Om beter begrip te krijgen van wat er leeft en speelt in de omgeving van een organisatie is het cruciaal de interactionele context te onderzoeken waarbinnen bepaalde signalen over een crisis die nog niet acuut is worden afgegeven. Bepaalde actoren die crises kunnen signaleren en daarover anderen willen waarschuwen worden in dit artikel als 'crisismakelaars' opgevat. Veelal echter, zitten deze personen met bepaalde interactionele problemen om een crisis aan te kaarten. Ze moeten het hoofd zien te bieden aan bepaalde 'interactionele' uitdagingen en lopen het risico dat hun signaal niet doorbreekt. Bij een crisismakelaar is de nood om de kwestie te objectiveren groot, omdat hij van doen heeft met zijn individuele verantwoordelijkheid voor het aan de orde stellen van een probleem. Zo kan hem verweten worden zelf het probleem mede veroorzaakt te hebben door bijvoorbeeld onachtzaamheid, incompetentie of luiheid. Inzicht in de problemen van crisismakelaars kan communicatieprofessionals helpen beter te begrijpen en oog te hebben voor wat het effect is van wat crisismakelaars zeggen. Wat wordt er - al dan niet bewust - mee bereikt? Wij stellen het discursieve perspectief voor als een analytisch instrument dat hierbij behulpzaam kan zijn en laten de verdiensten ervan zien aan de hand van een paar illustratieve voorbeelden.
Dit proefschrift behandelt de vraag hoe maatschappelijke actoren (‘crisismakelaars’) een sluimerende crisis aan de orde stellen, en hoe, op grond van inzicht in dit soort processen, overheidscommunicatie kan bijdragen aan het eerder identificeren en beter interpreteren van een dergelijke crisis.
Het aantal risico's dat kan leiden tot crises in onze samenleving neemt toe. Of we het willen of niet, technologische risico's horen bij het leven in de industriële samenleving en ongelukken zijn 'normale' ongelukken geworden (Beck, 1992). Maar ook de mondige consument, de kritische journalist, toenemende media-aandacht en een verscherpte toonzetting in de berichtgeving zijn voorbeelden van triggers die de dynamiek van een crisis sterk kunnen beïnvloeden. Het onderzoek naar oorzaken van crises vraagt om een interdisciplinaire benadering (Kiser &Ostrom, 1982). Op het microniveau zou een crisisbenadering zich op de rol van individuen concentreren. Mensen construeren zelf, ook in interacties, de risico's die zij ervaren. In dit artikel wordt een microbenadering voorgesteld specifiek voor de communicatiefunctie en wel vanuit een lekenperspectief.
