Service of SURF
© 2025 SURF
Bijna tien jaar geleden publiceerde ik Grijs verleden, een geschiedenis van Nederland en de Tweede Wereldoorlog. In dit boek probeerde ik – in navolging van oudere historici als Hans Blom en Jan Bank en jongere historici-leeftijdsgenoten als Bart van der Boom, Kees Ribbens en Jan van Miert, onder de indruk van de recente onthullingen over de naoorlogse omgang met joodse mensen en goederen en aan het denken gezet tot slot door de gebeurtenissen in ondermeer voormalig Joegoslavië en Rwanda – een ander beeld van de oorlog te schetsen. Volgens mij, en daarmee beweerde ik niets nieuws, was het onjuist de oorlog telkens opnieuw vanuit het perspectief van onderdrukking en verzet te bekijken. Te midden van deze polen, zo beweerde ik, lag een breed veld vol schakeringen. Die schakeringen waren in de naoorlogse geschiedschrijving, met name in het werk van Loe de Jong en zijn ontelbare navolgers, onderbelicht gebleven en op dat moment slechts met betrekking tot enkele steden en onderwerpen beschreven. Het was tijd voor een veralgemenisering. Vandaar dat en en niet in van de ondertitel. Grijs verleden kon immers niet anders zijn dan zowel een polemiek met een beeld als een beschrijving van een andere historische werkelijkheid. Het boek maakte veel los. Veel negatieve en veel positieve reacties. Ook verscheen druk na druk. Pas na een jaar of twee werd het rustig. Tegenstanders bleven het een slecht werk vinden, voorstanders meenden het tegenovergestelde. De reden van een en ander werd me niet altijd even duidelijk.
Het boek ontwikkelt in discussie met de sociologische traditie en met behulp van de ideaaltypische methode een integraal model van professionaliteit waarin de waardevolle kern, de innerlijke samenhang en de contextuele positionering centraal staan. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de identiteit en de positie van professionals. Het model is geschikt als referentiekader voor reflectie op professioneel functioneren en voor onderzoek van professionele praktijken. Het boek is tegelijk goed toegankelijk en goed onderbouwd, en daarmee zowel interessant voor praktijkgerichte professionals als voor sociale wetenschappers.
LINK
Hoofdstuk in ‘Sociaal werk doordacht’. In dit boek beschrijft een aantal belangrijke kernelementen van de professionaliteit van het sociaal werk. In het hoofdstuk 'Pleidooi voor socioprudentie in het sociaal werk' beschrijft een pleidooi voor socioprudentie in het sociaal werk. Onder socioprudentie verstaan we de praktische wijsheid die de sociale professional ontwikkelt om ‘goed’ te handelen, en retrospectief om te kunnen toetsen of er goed gehandeld is. Deze toetsing/reflectie draagt bij aan het continu leren van situaties, om op deze wijze de praktische wijsheid te vergroten.
De veranderingen die op ons afkomen, bijvoorbeeld digitalisering en de energietransitie, brengen vragen en onzekerheid met zich mee over de toekomst. Hoe kunnen we die toekomst begrijpen en ermee omgaan Een ontwerpende aanpak voor toekomstverkenningen kan helpen.Doel Hoe kunnen organisaties toekomstverkenningen verbinden met adaptief anticiperend handelen in het heden om betekenisvol te innoveren in de huidige veranderlijke wereld? Het onderzoek draagt bij aan de kennisontwikkeling over adaptieve organisaties. Ook worden er tools ontwikkelt voor de praktijk. Resultaten Dit onderzoek loopt nog. Na afloop vind je hier de resultaten. In de praktijk De inspiratie voor dit onderzoek ontstond tijdens een aantal toekomstverkenningen waarin de ontwikkeling van future probes centraal stonden: Future Health Battle in 2014, Urban Futures Lab in 2015 en Healthy Inclusive City Challenge 2016. Tijdens meerdaagse interactieve programma’s werkten teams met o.a. studenten en beleidsmakers samen aan provocatieve “wat als” -vraagstukken. Deze werden omgezet in visuele ‘probes’; verbeeldingen die een concrete impressie geven van een mogelijke toekomst. Probes zijn vaak speculatieve producten of diensten, maar zonder de intentie om ze in productie te nemen. Ze bieden de mogelijkheid om te leren van de toekomst door discussies te voeren met betrokkenen over de (on)wenselijkheid van dit soort toekomstige ontwikkelingen. De onderzoeken leveren altijd inzichten op in waarden en drijfveren. Download de volgende publicaties voor een indruk en overzicht van Urban Futures Lab en Future Health battle. Download publicatie Urban Futures lab Download publicatie Future Health Battle Bekijk ook de video's voor een sfeerimpressie. Video Urban Futures lab Video Healthy Inclusie City Challenge Looptijd 01 april 2019 - 01 april 2023 Aanpak Future probing zet verbeeldingskracht en systemisch ontwerpen zodanig in dat betrokkenen van een innovatievraagstuk