Om de groeiende wereldbevolking van voedsel te voorzien en tegelijkertijd de landbouw te verduurzamen is een voedseltransitie nodig. Martina Sura levert daar een bijdrage aan. Op 5 oktober hield ze in Leeuwarden haar inaugurele rede als lector Eiwittransitie. Het lectoraat richt zich onder meer op de inzet van micro-organismen voor de eiwittransitie met als uiteindelijk doel een gezonderemens en een duurzamere wereld.
MULTIFILE
In een tijd waarin de wereld geconfronteerd wordt met een toenemende bevolking en de daaruit voortvloeiende behoefte aan voedsel, staat het lectoraat Eiwittransitie voor een uiterst relevante uitdaging. De groeiende vraag naar eiwitten en de noodzaak om onze consumptiegewoonten in balans te krijgen met natuur en onze gezondheid vormen de kern van de missie van dit lectoraat.
MULTIFILE
Namens het Growth Experience Lab van het Research and Innovation Centre Agri, Food & Life Sciences Inholland Delft was lector Health & Food Feike van der Leij opdrachtgever van dit onderzoek. De opdrachtgever wilde weten hoe de melkveehouderijsector omgaat met de eiwittransitie en wat zij nodig hebben en hij wil deze informatie gebruiken om het voor melkveehouders makkelijker te maken om mee te komen. De opdrachtnemer van dit onderzoek was Femke Verhoeve, een derdejaars student van de opleiding Dier- en Veehouderij te Delft. Het doel van dit onderzoek was veehouders te informeren over de positieve bijdrage die zij kunnen leveren aan de eiwittransitie, door middel van literatuuronderzoek, afname van interviews aan melkveehouders en experts en het schrijven van een artikel. De hoofdvraag van dit onderzoek luidde als volgt: Hoe kan de melkveehouderijsector een positieve bijdrage leveren aan de eiwittransitie?
De eiwittransitie slaat aan en zeewier, eendenkroos en reststromen van landbouwgewassen vormen een deel van de voedselbronnen van de toekomst. De kennis over de smaak van eiwitten en aminozuren is groeiende, maar de relatie tussen chemische structuur en smaak verdient aandacht en dat kan door te focussen op kleine peptiden en losse aminozuren. Het project “Aahminozuren!” maakt dat mogelijk. Met deze KIEM aanvraag willen de hogescholen Inholland (Delft, Amsterdam) en HZ University of Applied Sciences (Vlissingen) samen met het bedrijf Biorefinery Solutions (Raalte) verkennend onderzoek doen in een samenwerking met een helder lange termijnperspectief. Doelstelling is tot methoden te komen die het mogelijk maken om enkele kleine eiwitten - en de aminozuren waaruit die zijn opgebouwd – chemisch te karakteriseren en op een doelmatige wijze sensorisch te beoordelen. De deelnemende opleidingen zijn complementair qua expertise en hebben een gezamenlijke affiniteit voor de productie van nieuwe voedingscomponenten uit alternatieve plantaardige bronnen. Daarbij staat smaak voorop. Het langetermijnperspectief is om uit zeewier, eendenkroos en reststromen van landbouwgewassen waardevolle componenten te kunnen isoleren met een toegevoegde waarde op het gebied van smaak. De onderliggende kennis die de relaties tussen structuur en smaak verklaren zal zo kunnen worden gegenereerd, en academische kennis wordt rijp gemaakt voor toepassingen. Doel is ook om ons onderwijs met die kennis en onderzoeksmethoden te verrijken. Studenten hebben in dit project een grote rol. In juni 2021 hopen we met hen en met hun begeleiders een basis te hebben gelegd voor een verdergaande onderzoeksagenda.
In deze challenge dagen wij studenten, gemeenten en lokale actoren uit om na te denken over de grote vraag: Hoe kunnen we na de uitbraak van COVID-19 het lokale voedselsysteem meer duurzaam en gezond maken? Dit najaar werken 5-8 verschillende teams binnen hun curriculum aan 5 lokale initiatieven die allemaal op hun manier bijdragen aan de voedselsysteem transitie (voedselverspilling, eiwittransitie, korte keten, gezonde leefstijl en gezonde voedselomgeving). Wij dagen ze uit, om de expertise die ze hebben opgedaan, verder uit te denken tijdens de challenge. In deze challenge werken ze aan een toekomstscenario over hoe het project bij zou kunnen dragen aan de lokale voedselsysteemtransitie. Deze scenario’s willen we gebruiken als inspiratie om met een breder publiek (inwoners, gemeente, bedrijven) in gesprek te gaan hoe ze in de praktijk vorm te geven, het netwerk rond de projecten uit te breiden en samen na te denken over de voedselstrategie van de gemeenten. Het doel van de challenge is om de lokale projecten die er nu al zijn verder aan te zwengelen, zichtbaar te maken en het netwerk te vergroten. Daarnaast willen we ideeën verder vormgeven om daarmee input te geven aan de toekomstige voedselstrategie van de gemeente Ede en Wageningen, waaruit weer nieuwe studentprojecten kunnen ontstaan
Doel van dit project is om de verschillende ketenonderdelen te ondersteunen met betrekking tot het benutten van de eiwitrijke biomassa van kroos (Lemna) voor toepassingen in voedingsmiddelen. Aan eendenkroosteelt en de toepassing van de eiwitrijke biomassa in voedingsmiddelen is al het één en ander gebeurd in binnen- en buitenland, vaak op kleine schaal. De prakrijkrelevante innovatie waar nog het meest aan moet gebeuren is het bereiken van de markt van eendenkroos voor humane consumptie. Hoe kunnen B2C-bedrijven op eendenkrooseiwit gebaseerde voedingsmiddelen leveren, welke B2B is daarbij nodig, welke procestechnologische en sensorische (smaak-, kleur- en textuur-) elementen kunnen geoptimaliseerd worden? Tegelijk willen we in dit project de keten goed in beeld hebben om de teelt optimaal te laten aansluiten aan de marktvraag, de verteerbaarheid van het eiwit beter leren kennen en de business case voor elke schakel in de keten onderzoeken en optimaliseren. Hierbij worden de volgende resultaten opgeleverd die antwoord moeten geven op vragen die vanuit de deelnemende bedrijven aan de hogescholen in dit consortium zijn gesteld: Het opleveren van een duurzame teeltmethode voor de productie van food grade biomassa op industriële schaal van een bestaande vertical farm, inclusief inzicht in de business case en de milieu impact (Life cycle assessment). Een optimale bewerkingsmethode van de geproduceerde eiwitrijke biomassa door procestechnologische onderzoek, zoals drogen, extrusie en fermentatie. Inzicht in de nutritionele en functionele eigenschappen van het eiwit ingrediënt. Denk hierbij ook aan de voedselveiligheid en het belang van sensorisch onderzoek bij productontwikkeling. Samen met studenten en docent-onderzoekers zal bovenstaande kennis opgedaan worden, die relevant is voor de eiwittransitie in Nederland waarin nieuwe plantaardige eiwitten een steeds belangrijkere plek innemen. De opbrengst zal effectief gedissemineerd worden binnen het consortium via kenniscirculatie, tussen het consortium en de buitenwereld en in volle glorie naar de maatschappij, m.b.v. een breed scala aan communicatiemiddelen.
