Service of SURF
© 2025 SURF
Cornelis Veenhof (1902 – 1983), de vader van Jan, werd geboren in een Afgescheiden gezin in Doorn. Daar waar, naar een woord van Gerrit Achterberg, ‘godsdienst zwaar tegen de hanenbalken hangt’. Veenhof senior kon erover meepraten, hij tobde lang met de vraag naar de geloofszekerheid. Maar mede onder invloed van de in gereformeerde kringen befaamde hoofdonderwijzer A. Janse uit Biggekerke zou hij afscheid nemen van een te ver doorgevoerd ‘subjectivisme’. Janse wist daar als Zeeuw uit ondervinding ook genoeg van. In gesprek met Jan Veenhof, over wat er speelde in de bewogen geschiedeins van de Gereformeerde Kerken in Nederland en zijn duiding ervan.
Hierin bespreekt Paas de vraag welke mogelijkheden er zijn binnen een laat-moderne samenleving voor de gemeenschappelijke uitdrukking van een gereformeerde geloofsbeleving. Of, simpeler gezegd: is er een toekomst voor het gereformeerde kerkelijk leven en zo ja, hoe ziet die toekomst eruit? Eerst werkt hij de term „gereformeerde geloofsbeleving‟ wat verder uit en laat hij zien dat er in de gereformeerde traditie (zoals in elke traditie) een spanning te zien is tussen behoud en vernieuwing. Vervolgens bespreekt hij de vraag of er in de toekomst nog wel sprake zal zijn van een gereformeerde (kerkelijk georganiseerde) geloofsbeleving in Nederland. Dat is immers in het geheel niet vanzelfsprekend, gezien de processen van modernisering en secularisering die ook deze kerken steeds meer stempelen. Hier beschrijft hij een aantal „strategieën‟ die de gereformeerde traditie nu reeds benut om ook in de toekomst een vitaal kerkelijk leven te waarborgen. Dit kerkelijk leven zal echter altijd plaatsvinden onder bepaalde culturele voorwaarden. Die voorwaarden veranderen voortdurend. Hij noemt een aantal van die veranderingen en geef aan welke invloed die hebben op de gereformeerde traditie. Daarmee is hij aangekomen bij het laatste deel van het hoofdstuk, waarin hij beschrijft voor welke vernieuwingen gereformeerde kerken staan om onder veranderde culturele omstandigheden voluit christelijke kerken te zijn in de 21e eeuw.
Enkele punten die in deze lezing naar voren komen zijn: -Heeft het protestantisme zijn tijd gehad? -Secularisatie en subjectivering Paas spreekt over een aantal bredere culturele en maatschappelijke ontwikkelingen. Die vat hij samen onder het trefwoord secularisatie. -De gereformeerde traditie en de cultuur Hij kijkt naar de gereformeerde traditie zelf. Gereformeerden hebben zich doorgaans op twee manieren verhouden tot de samenleving. De eerste manier noemt hij de ‘oud-gereformeerde’, de tweede noemt hij de ‘nieuw-gereformeerde’. Hij vat het kort samen: gereformeerden hebben ruwweg twee houdingen paraat ten opzichte van de samenleving. De één houdt vooral verdediging in: bescherming van het christelijk karakter van Nederland, behoud van voorrechten. De wereld veranderen (= disciplineren) door de inzet van macht. De andere houdt vooral aanval in: actieve inzet voor de samenleving vanuit een christelijke inspiratie – de wereld veranderen door individueel activisme. Nu leven we in een wereld die enorm snel veranderd is – en die nog steeds snel verandert. De gereformeerde traditie staat daarmee ook onder druk. Elke traditie reageert op een eigen, unieke manier op dat soort veranderingen. -Hoe verder? Zijn er andere manieren om te reageren op de moderne tijd? Hoe komt de gereformeerde traditie verder? Paas noemt vijf agendapunten die hem belangrijk lijken.
De rol van professionals in de jeugdbescherming is door de transitie en transformatie van de jeugdzorg sterk in beweging. Sinds 2015 werken zij in Midden-Nederland volgens de uitgangspunten van SAVE: Samenwerken aan Veiligheid. Vijf pijlers staan centraal: veiligheid als primair doel, eigen kracht & regie; één melding volstaat; gebiedsgericht werken; lerende praktijk. Deze pijlers worden door de meeste professionals onderschreven. De eerste ervaringen met SAVE leiden bij hen echter ook tot vragen over de grote diversiteit in de uitvoering en over de afweging tussen ingrijpen vanwege veiligheidsrisico?s en zo veel mogelijk verantwoordelijkheid laten bij de burger. Samenwerking is belangrijk maar blijkt in de praktijk soms lastig door verschillen tussen professionals in opdracht, expertise , opvattingen en ervaringen. 'SAVE in woord en daad? wil bijdragen aan de inbedding en optimale uitvoering van de SAVE werkwijze. Door het versterken van professionals bij het maken van afwegingen rond veiligheid en regie en een betere samenwerking draagt het project bij aan veiligheid in - en eigen kracht van de doelgroep. Medewerkers SAVE uit verschillende organisaties, jeugdigen en gezinnen en lokale partners gaan onderling en met elkaar in gesprek over veiligheid, eigen kracht & zelfregie en samenwerking, over de spanningen daartussen en over wat goed gaat en beter kan. Op grond daarvan wordt een online kennisplatform ontwikkeld. Het consortium bestaat uit de SAVE-partners (Samen Veilig Midden- Nederland inclusief Veilig Thuis, de William Schrikker Groep, het Leger des Heils Jeugdbescherming en Reclassering, de Stichting Gereformeerde Jeugdbescherming en de Raad voor de Kinderbescherming Midden Nederland) en het Kenniscentrum Sociale Innovatie van Hogeschool Utrecht (lectoraten Werken in Justitieel Kader en Regie van Veiligheid). Overige partners zijn Adviesbureau Van Montfoort (ontwikkelaar werkwijze SAVE) en Hogeschool Windesheim. Gedurende het project worden ook medewerkers uit de lokale teams betrokken die de eerste zorg leveren en zo nodig doorverwijzen naar SAVE.