Service of SURF
© 2025 SURF
Openbare pleinen hebben een enorme impact op de levenskwaliteit van stadsbewoners, vooral in kwetsbare wijken. Ze kunnen lichaamsbeweging, gemeenschapsinteracties, spel en klimaatadaptatie vergemakkelijken, die allemaal de gezondheid van de lokale bevolking beïnvloeden. Er zijn echter vaak veel vragen over hoe de percepties en ervaringen van lokale gemeenschappen kunnen worden vastgelegd bij de (her)ontwikkeling van deze pleinen, waarbij het risico bestaat dat gemarginaliseerde groepen worden uitgesloten. Hoe kunnen openbare pleinen deze verschillende functies en percepties integreren en inclusieve plekken voor iedereen worden? Ontdek het in de korte documentaire 'Eyes on the Square'. Door algemene principes van experts, ervaringen uit best practices door heel Nederland en perspectieven van omwonenden te combineren, pleiten de makers voor meer inclusieve ontwikkelingen voor gezonde steden.
MULTIFILE
Nederland staat de komende jaren voor een enorme woningbouwopgave, die voor een aanzienlijk deel via verdichting zal worden gerealiseerd. Dit leidt tot druk op de openbare ruimte en tot discussies over wie er voorrang heeft bij het gebruik. Zijn dit bijvoorbeeld kinderen die willen spelen of bewoners die zich storen aan het lawaai? In dit essay wordt verkend hoe gemeenten kunnen zorgen dat alle bewoners beschikken over voldoende aantrekkelijke openbare ruimte die uitnodigt om te bewegen en anderen te ontmoeten.
MULTIFILE
De zachte stad. Een term die steeds vaker terugkomt in het debat over de ontwikkeling van onze steden. Een term met een hoog aaibaarheidsgehalte, maar die tegelijkertijd nog veel vragen oproept. In het nieuwe magazine van Platform Stad en Wijk duiken we daarom dieper in dit concept. Maar we werpen er ook een kritische blik op: welke blinde vlekken kent dit gedachtegoed en hoe kunnen we de zachte stad in de praktijk brengen?De komende jaren staat Nederland voor een reusachtige woningbouwopgave. Dat heeft gevolgen voor bestaande wijken, maar ook voor nieuw te bouwen wijken. Tegelijkertijd heeft Nederland te maken met enorme milieu- en duurzaamheidsopgaven en maatschappelijke uitdagingen. De opgaven vragen om nu ook na te denken over hoe problemen op het gebied van leefbaarheid van wijken het hoofd kunnen worden geboden, zodat deze wijken ook op de lange termijn leefbaar blijven.Het gedachtegoed van Soft Cities, oftewel ‘zachte steden’, kan hierbij richtinggevend zijn. Dit gedachtegoed verbindt de gebouwde stad met de mensen die er wonen en stelt in stadsontwikkelingsopgaven de ‘zachte’, geleefde wereld van de mens centraal in plaats van de ‘harde’, systemische wereld van gebouwen en infrastructuur. Lectoren en onderzoekers van Platform Stad en Wijk verkennen in het magazine ‘De zachte stad’ aan de hand van onderzoeksartikelen, essays en interviews hoe de zachte stad van de toekomst eruit zou kunnen zien. We hopen dat dit magazine handvatten biedt voor gemeenten, andere praktijkpartners en hogescholen om gezamenlijk aan de slag te gaan met het realiseren van de zachte stad van de toekomst. Veel leesplezier!
