Wereldwijd lopen landen tegen een groot probleem aan: het lerarentekort. Ook Nederland kampt hiermee. AI (artificial intelligence) kan een oplossing bieden door docenten te ondersteunen en de werkdruk te verminderen. Olivier van der Molen is medewerker van het lectoraat digital ethics van de Hogeschool Utrecht (HU), en projectleider van Honest Mirror. Studenten werken in dit project aan hun presentatievaardigheden, met behulp van AI. Olivier vertelt hierover.
Wat je in dit artikel leest
Presenteren is een veelgebruikte en belangrijke vaardigheid. Om studenten er meer mee te laten oefenen en hun presentatievaardigheden te verbeteren, is het project en de gelijknamige app Honest Mirror in het leven geroepen. Die app helpt hun skills te verbeteren. Bijkomend voordeel: de app geeft feedback en neemt dus werk voor de leraren uit handen. Dat verlaagt hun werkdruk. Het project onderzoekt hoe effectief de app werkt voor studenten én of het hen en docenten daadwerkelijk hulp biedt. Het platform wordt enthousiast ontvangen. Pilots zijn gedraaid en het project wordt groter op de kaart gezet.
Waarover gaat het project?
Het project Honest Mirror wil studenten helpen om presentatievaardigheden te verbeteren. De app wordt gebruikt om te oefenen en feedback te ontvangen, waarbij gelet wordt op lichaamstaal. Er wordt onderzocht wat het belang is voor studenten en hoe effectief de app werkt. Het doel is om studenten en docenten in opleiding te helpen.
Het eerste idee voor dit project is bedacht door Stan van Ginkel. Een groepje studenten pakte het op en werkte het idee uit. In 2020 ontstond de personal presentation trainer. Na het semester kreeg het project een subsidie van SURF, de ict-coöperatie van onderwijs en onderzoek, en werd het verder ontwikkeld, onder andere door Olivier. Vanuit daar is Honest Mirror geboren: een app die helpt met het oefenen van presentatievaardigheden.
Olivier vertelt hoe de app werkt: “Een student oefent een presentatie en neemt dit op. Dit kan met de app of je eigen camera, dan upload je de video in de app. De lengte maakt niet uit; die kan variëren van enkele seconden tot uren. Daarna maakt de applicatie als het ware een filmrolletje van de video. Op al deze afbeeldingen kijkt de app naar 17 verschillende punten op je lichaam, van je neus tot je ellebogen en je enkels. Aan de hand van de coördinaten wordt dan een houding bepaald.”
“Zodra de video is verwerkt, geeft de app feedback: wat viel op? Daarna volgt de feedup: waarom wordt hierop gelet? En als laatst krijgt de student feedforward: zo doe je het beter. Dit is allemaal gebaseerd op feedback die docenten geven. Zo verbeteren studenten zelf, waar en wanneer ze willen, hun presentatievaardigheden.”
Projectleider: “Om de app te optimaliseren, hebben we de blik nodig van mensen die in het klaslokaal staan en zitten. Zij gaan het immers gebruiken.” Een belangrijke groep, volgens Olivier van der Molen: “De studenten op de lerarenopleiding. Zij kunnen er veel van leren én dit later toepassen in hun werk als docent, want dan staan zij als het ware ook elke dag te presenteren.” Uiteindelijk moet de app toegankelijk worden voor iedereen, zodat iedereen de presentatieskills kan oefenen en verbeteren.
Het gebruik van Honest Mirror is een verrijking voor veel studenten. Projectleider van der Molen vertelt waarom de app een goede bijdrage levert aan hun ontwikkeling. Allereerst vertelt hij dat het helpt tegen presentatieangst. “Studenten vinden het vaak eng om voor de klas te staan en zeker als ze nog aan het oefenen zijn. Dan voelt het vernederend om voor de hele klas feedback te krijgen. Met de app kunnen studenten zelf oefenen en de feedback tot zich nemen. En door in een vertrouwde omgeving te oefenen, worden ze zelfverzekerder. Dat is niet alleen handig op school, maar ook voor een sollicitatiegesprek of interview.”
“Daarnaast is de app objectief. Er wordt alleen gekeken naar houdingen en gebaren, niet naar context. Daardoor mist wel een stukje nuance. De app kan bijvoorbeeld niet weten dat iemands kat overleden is. Maar daardoor is Honest Mirror wel oprecht en wordt er puur op basis van feiten feedback gegeven aan een student. Dat vinden ze fijn.”
“Tot slot krijgen studenten meer ruimte om te oefenen Ze kunnen zelf bepalen waar en wanneer ze de app erbij pakken om een presentatie door te lopen. Dat biedt ze vrijheid en kan ze motiveren om vaker te oefenen. En daardoor zichzelf goed voor te bereiden.”
Honest Mirror wordt momenteel onder de studenten gebracht in workshopvorm. De app is nu door zo’n tweehonderd leerlingen uitgeprobeerd en met een tiental studenten wordt elke maand besproken hoe zij de app ervaren, wat ze goed vinden en wat er beter kan. Olivier van der Molen: “We ontvangen alleen maar positiviteit. Veel studenten geven aan het graag te gebruiken en zijn blij als de app daadwerkelijk online komt. Het enige verbeterpunt is een uitbreiding van de feedback. Leerlingen willen bijvoorbeeld ook op spraak worden beoordeeld. Dat nemen we allemaal mee in de ontwikkeling van de app.”