mogelijke toekomsten daadwerkelijk ervaren. Met deze ervaring en bijbehorende inzichten, kunnen innovaties in het heden betekenisvoller worden vormgegeven. We gaan onderzoeken hoe deze complexe processen precies werken. Nieuws Jezelf lokaal verwarmen in plaats van je hele huis stoken Probing duurzame warmtevoorziening ten behoeve van energietransitie in samenwerking met Energie U en studenten Communicatie en Multimedia Design. HU Studenten Future lab presenteren de toekomst Probing the future is een onderwijsmodule bij de opleiding Communicatie en Multimedia Design. The Future is Calling - Werken, leren en mobiliteit Vervolg op het probing traject met Ministerie I&W omtrent toekomst van (non-)mobiliteit. Van inzichten naar inspiratie naar concrete experimenten Resultaat van dit vervolg traject: near future experimenten. De mobiele toekomst in beeld gebracht Probing the future of mobility in samenwerking met Ministerie I&W, studenten minor Co-design. Studenten ontwerpen amfibisch huis Amfibisch zelfvoorzienend wonen als NL overstroomt, studenten werktuigbouwkunde, technische bedrijfskunde en elektrotechniek. Verslag Community Meeting 3 - Smart Urban Mobility Toekomst van mobiliteit op Utrecht Science Park in samenwerking met Community Smart Urban Mobility van CoE SSC. Het boek Smart Sustainable Cities is uit Caroline Maessen en Marieke de Roos schreven samen een hoofdstuk.
De veranderingen die op ons afkomen, bijvoorbeeld digitalisering en de energietransitie, brengen vragen en onzekerheid met zich mee over de toekomst. Hoe kunnen we die toekomst begrijpen en ermee omgaan Een ontwerpende aanpak voor toekomstverkenningen kan helpen.Doel Hoe kunnen organisaties toekomstverkenningen verbinden met adaptief anticiperend handelen in het heden om betekenisvol te innoveren in de huidige veranderlijke wereld? Het onderzoek draagt bij aan de kennisontwikkeling over adaptieve organisaties. Ook worden er tools ontwikkelt voor de praktijk. Resultaten Dit onderzoek loopt nog. Na afloop vind je hier de resultaten. In de praktijk De inspiratie voor dit onderzoek ontstond tijdens een aantal toekomstverkenningen waarin de ontwikkeling van future probes centraal stonden: Future Health Battle in 2014, Urban Futures Lab in 2015 en Healthy Inclusive City Challenge 2016. Tijdens meerdaagse interactieve programma’s werkten teams met o.a. studenten en beleidsmakers samen aan provocatieve “wat als” -vraagstukken. Deze werden omgezet in visuele ‘probes’; verbeeldingen die een concrete impressie geven van een mogelijke toekomst. Probes zijn vaak speculatieve producten of diensten, maar zonder de intentie om ze in productie te nemen. Ze bieden de mogelijkheid om te leren van de toekomst door discussies te voeren met betrokkenen over de (on)wenselijkheid van dit soort toekomstige ontwikkelingen. De onderzoeken leveren altijd inzichten op in waarden en drijfveren. Download de volgende publicaties voor een indruk en overzicht van Urban Futures Lab en Future Health battle. Download publicatie Urban Futures lab Download publicatie Future Health Battle Bekijk ook de video's voor een sfeerimpressie. Video Urban Futures lab Video Healthy Inclusie City Challenge Looptijd 01 april 2019 - 01 april 2023 Aanpak Future probing zet verbeeldingskracht en systemisch ontwerpen zodanig in dat betrokkenen van een innovatievraagstuk mogelijke toekomsten daadwerkelijk ervaren. Met deze ervaring en bijbehorende inzichten, kunnen innovaties in het heden betekenisvoller worden vormgegeven. We gaan onderzoeken hoe deze complexe processen precies werken. Nieuws Jezelf lokaal verwarmen in plaats van je hele huis stoken Probing duurzame warmtevoorziening ten behoeve van energietransitie in samenwerking met Energie U en studenten Communicatie en Multimedia Design. HU Studenten Future lab presenteren de toekomst Probing the future is een onderwijsmodule bij de opleiding Communicatie en Multimedia Design. The Future is Calling - Werken, leren en mobiliteit Vervolg op het probing traject met Ministerie I&W omtrent toekomst van (non-)mobiliteit. Van inzichten naar inspiratie naar concrete experimenten Resultaat van dit vervolg traject: near future experimenten. De mobiele toekomst in beeld gebracht Probing the future of mobility in samenwerking met Ministerie I&W, studenten minor Co-design. Studenten ontwerpen amfibisch huis Amfibisch zelfvoorzienend wonen als NL overstroomt, studenten werktuigbouwkunde, technische bedrijfskunde en elektrotechniek. Verslag Community Meeting 3 - Smart Urban Mobility Toekomst van mobiliteit op Utrecht Science Park in samenwerking met Community Smart Urban Mobility van CoE SSC. Het boek Smart Sustainable Cities is uit Caroline Maessen en Marieke de Roos schreven samen een hoofdstuk.