MULTIFILE
Achtergrond: Pleinen in kwetsbare wijken die zowel speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijk als klimaatadaptief zijn, dragen bij aan het verkleinen van gezondheidsverschillen. Gemeenten worstelen echter met hoe zij pleinen op deze manier kunnen inrichten en hoe gemeentelijke professionals uit het fysieke en sociale domein hierbij met elkaar en met andere partijen kunnen samenwerken. Vraagarticulatie: Gemeentelijke en andere publieke professionals hebben behoefte aan: a. Inzicht in speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijkheid en klimaatadaptief vermogen van pleinen en een eenvoudige manier om deze in kaart te brengen b. Inzicht in het functioneren van geïmplementeerde klimaatadaptieve maatregelen op het gebied van zowel speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijkheid als klimaatadaptatie c. Richtlijnen voor een integrale en participatieve aanpak, waarbij gemeentelijke professionals uit het fysieke en sociale domein gedurende het hele proces met elkaar en met andere organisaties en wijkbewoners samenwerken. d. Toetsbare ontwerprichtlijnen voor een speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijke en klimaatadaptieve (her)inrichting van pleinen Hoofdvraag: Hoe kunnen gemeentelijke professionals uit het fysieke en sociale domein samen met alle betrokken partijen (scholen, woningcorporaties, wijkbewoners etc.) pleinen in kwetsbare wijken zowel speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijk als klimaatadaptief maken? Aanpak: Op 6 pleinen in Groningen, Assen en Rotterdam wordt samen met de betrokken partijen onderzoek gedaan. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van de doorontwikkelde ClimateHealthCafé-methode, een participatieve methodiek voor het in kaart brengen van zowel klimaatadaptatief vermogen als speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijkheid. Resultaten: 1) pleinscorecard om speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijkheid en klimaatadaptatief vermogen op een eenvoudige manier te scoren; 2) (doorontwikkelde) database ClimateScan met meetgegevens op het gebied van spelen/bewegen/ontmoeten en klimaatadaptatie; 3) concrete richtlijnen voor een integrale en participatieve aanpak; 4) toetsbare ontwerprichtlijnen; 5) (doorontwikkelde) ClimateHealthCafé-methode met hoge participatie van Quadruple Helix-partners. Consortium: Hanzehogeschool Groningen, Hogeschool Rotterdam, gemeente Groningen, gemeente Assen, gemeente Rotterdam, GGD Groningen, GGD Rotterdam-Rijnmond, woningcorporaties Lefier, De Huismeesters, Actium en Woonstad, basisscholen het Karrepad, St. Fransiscusschool en de Blijvliet, Floreshuis, Buurt- en Speeltuinwerk Rotterdam, Vereniging van Groninger Gemeenten, Waterschap Hollandse Delta, IVN Natuureducatie, Donker Groep en PolyCiviel.
Achtergrond: Pleinen in kwetsbare wijken die zowel speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijk als klimaatadaptief zijn, dragen bij aan het verkleinen van gezondheidsverschillen. Gemeenten worstelen echter met hoe zij pleinen op deze manier kunnen inrichten en hoe gemeentelijke professionals uit het fysieke en sociale domein hierbij met elkaar en met andere partijen kunnen samenwerken.Vraagarticulatie: Gemeentelijke en andere publieke professionals hebben behoefte aan:a. Inzicht in speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijkheid en klimaatadaptief vermogen van pleinen en een eenvoudige manier om deze in kaart te brengenb. Inzicht in het functioneren van geïmplementeerde klimaatadaptieve maatregelen op het gebied van zowel speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijkheid als klimaatadaptatiec. Richtlijnen voor een integrale en participatieve aanpak, waarbij gemeentelijke professionals uit het fysieke en sociale domein gedurende het hele proces met elkaar en met andere organisaties en wijkbewoners samenwerken.d. Toetsbare ontwerprichtlijnen voor een speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijke en klimaatadaptieve (her)inrichting van pleinenHoofdvraag: Hoe kunnen gemeentelijke professionals uit het fysieke en sociale domein samen met alle betrokken partijen (scholen, woningcorporaties, wijkbewoners etc.) pleinen in kwetsbare wijken zowel speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijk als klimaatadaptief maken?Aanpak: Op 6 pleinen in Groningen, Assen en Rotterdam wordt samen met de betrokken partijen onderzoek gedaan. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van de doorontwikkelde ClimateHealthCafé-methode, een participatieve methodiek voor het in kaart brengen van zowel klimaatadaptatief vermogen als speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijkheid.Resultaten: 1) pleinscorecard om speel/beweeg/ontmoetingsvriendelijkheid en klimaatadaptatief vermogen op een eenvoudige manier te scoren; 2) (doorontwikkelde) database ClimateScan met meetgegevens op het gebied van spelen/bewegen/ontmoeten en klimaatadaptatie; 3) concrete richtlijnen voor een integrale en participatieve aanpak; 4) toetsbare ontwerprichtlijnen; 5) (doorontwikkelde) ClimateHealthCafé-methode met hoge participatie van Quadruple Helix-partners.