Service of SURF
© 2025 SURF
Recommenders play a significant role in our daily lives, making decisions for users on a regular basis. Their widespread adoption necessitates a thorough examination of how users interact with recommenders and the algorithms that drive them. An important form of interaction in these systems are algorithmic affordances: means that provide users with perceptible control over the algorithm by, for instance, providing context (‘find a movie for this profile’), weighing criteria (‘most important is the main actor’), or evaluating results (‘loved this movie’). The assumption is that these algorithmic affordances impact interaction qualities such as transparency, trust, autonomy, and serendipity, and as a result, they impact the user experience. Currently, the precise nature of the relation between algorithmic affordances, their specific implementations in the interface, interaction qualities, and user experience remains unclear. Subjects that will be discussed during the workshop, therefore, include but are not limited to the impact of algorithmic affordances and their implementations on interaction qualities, balances between cognitive overload and transparency in recommender interfaces containing algorithmic affordances; and reasons why research into these types of interfaces sometimes fails to cross the research-practice gap and are not landing in the design practice. As a potential solution the workshop committee proposes a library of examples of algorithmic affordances design patterns and their implementations in recommender interfaces enriched with academic research concerning their impact. The final part of the workshop will be dedicated to formulating guiding principles for such a library.
LINK
Algorithmic affordances are defined as user interaction mechanisms that allow users tangible control over AI algorithms, such as recommender systems. Designing such algorithmic affordances, including assessing their impact, is not straightforward and practitioners state that they lack resources to design adequately for interfaces of AI systems. This could be amended by creating a comprehensive pattern library of algorithmic affordances. This library should provide easy access to patterns, supported by live examples and research on their experiential impact and limitations of use. The Algorithmic Affordances in Recommender Interfaces workshop aimed to address key challenges related to building such a pattern library, including pattern identification features, a framework for systematic impact evaluation, and understanding the interaction between algorithmic affordances and their context of use, especially in education or with users with a low algorithmic literacy. Preliminary solutions were proposed for these challenges.
LINK
The user experience of our daily interactions is increasingly shaped with the aid of AI, mostly as the output of recommendation engines. However, it is less common to present users with possibilities to navigate or adapt such output. In this paper we argue that adding such algorithmic controls can be a potent strategy to create explainable AI and to aid users in building adequate mental models of the system. We describe our efforts to create a pattern library for algorithmic controls: the algorithmic affordances pattern library. The library can aid in bridging research efforts to explore and evaluate algorithmic controls and emerging practices in commercial applications, therewith scaffolding a more evidence-based adoption of algorithmic controls in industry. A first version of the library suggested four distinct categories of algorithmic controls: feeding the algorithm, tuning algorithmic parameters, activating recommendation contexts, and navigating the recommendation space. In this paper we discuss these and reflect on how each of them could aid explainability. Based on this reflection, we unfold a sketch for a future research agenda. The paper also serves as an open invitation to the XAI community to strengthen our approach with things we missed so far.
MULTIFILE
De maatschappelijke discussies over de invloed van AI op ons leven tieren welig. De terugkerende vraag is of AI-toepassingen – en dan vooral recommendersystemen – een dreiging of een redding zijn. De impact van het kiezen van een film voor vanavond, met behulp van Netflix' recommendersysteem, is nog beperkt. De impact van datingsites, navigatiesystemen en sociale media – allemaal systemen die met algoritmes informatie filteren of keuzes aanraden – is al groter. De impact van recommendersystemen in bijvoorbeeld de zorg, bij werving en selectie, fraudedetectie, en beoordelingen van hypotheekaanvragen is enorm, zowel op individueel als op maatschappelijk niveau. Het is daarom urgent dat juist recommendersystemen volgens de waarden van Responsible AI ontworpen worden: veilig, eerlijk, betrouwbaar, inclusief, transparant en controleerbaar.Om op een goede manier Responsible AI te ontwerpen moeten technische, contextuele én interactievraagstukken worden opgelost. Op het technische en maatschappelijke niveau is al veel vooruitgang geboekt, respectievelijk door onderzoek naar algoritmen die waarden als inclusiviteit in hun berekening meenemen, en door de ontwikkeling van wettelijke kaders. Over implementatie op interactieniveau bestaat daarentegen nog weinig concrete kennis. Bekend is dat gebruikers die interactiemogelijkheden hebben om een algoritme bij te sturen of aan te vullen, meer transparantie en betrouwbaarheid ervaren. Echter, slecht ontworpen interactiemogelijkheden, of een mismatch tussen interactie en context kosten juist tijd, veroorzaken mentale overbelasting, frustratie, en een gevoel van incompetentie. Ze verhullen eerder dan dat ze tot transparantie leiden.Het ontbreekt ontwerpers van interfaces (UX/UI designers) aan systematische concrete kennis over deze interactiemogelijkheden, hun toepasbaarheid, en de ethische grenzen. Dat beperkt hun mogelijkheid om op interactieniveau aan Responsible AI bij te dragen. Ze willen daarom graag een pattern library van interactiemogelijkheden, geannoteerd met onderzoek over de werking en inzetbaarheid. Dit bestaat nu niet en met dit project willen we een substantiële bijdrage leveren aan de ontwikkeling ervan.