Dienst van SURF
© 2025 SURF
Het aantrekken van zijinstromers in het onderwijs wordt gezien als één van de belangrijkste maatregelen voor het terugdringen van het landelijke lerarentekort. Zijinstromers zijn hoogopgeleide professionals die een nieuwe carrière beginnen in het onderwijs. Na een geschiktheidsonderzoek staan zijinstromers direct betaald voor de klas en volgen zij daarnaast een opleidingstraject bij een lerarenopleiding. De belangstelling voor het traject groeit, maar de uitval is vaak hoog. Soms blijkt de helft van de zijinstromers het traject niet af te maken of het onderwijs vroegtijdig te verlaten. In dit onderzoek hebben we gekeken naar twee trajecten waar de uitval juist lager dan het landelijke gemiddelde is. We hebben onderzocht wat typisch is aan deze trajecten en wat succesfactoren en verbeterpunten zijn. We zoomden daarom middels een kleinschalig kwalitatief onderzoek in op hoe de werving en selectie enerzijds en maatwerk en begeleiding anderzijds eruit ziet en hoe zijinstromers dit ervaren.
Om te kunnen functioneren in de huidige kennismaatschappij worden kritische en onderzoekende vaardigheden belangrijk geacht voor toekomstige professionals (De Boer, 2017). Hogescholen spelen een belangrijke rol in het opleiden van deze professionals en hebben mede daarom de wettelijke taak gekregen om onderzoek te doen en dit te integreren in het onderwijs (Griffioen & De Jong, 2015). Hoe dragen docenten, onderzoekers, onderzoek- en onderwijsmanagers in de dagelijkse praktijk bij aan het samenbrengen van onderzoek en onderwijs? Om deze vraag te beantwoorden werden N=61 interviews afgenomen met deze actoren binnen drie Nederlandse hogescholen. De resultaten laten zien dat de gedragsintenties die de respondenten bespreken verdeeld kunnen worden in drie categorieën: integratie van onderzoek in onderwijs; integratie van onderwijs in onderzoek; en het samenkomen van onderzoek en onderwijs. In de drie categorieën kan zowel ‘direct gedrag’ als ‘ondersteunend gedrag’ onderscheiden worden. Opvallend is dat de focus binnen de gedragsintenties ligt op het integreren van iets van onderzoek in het onderwijs, en in mindere mate van iets van onderwijs in het onderzoek. De implicaties van de resultaten en de opzet van het vervolgonderzoek worden bediscussieerd met het publiek tijdens het congres.
In het Adaptieve Expertise World café geven we deelnemers inzicht in de manieren waarop studenten in het hoger onderwijs middels werkplekleren adaptieve expertise ontwikkelen. Adaptieve expertise (AE) is het vermogen van professionals om om te kunnen gaan met veranderingen en vernieuwingen. Het is een uitdaging voor het hoger onderwijsinstellingen en de beroepspraktijk het onderwijs te (her-)ontwerpen met het oog op AE. In een groot project over adaptieve expertise hebben we een initiële programma theorie ontwikkeld dat gaat over: (1) de relatie tussen studentkenmerken en AE, (2) de invloed van de authenticiteit en complexiteit van taken en AE, (3) interactie met anderen en AE en (4) het leerwerkklimaat en AE. Onze volgende stap is het aanscherpen van de initiële programma theorie middels informatie uit case studies. In het Wold café stellen we een selectie van vier cases centraal en gaan we in twee rondes de cases middels een dialoog uitdiepen. Vervolgens scherpen we in een gezamenlijk gesprek onder leiding van een referent de initiële programma theorie aan. Dit vormt input voor verdere synthese en geeft deelnemers inspiratie over de ontwikkeling van AE tijdens werkplekleren en de verschillende factoren die daarin een rol spelen.
