Service of SURF
© 2025 SURF
Meer fietsen kan een bijdrage leveren aan het tegengaan van congestie, lokale luchtvervuiling, lage leefbaarheid, onveiligheid, persoonlijke gezondheid en het verlagen van CO2 emissies. Om fietsbeleid in Amsterdam beter te informeren geeft dit rapport een overzicht van kennis over fietsstimulering vanuit de wetenschappelijke literatuur in binnen en buitenland. Als eerste wordt de achtergrond uiteengezet: (2) de ontwikkeling van het gebruik en beleid in Nederland en enkele buitenlandse voorbeelden. Daarna volgt een uitgebreid overzicht van de vanuit de wetenschap gefundeerde (3) determinanten die de keuze voor de fiets als vervoersmiddel bepalen, we besluiten met een (4) conclusie en advies.
Het lectoraat Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein (PubLab) van Hogeschool Utrecht (HU) lanceert samen met service design-bureau Ideate interventies om ouderen te stimuleren tot veiliger fietsgedrag. De interventies zijn gebundeld in het rapport ‘Zolang ik fiets’ en ontwikkeld in opdracht van de gemeenten Amersfoort en Dronten en het ministerie van Infrastructuur en Milieu.
Jongeren op de fiets: geen optimale combi wanneer ze gebruik maken van hun smartphone en zich al bellend, facebookend, append, muziek luisterend of filmpjes kijkend door het verkeer manoeuvreren. Minister Schultz bereidt zelfs een wettelijk verbod voor, voor deze ‘relatief nieuwe en belangrijke risicofactor in het verkeer’. In opdracht van de Provincie Utrecht rondde PubLab samen met twee creatieve partijen een onderzoek af naar dit complexe vraagstuk. Binnen het gegeven advies uit dit onderzoek vormt een meerjarige interventiestrategie voor deze jonge doelgroep en haar belevingswereld het uitgangspunt.
De fysieke en sociale omgeving zijn, veelal onbewust, van invloed op het beweeggedrag van mensen. Een beweegvriendelijke openbare ruimte heeft een preventieve werking op de gezondheid van mensen en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan Healthy Ageing. Een aantrekkelijk park nodigt uit tot wandelen of hardlopen. Een mooie fietsroute door de natuur nodigt uit tot fietsen.Ook de socialiserende werking van beweegvriendelijke ruimten heeft effect op de leefbaarheid van een wijk en buitengebied. Door mensen te laten bewegen en elkaar te ontmoeten kunnen zorgkosten dalen en sociaal-maatschappelijke problematiek worden teruggedrongen. Daarnaast is een dynamisch en beweegvriendelijk natuurgebied een aantrekkelijke toeristische bestemming waarbij het positieve effecten heeft op de economie van de regio.Het KennisLab ‘Beweegvriendelijke Inrichting Openbare Ruimte’ is een vervolg op de InnovatieWerkPlaats BIOR die is gestart vanuit een aanvraag bij het Centre of Expertise Healthy Ageing. Het richt zich op optimale benutting van de openbare ruimte om een actieve leefstijl te stimuleren en daarbij ook de economische en sociale impact op de omgeving van deze ruimte. In het lab werken kennisinstellingen, zorg- en welzijnsinstellingen, overheden (gemeente, provincie) en woningcorporaties samen met diverse partners uit de sport, horeca en recreatie.
Multitasking is met de opkomst van het digitale mobiele tijdperk een onlosmakelijk onderdeel geworden van ieders dagelijks leven. Kennis over het minimaliseren van switch costs, zoals een slechtere prestatie of beleving op de primaire taak (bv veilig navigeren door het verkeer) als gevolg van veel aandacht voor de secundaire taak (en vice versa) is belangrijk voor de creatieve industrie om games en andere applicaties op een veilige, acceptabele en bevredigende manier te ontwerpen. CyclingGo! is een concept waarmee scholieren, docenten en wegbeheerders op een met elkaar samenwerken om fietsroutes in kaart te brengen, onveilige locaties te identificeren en (veilig) fietsen te stimuleren. Om de veiligheid en gebruikersacceptatie van deze tool te garanderen wordt interactie op de fiets met de smartphone op dit moment ontmoedigd door het niet toekennen van in-game trophies, hoewel dit de effectiviteit van deze tool op andere punten naar verwachting zal vergroten. De belangrijkste punten van deze aanvraag zijn dan ook 1) het opstellen van generieke ontwerpvoorwaarden voor een veilige en bevredigende interactie tussen de fysieke en digitale taakomgeving, op 1a) basis van gedegen literatuuronderzoek inclusief een verkenning van actuele best practices in 1b) games en 1c) verkeersapplicaties 1d) onderzoek met gebruikers en 1e) een technische verkenning 2) deze ontwerpvoorwaarden te benutten om het bestaande CyclingGo! concept te verbeteren en hiervoor enkele prototypes op te leveren en te evalueren in termen van de toepasbaarheid en generaliseerbaarheid van de ontwerpvoorwaarden 3) het versterken en verbreden van het huidige netwerk en 4) het opstellen van een grotere vervolgaanvraag om verder te onderzoeken én te ontwerpen hoe wij op een veilige en bevredigende manier kunnen bewegen in het digitale tijdperk.