Vanaf september wil de HU pilots draaien in een aantal klassen van de lerarenopleiding. “We bekijken hoe we Honest Mirror het beste kunnen inzetten in de lesprogramma’s. Er staan veel opleidingen te springen om de app te gebruiken en vanaf december is dit eindelijk mogelijk. Dan wordt de app gelanceerd en openbaar voor iedereen.”
Presentatievaardigheden worden gezien als een belangrijke 21st Century Skill. Toch blijkt het ontwerpen van effectief onderwijs gericht op presenteren een uitdaging, omdat leeromgevingen vragen om voldoende mogelijkheden voor oefening en feedback. Om studenten voldoende oefenmogelijkheden en waardevolle feedback te bieden, wordt de app Honest Mirror ontwikkeld én getest.Doel Dit project richt zich op het ontwerpen van een applicatie voor de smartphone waarmee studenten aan de hand van automatisch gegenereerde feedback - op houding en gebaren - hun presentatievaardigheid tijd- en plaats-onafhankelijk kunnen ontwikkelen. Hierdoor krijgen studenten rijkere oefenmogelijkheden en worden docenten ontlast, zodat zij zich meer kunnen richten op inhoudelijke aspecten en reflectie. Resultaten Dit project beoogt de volgende resultaten op te leveren: Een app waarmee studenten tijd- en plaats-onafhankelijk hun presentatievaardigheden kunnen verbeteren Een gevalideerd feedbackmodel gericht op houding & gebaren Een onderzoekspublicatie over de effecten van de app in de onderwijspraktijk. Looptijd 01 september 2020 - 01 januari 2025 Aanpak In dit project wordt in een eerste fase de app Honest Mirror ontwikkeld. In diezelfde periode wordt er ook gewerkt aan een gevalideerd feedbackmodel, zodat studenten waardevolle informatie krijgen die hen ondersteunt bij de ontwikkeling van hun presentatievaardigheden. Vervolgens wordt de applicatie in vijf verschillende domeinen van diverse hoger onderwijsinstituten toegepast, getest én verduurzaamd. Relevantie/Impact Dit project is onderdeel van een onderzoeksprogramma gericht op de inzet van innovatieve technologieën om presentatievaardigheden van studenten te ontwikkelen, zodat leeromgevingen meer: Gepersonaliseerd worden. Just-in-time ingezet kunnen worden. Dat studenten meer oefenen feedbackmogelijkheden gericht op hun vaardigheden kunnen krijgen. Extra informatie Het proefschrift van Stan van Ginkel (2019) over het ontwerpen van leeromgevingen om te leren presenteren. Een artikel in De Volkskrant (2018) waarin de waarde van een VR-app over leren presenteren wordt besproken. Een artikel in Computer Weekly (2019) over de waarde van VR voor het opleiden van leraren.
Mondeling presenteren wordt beschouwd als een essentiële competentie van de hoger opgeleide professional. Toch beschikken ‘young professionals’ zelden over deze competentie en ervaren zij presenteren als één van de meest prominente angsten in sociale situaties. Vooral in tijden waarin studentaantallen toenemen en ruimte voor docent-student interactie afneemt, blijkt het ontwerpen van effectieve leeromgevingen gericht op presenteren een uitdaging. Een systematische literatuurstudie benadrukt dat docentfeedback, peerfeedback én self-assessment cruciale principes zijn voor het ontwerp van effectieve leeromgevingen om te leren presenteren (Van Ginkel, 2019). Hoewel deze drie feedbackbronnen worden beschouwd als essentiële vormen van feedback, toont eerder onderzoek aan dat docentfeedback een significant sterkere impact heeft op de ontwikkeling van presentatievaardigheden dan peerfeedback en self-assessment. In een follow-up veldexperiment is getest of Virtual Reality (VR) als alternatieve feedbackbron kan worden ingezet bij leren presenteren. Deze technologie kan immers zowel reële presentatie-situaties simuleren alsook het leveren van geautomatiseerde feedback faciliteren. Hoewel een eerder veldexperiment de effectiviteit van VR-feedback op leren presenteren aantoonde (Van Ginkel, 2019), blijft het de vraag in hoeverre studenten zelfstandig VR-feedback kunnen interpreteren, omdat destijds de docent nodig was om de rapporten uit de VR-computer te vertalen naar waardevolle feedback voor de student. Recente technologische ontwikkelingen maken het mogelijk om kwantitatieve VR-data automatisch om te zetten naar boodschappen die voldoen aan standaarden van hoogwaardige feedback. Deze postdoc richt zich daarom op het uitvoeren van een uitgebreid veldexperiment om te onderzoeken in hoeverre studenten in staat zijn om de geautomatiseerde feedbackboodschappen, gebaseerd op VR-data, zelfstandig te interpreteren tot effectieve feedback. Bovendien wordt getest of deze geautomatiseerde feedback ook peerfeedback en self-assessment kan verrijken en daarmee de impact op leren presenteren kan verhogen. Deze studies hebben tot doel om onderwijskundige ontwerpprincipes gericht op feedback bij leren presenteren te optimaliseren. Verder beoogt dit onderzoeksproject de resultaten in hoger onderwijscurricula te integreren.