Het publieke debat over issues in de huidige samenleving vindt permanent plaats. Publieke debatten kennen een golfbeweging en veranderen soms in een crisis. De gedigitaliseerde samenleving maakt de reactie van organisaties op issues vele malen ingewikkelder. In dit project staat de vraag centraal hoe communicatieprofessionals van publieke organisaties beter kunnen omgaan met publicitaire golfbewegingen van voortdurend debat, regelmatige issues en incidentele crises. Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) Doel In dit project bekijken we de online geruchtvorming en mobilisatie en de wijze waarop overheden hier mee omgaan. Het doel van het onderzoeksproject is: om inzicht te krijgen in organisatorische, interactionele, taalkundige aspecten van issuemanagement om bruikbare interventies te ontwikkelen Resultaten Het resultaat is een breed toepasbare aanpak voor communicatie bij issues die spelen in publieke organisaties. Deze aanpak wordt vertaald in een toolbox voor communicatieprofessionals en studenten communicatie. Inzichten laten nu al zien dat de data uit de 2 casussen informatie opleveren over framing vanuit de gemeenschap; de organisatie van de communicatie (Doen de juiste mensen de juiste dingen?) en inzichten óver de geruchtvorming. Het lectoraat heeft daarvoor een instrument ontwikkeld waarmee je patronen in online conversaties kunt ontdekken. Dit instrument hebben we ‘BEP’ genoemd. BEP staat voor Birds Eye Perspective. Het perspectief helpt die conversaties en eventueel daaropvolgende interacties op waarde te schatten. Je kunt inzichten uit BEP gebruiken om bewuster te zijn van de gevoeligheden en weerstanden in gesprekken die gaande zijn en aan te sluiten op wat leeft in het publieke debat. Dit stelt je in staat om in gesprek te blijven én de stap te kunnen maken naar een anticiperende communicatiestrategie.) Opgeleverde producten: Bekijk het ontwikkelde instrument via: https://husite.nl/bep/ Bekijk de slotsessie brochure Looptijd 01 februari 2021 - 01 april 2023 Aanpak In drie rondes worden vijf door de praktijkpartners ingebrachte cases onderzocht. De inzichten uit de eerste casus worden meegenomen in de volgende ronde, de gehanteerde methode blijft hetzelfde. Er wordt een combinatie gemaakt van interactieanalyse van: Online en offline data Interviews met professionals Focusgroepen met burgers. In de laatste ronde van het project worden de ontwikkelde inzichten gedeeld in de praktijk, het onderzoeksveld en het onderwijs. Voor de zomer 2021 worden 2 casussen geanalyseerd. de Schoorlse Duinen (waar bomenkap tot heftige speculaties in de media leidt) en het onderhoud aan bruggen (zoals de weg over de Merwedebrug die plots gesloten moest worden). Begin juni vindt het eerste ‘Vakgesprek’ plaats met het newsroomteam van Rijkswaterstaat, en afgevaardigden uit het beroepenveld: (beroepsvereniging Logeion, Academie voor Overheidscommunicatie), onze Communicatie-opleiding, én lectoren Cok Bakker (HU) en Els van der Pool (HAN). Annette Klarenbeek leidt het gesprek. Bekijk dit document dat een overzicht geeft van de aanpak en methodes in het project Studenten gezocht! Gedurende het project kunnen studenten een bijdrage leveren. Communicatiestudenten die betrokken willen zijn bij het vinden van innovatieve oplossingen voor issuemanagement in de gedigitaliseerde samenleving kunnen contact opnemen. Extra informatie Congres beroepspraktijk Training: Monitoring mobilization: A discursive psychological analysis of online mobilizing practices. Sneijder, P., Stinesen, B., Harmelink, M. & Klarenbeek, A The Discourse Analytical Glasses (DAG) Hoofdstuk wetenschappelijk handboek: Sneijder, P., Baukje, S., Harmelink, M. & Klarenbeek, A. (n.d.). The discourse of social movements: online mobilising practices for collective action. In: Demasi, Mirko A., Burke, Shani, Tileagă, Cristian (Eds.) (Scheduled for publication, 2021). Political Communication: Discursive Perspectives. (K/P