'Zijinstromers in het beroep' werken als leraar op een school terwijl zij het leraarsvak nog leren. Zij zijn een oplossing voor het grote lerarentekort, maar hun werk-opleidingstraject is zwaar; de uitval is 50%. Kennis over hoe zijinstromers leren lesgeven is beperkt, maar wel nodig om hen op maat te kunnen begeleiden.Doel Doel is om de ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden van zijinstromers in het beroep in kaart te brengen. Deze ontwikkeling wordt vergeleken met die van reguliere studenten. Ook wordt de individuele ontwikkeling van zijinstromers van start tot certificering bekeken; hoe duiden zijinstromers deze ontwikkeling zelf? Dit geeft inzicht in de begeleidingsbehoefte van zijinstromers en hoe lerarenopleiders hieraan kunnen voldoen. Resultaten Inzicht in: - de ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden van zijinstromers; - hoe dit verschilt van reguliere studenten primair onderwijs; - welke handvatten dit geeft voor begeleiders vanuit opleiding en school en het verder op maat maken van opleidingstrajecten. Looptijd 01 september 2022 - 31 augustus 2024 Aanpak HUpabo leidt leraren op met ontwikkelingsgerichte coaching. Lesobservatie, feedbackgesprekken, lesvoorbereidingsformulieren en ontwikkelplannen staan centraal. De ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden van zijinstromers wordt gevolgd en vergeleken met die van reguliere studenten. Ook wordt de ontwikkeling van individuele zijinstromers van start tot certificering in beeld gebracht en tijdens een semigestructureerd interview met de betreffende zijinstromer besproken. De grafiek in de afbeelding toont de ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden van een zijinstromer-in-beroep van start tot certificering. Impact De inzet van goed begeleide zijinstromers in het beroep is van groot belang bij het acute lerarentekort. Dit onderzoek geeft inzicht in hoe de leerkrachtvaardigheden van zijinstromers zich ontwikkelen wanneer ontwikkelingsgericht wordt gecoacht. Deze inzichten kunnen worden gebruikt om trainingsprogramma's verder af te stemmen op wat zijinstromers in het beroep specifiek nodig hebben om in korte tijd goede leraren te worden. Zo draagt dit onderzoeksproject bij aan het voorkomen van onnodige uitval.
'Zijinstromers in het beroep' werken als leraar op een school terwijl zij het leraarsvak nog leren. Zij zijn een oplossing voor het grote lerarentekort, maar hun werk-opleidingstraject is zwaar; de uitval is 50%. Kennis over hoe zijinstromers leren lesgeven is beperkt, maar wel nodig om hen op maat te kunnen begeleiden.Doel Doel is om de ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden van zijinstromers in het beroep in kaart te brengen. Deze ontwikkeling wordt vergeleken met die van reguliere studenten. Ook wordt de individuele ontwikkeling van zijinstromers van start tot certificering bekeken; hoe duiden zijinstromers deze ontwikkeling zelf? Dit geeft inzicht in de begeleidingsbehoefte van zijinstromers en hoe lerarenopleiders hieraan kunnen voldoen. Resultaten Inzicht in: - de ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden van zijinstromers; - hoe dit verschilt van reguliere studenten primair onderwijs; - welke handvatten dit geeft voor begeleiders vanuit opleiding en school en het verder op maat maken van opleidingstrajecten. Looptijd 01 september 2022 - 31 augustus 2024 Aanpak HUpabo leidt leraren op met ontwikkelingsgerichte coaching. Lesobservatie, feedbackgesprekken, lesvoorbereidingsformulieren en ontwikkelplannen staan centraal. De ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden van zijinstromers wordt gevolgd en vergeleken met die van reguliere studenten. Ook wordt de ontwikkeling van individuele zijinstromers van start tot certificering in beeld gebracht en tijdens een semigestructureerd interview met de betreffende zijinstromer besproken. De grafiek in de afbeelding toont de ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden van een zijinstromer-in-beroep van start tot certificering. Impact De inzet van goed begeleide zijinstromers in het beroep is van groot belang bij het acute lerarentekort. Dit onderzoek geeft inzicht in hoe de leerkrachtvaardigheden van zijinstromers zich ontwikkelen wanneer ontwikkelingsgericht wordt gecoacht. Deze inzichten kunnen worden gebruikt om trainingsprogramma's verder af te stemmen op wat zijinstromers in het beroep specifiek nodig hebben om in korte tijd goede leraren te worden. Zo draagt dit onderzoeksproject bij aan het voorkomen van onnodige uitval.
'Zijinstromers in het beroep' werken als leraar op een school terwijl zij het leraarsvak nog leren. Zij zijn een oplossing voor het grote lerarentekort, maar hun werk-opleidingstraject is zwaar; de uitval is 50%. Kennis over hoe zijinstromers leren lesgeven is beperkt, maar wel nodig om hen op maat te kunnen begeleiden.