europese instrumenten wijzen op het belang van goed opgeleide mediators. De meeste regels zijn vrij algemeen van aard en laten veel ruimte voor een nationale invulling. De Slachtofferrichtlijn van de Europese Commissie is een bindend instrument, waarin onder andere duidelijk is opgenomen dat secundaire victimisatie voorkomen dient te worden en dat slachtoffers volledig en duidelijk geïnformeerd dienen te worden. Onderhavig onderzoek naar opvattingen van de verschillende stakeholders over te hanteren kwaliteitseisen laat zien dat er geen grote verschillen zijn tussen rechters, officieren van justitie, strafrechtadvocaten, mediationfunctionarissen en mediators.
Een veel gehoorde klacht is dat de samenleving alsmaar verhardt. Conflicten worden uitvergroot, mensen raken snel in de ‘vechtmodus’ en sociale media zoeken de grenzen van het toelaatbare op. Echtscheidingen worden ‘vechtscheidingen’ met nadelige gevolgen voor alle betrokkenen. Deze verharding gaat samen met een toenemende roep om straffen en repressieve maatregelen. Ook wordt met de mond beleden dat er meer aandacht voor slachtoffers moet komen. De noodzaak van verzoening en heling raakt hierdoor op de achtergrond. Dit boek staat stil bij de spanning tussen verharding, vechten en straffen aan de ene kant, en de noodzaak tot bemiddeling, conflictbeslechting en heling aan de andere kant. Hoe uit zich dat in de mediationpraktijk? Biedt dit soms ook nieuwe mogelijkheden voor mediation? Hoe zou transformatieve mediation hierbij een rol kunnen spelen? Hoe kunnen de slachtoffers worden bijgestaan? Naast deze problematiek worden in het boek ook andere actuele thema’s op het terrein van mediation uitgediept, zoals geschiloplossing in familiebedrijven, het nieuwe ontslagrecht en exit-mediation, nalatenschapsmediation, mediation in de zorg, en het belang van mediation bij de rechtenstudie.
LINK
