Dit artikel presenteert een casestudy naar de samenwerking tussen religieuze organisaties en de gemeentelijke overheid in het sociaal domein. Vanwege transities in het sociaal domein zijn gemeenten sinds 2015 verantwoordelijk voor een heel aantal taken die voorheen onder de rijksoverheid en de provincie vielen. Daarmee betreden gemeenten nadrukkelijker het lokale ‘maatschappelijk middenveld’ met zijn religieuze veelkleurigheid. Hoe doen gemeenten dat?
In Ede zijn er nogal wat organisaties die zijn opgezet vanuit religieuze inspiratie met activiteiten die bijdragen aan de opbouw van de samenleving. Soms worden die gesubsidieerd. Dan ontstaat er samenwerking tussen lokaal bestuur en levensbeschouwelijke organisaties. In dit onderzoek wordt de samenwerking verkend tussen de gemeente Ede en die levensbeschouwelijke organisaties in het sociaal domein. Wanneer gemeenten een groter beroep willen doen op de civil society, zoals tegenwoordig vaak gebeurt, is het van belang dat zij met deze inspiratie weten om te gaan, zonder daarbij het belang van de hele gemeenschap uit het oog te verliezen. Dit onderzoek is uitgevoerd vanuit de Werkplaats Sociaal Domein Gelderse Vallei, een samenwerkingsverband van de gemeenten Ede, Rhenen en Scherpenzeel en het lectoraat Informele Netwerken en Laatmoderniteit van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE).
Christenen en christelijke organisaties maken zich meer dan in het verleden zorgen over de reputatie die ze in de samenleving hebben. Het bezig zijn met de eigen reputatie mag geen doel op zich worden, maar kan wel helpen om opnieuw de vraag naar het ‘waarom’ van christelijke organisaties te stellen. Om mensen aan je te binden, is het belangrijk om op deze vraag een antwoord te kunnen geven. Dat betekent dat je niet van binnen naar buiten, maar van buiten naar binnen moet denken. Je moet goed luisteren naar je omgeving om de relevantie van het Evangelie te ontdekken en op een verrassende manier present te zijn in onze samenleving.
Jaarlijks sterven in Nederland ongeveer 165.000 mensen. Kanker, orgaanfalen en dementie zijn de meest voorkomende doodsoorzaken. Ongeveer 80% van de mensen overlijdt verwacht, dus na weken tot jaren leven in de palliatieve fase van hun ziekte. Vrijwel allemaal hebben zij en hun naasten in de laatste levensfase behoefte aan palliatieve zorg: interdisciplinaire, multidimensionele, proactieve zorg gericht op kwaliteit van leven van mensen met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid—en hun naasten. Pas sinds eind vorige eeuw wordt structureel en op verschillende manieren gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit van leven voor mensen met palliatieve zorgbehoeften en het verbeteren van de toegankelijkheid ervan. HBO-professionals als verpleegkundigen, social workers en paramedici spelen in het verlenen van palliatieve zorg een cruciale rol. Er ontbreken echter kennis, hulpmiddelen en handelingsperspectieven om alle mensen in de palliatieve fase met vertrouwen hulp te bieden. De stappen die al gezet zijn in de driehoek onderwijs, onderzoek en praktijk vragen om meer samenhang, bekendheid en aandacht. De hogescholen willen daarom in dit nieuwe Landelijk Lectorenplatform Palliatieve Zorg samenwerken om meer (gezamenlijk) praktijkgericht onderzoek uit te voeren, de praktijk toe te rusten en het onderwijs te voeden en te ontwikkelen. Ook gaan we bouwen aan een infrastructuur waarop samenwerking met lokale gemeenschappen en het openbare leven (lokale overheden, religieuze organisaties, werkgevers, scholen, kunst en cultuur) geïnitieerd en bevorderd wordt. Door het bundelen van krachten en het praktijkgerichte karakter van de samenwerking zal juist de palliatieve zorg in de eigen leefomgeving verbeterd worden. Het platform sluit aan bij de vanuit Health Holland ontwikkelde Kennis- en Innovatieagenda 2020 – 2023 ‘Gezondheid en Zorg’. Ook past het bij het Nationaal Programma Palliatieve Zorg – II en het programma PALLIANTIE – II (ZonMw). De bestaande samenwerking van lectoren en andere hogeschoolonderzoekers met de Stichting Onderzoek Palliatieve Zorg Nederland (PALZON) wordt verstevigd.
