-
Stichting van Schulden naar Kansen (VSNK) heeft in 2015 (toen nog onder de noemer van de Delta Lloyd Foundation) het actieprogramma Van Schulden naar Kansen gelanceerd. In 2016 heeft Aegon zich hierbij aangesloten. De ambitie van het programma was om in vijf jaar tijd (2016-2020) in doelgebieden waar veel mensen van een laag inkomen leven de financiële zelfredzaamheid van 15% van de desbetreffende huishoudens te vergroten door armoede als gevolg van schulden terug te dringen. Het ging om doelgebieden in Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Groningen, Leeuwarden, Rotterdam en Zwolle.Om de effecten van het VSNK-programma te monitoren deed het lectoraat Armoede Interventies van de Hogeschool van Amsterdam naast onderzoek op projectniveau en deelnemersniveau ook onderzoek op doelgebiedenniveau. Dit Doelgebiedenonderzoek diende als referentiekader voor de resultaten op project- en deelnemersniveau zodat deze zo goed mogelijk konden worden geduid. Met medewerking van verschillende groepen crediteuren hebben we tussen 2016 en 2020 de stand van zaken in kaart gebracht voor wat betreft betalingsachterstanden in de doelgebieden van Van Schulden naar Kansen. Om na te gaan welke inspanningen er naast het programma Van Schulden naar Kansen nog meer werden verricht om armoede (en schulden) te reduceren, volgden we ook in grote lijnen het beleid van deze crediteuren en het gemeentelijk beleid in de doelgebieden. In dit eindrapport gaan we nader in op de ontwikkelingen die we de afgelopen jaren per sector hebben gezien op basis van de resultaten van het Doelgebiedenonderzoek. We zoomen in op ontwikkelingen in betalingsachterstanden bij verschillende crediteuren en op hun debiteurenbeleid Daarnaast bespreken we de verschillen en overeenkomsten tussen gemeenten voor wat betreft huishoudens met een minimuminkomen, hun armoede- en schuldenbeleid en hun investeringen in armoedebestrijding. Tenslotte bespreken we de overkoepelende conclusies die op basis van de beschikbare gegevens getrokken kunnen worden.
Een op vijf Nederlandse jongeren kampt met geldzorgen (Unicef, 2022). Professionele jongerenwerkers ervaren in hun werk in de sociale frontlinie hoe dit een risico vormt voor ontwikkelkansen voor deze jongeren. Zij willen vanuit deze urgentie meer voor jongeren in (dreigende) armoede en/of met (dreigende) schulden kunnen betekenen. In veel gemeenten hebben jongerenwerkers een opdracht in armoedebestrijding en schuldenpreventie (A&S) door onder andere te signaleren en jongeren te ondersteunen en participatiemogelijkheden te bieden. Dit doen zij bijvoorbeeld via geldlessen op school, informele gesprekjes op straat of individuele begeleiding bij beginnende schulden. Tussen gemeenten bestaan grote verschillen in het type aanbod (diensten en projecten) dat het jongerenwerk biedt gericht op A&S. Uit verschillende werkveldsessies blijkt dat jongerenwerkers hierdoor niet goed weten welk aanbod ze kunnen inzetten op A&S. Daarnaast lukt het ze niet om tijdig genoeg deze jongeren passende ondersteuning te bieden, terwijl ze de problemen zien toenemen. Er is weinig met onderzoek onderbouwde kennis voorhanden die jongerenwerkers hierbij kan ondersteunen. Jongerenwerkers uit 15 organisaties hebben de lectoraten Youth Spot en Armoede interventies van de HvA gevraagd om een gezamenlijk leer- en onderzoeksproces te starten. Dit handelingsonderzoek beoogt in kaart te brengen met welk aanbod jongerenwerkers werken aan A&S en hoe zij dit aanbod en bijbehorend methodisch handelen verder kunnen versterken zodat dit (duurzaam) kansen biedt voor jongeren (10-27 jaar) die opgroeien in (dreigende) armoede en/of met (dreigende) schulden. Aan het eind van dit project hebben jongerenwerkers onderbouwde handelingsperspectieven waarmee zij hun inzet op A&S kunnen versterken. Belangrijkste eindproducten zijn 1) een onderbouwd raamwerk van het A&S-jongerenwerkaanbod incl. bijbehorend methodisch handelen van jongerenwerkers; 2) een praktijkbundel 3) wetenschappelijke artikelen en 4) een breed gedragen manifest om de stem van de deelnemers aan het onderzoek richting beslissers en stakeholders te versterken.
Platform Stad en Wijk (PLTFM.01.012) is een samenwerkingsverband van lectoraten welke door middel van praktijkgericht onderzoek inzicht verschaffen in en oplossingen aandragen voor maatschappelijke vraagstukken in stad en wijk. Thema’s die aan de orde komen zijn onder andere armoedebestrijding, burgerkracht, gezondheid, integratie, samenleven, maatschappelijke participatie en veiligheid. Daarnaast onderzoeken en ondersteunen de lectoraten innovatieve aanpakken in het sociaal domein (kunst, onderwijs, sport, welzijn, wonen, zorg). Dankzij deze kennisontwikkeling leveren de lectoraten een bijdrage aan de bevordering van participatie en veerkracht in steden en wijken. Het doel van het platform is om multidisciplinair, praktijkgericht onderzoek te stimuleren rond de genoemde stedelijke thema’s, het liefst vanuit een stedenvergelijkend perspectief. Daarnaast richt het platform zich op de verdere kennisverspreiding van belangrijke onderzoeksresultaten en op kennisuitwisseling met de beleidspraktijk, het onderwijs en tussen de lectoraten. Zowel op het gebied van inhoudelijke vraagstukken als methodologie willen we samenwerken.
