Dienst van SURF
© 2025 SURF
Een van de grote uitdagingen in de energietransitie is de implementatie van lokale energiestrategieën. In deze gebiedsgerichte aanpakken dienen verschillende stakeholdersgroepen tot gezamenlijke beslissingen te komen over de te nemen maatregelen. Een eerste stap naar een aanpak voor de wijkgerichte energietransitie is daarom het in kaart brengen van de kenmerken van deze verschillende groepen en de interactie tussen deze groepen. Daarbij is het van belang om te weten welke sociale factoren een wijk of gebied typeren en hoe die vertaald kunnen worden naar een passende wijkaanpak. In dit onderzoek hebben we relevante sociale factoren voor het dorp Garijp in de provincie Friesland in kaart gebracht. Dit hebben we gedaan aan de hand van een vragenlijst en aanvullend zijn er semigestructureerde interviews gehouden.
In dit onderzoek hebben we relevante sociale factoren voor de wijk Paddepoel Noord in Groningen in kaart gebracht. Dit hebben we gedaan aan de hand van een vragenlijst en aanvullend zijn er semigestructureerd interviews gehouden. Dit onderzoek vormt één van de cases in een breder project waarin meerdere cases bestudeerd worden. Het doel van dit bredere project is om, aan de hand van sociale factoren, inzicht te krijgen in de determinanten van succesvolle bewonersparticipatie op wijkniveau.
In opdracht van het Programmabureau Wijkaanpak van de gemeente Amsterdam heeft de Hogeschool van Amsterdam onderzoek gedaan naar ‘de participatieprofessional’, beroepskrachten die in de Amsterdamse Wijkaanpak de participatie van bewoners aanjagen, ondersteunen en begeleiden. De vraag was: Welke (professionele) ondersteuning van bewonersparticipatie in het kader van de Amsterdamse Wijkaanpak is nodig of wenselijk om tot zinvolle bewonersparticipatie te komen en wat is ervoor nodig om effectieve en duurzame ondersteuning van bewonersparticipatie te realiseren?
De gemeente Nijmegen, Radboud Universiteit en Hogeschool van Arnhem en Nijmegen hebben vanuit de City Deal Kennis Maken een Strategische Agenda opgesteld bestaande uit zes thema’s: Integrale wijkaanpak, Gezonde stad, Robotisering/digitalisering, Huisvesting voor internationale studenten en onderzoekers, Talentontwikkeling en Ondernemerschap, en Oudste stad. In de periode 2019-2020 trachten wij het City Deal netwerk uit te breiden met het ROC Nijmegen. De projectgelden zullen in 2018-2019 met voorrang worden ingezet voor de projecten Integrale Wijkaanpak en Gezonde Stad, omdat deze in de praktijk de beste inzichten kunnen verschaffen over hoe de duurzame relatie tussen kennisinstellingen en gemeente in de toekomst vorm te geven. Het geld zal besteed worden om studenten te faciliteren in hun werk in de wijk, zoals bijvoorbeeld het organiseren van bijeenkomsten voor wijkbewoners, het betrekken van wijkprofessionals, of het inhuren van externe adviseurs. Waar nuttig worden studenten in staat gesteld zich elders te laten informeren over succesvolle interventies. De resultaten die met deze projecten worden geboekt en de lessen die hieruit worden geleerd, vormen de basis een duurzame samenwerking tussen de partners, gericht op een continue inzet van studenten voor projecten binnen de thema’s van de Strategische Agenda in de jaren daarna. De stuurgroep van de City Deal wordt gevormd door bestuurders/collegeleden van de drie partnerinstellingen. De regie over de projecten komt voor rekening van een ambtelijk programmateam, dat samen met de inhoudelijk trekkers van de thema’s concrete invulling geeft aan de projecten.
De urgente maatschappelijke uitdagingen m.b.t. de reductie van CO2 emissies vraagt om een grootschalige en versnellende aanpak van de renovatie van bestaande woningen op wijkniveau. De digitalisering in de bouw wordt hierbij als de belangrijkste katalysator beschouwd. De wijkgerichte aanpak vraagt om de betrokkenheid van de hele bouwkolom. De noodzakelijke overlappende aanpak van meerdere wijken tegelijkertijd maakt een efficiënte werkwijze nodig. Hiervoor zijn (nog) geen digitale omgevingen beschikbaar voor data inwinning en beheer om ontwerp, bouw en exploitatie van de nieuwe energie infrastructuur te faciliteren. Dit project heeft als doel een prototype voor een digitale omgeving, Digital Twin, te ontwikkelen en in twee pilot wijken te testen. Dit betreffen De Nijverheid (Hengelo, OV) en Twekkelerveld (Enschede). Aanvullend worden in de praktijk gevraagde kennis en competentiesets in kaart gebracht op MBO, HBO en WO niveau, beschikbare opleidingen geïnventariseerd en een voorstel uitgewerkt om deze doelgericht beter aan elkaar te laten aansluiten. De activiteiten worden in het in oprichting zijnde Fieldlab Digitalisering Energietransitie Twente (FidetT) gebundeld en in samenwerking met het werkveld geoperationaliseerd.
De City Deal Tilburg is voornemens een hackathon (24 uur) te organiseren om een impuls te geven aan de kennisdeling rondom innovatieve wijkaanpak. In diverse Tilburgse wijken spelen opgaven in thema’s rondom leefbaarheid, armoede, schulden, werkloosheid, samenleven, jeugd, ouderen en eenzaamheid. Daarbij worden diverse vormen van ‘sociaal innovatieve wijkaanpak’ toegepast. Binnen de City Deal is voor het thema jeugd gekozen, met name de focus op het onderwerp ‘Ieder kind een goede start’. Deze hackathon beoogd diverse studenten bij elkaar te brengen en hun kennis te delen rondom de vastgestelde kennisvragen in de Tilburgse wijken. Zij dragen hierdoor bij aan de maatschappelijke vraagstukken rondom het thema ‘Ieder kind een goede start’. Studenten hebben door corona verminderd sociaal contact gehad, ook hun medestudenten hebben zij niet of in beperkte mate gezien. Door de hackathon wordt een fysieke leeromgeving geboden waarbij bestaande en nieuwe contacten kunnen worden aangegaan en daarnaast contact met de praktijk gelegd kan worden in de wijken. Daarnaast zal er een follow up worden georganiseerd om de resultaten terug te laten vloeien in de projecten. De inzet voor de organisatie van de hackaton geeft daarmee niet alleen resultaat op moment van het event maar ook op lange termijn zal dit van grote waarde zijn voor de Tilburgse wijken.