Dienst van SURF
© 2025 SURF
Belevingen maken een landschap interessant om vrije tijd in te besteden. Een vrijetijdslandschap is een gebied waar ontspanning, vermaak en belevenissen een centrale rol in nemen. Maar is elk gebied een potentieel vrijetijdslandschap? En hoe ontstaat zo’n gebied? Gebeurd dit autonoom of zitten er partijen achter de knoppen? Dit essay gaat in op deze aspecten en richt zich specifiek op het Vechtdal en de rol van het programmabureau Ruimte voor de Vecht. Leidend voor de structuur van dit essay zijn de volgende onderzoeksvragen: • Wat zijn vrijetijdslandschappen en hoe komen deze tot ontwikkeling? • Met welke maatregelen zijn de ontwikkeling van vrijetijdslandschappen te ondersteunen? • Hoe zijn de ideeën van een vrijetijdslandschap toe te passen op het Vechtdal? • Welke rollen en acties zijn weggelegd voor het programmabureau Ruimte voor de Vecht om de transitie naar een vrijetijdslandschap te ondersteunen? volgende onderzoeksvragen.
Dit rapport is een voorstel voor het in kaart brengen van de mogelijkheden voor toeristische en recreatieve ontwikkelingen langs de Waddendijk. Een groeiende hoeveelheid initiatieven en plannen in dit gebied duidt op een behoefte aan vernieuwing, een vernieuwing die soms nodig wordt geacht om de gevolgen van bevolkingskrimp te verzachten en de leefbaarheid te vergroten, soms door de economische potentie die letterlijk aan dit gebied voorbijgaat omdat alle bezoekers naar de eilanden varen, soms ook gewoon door trots op het gebied en de overtuiging dat de cultuur en het landschap van de Waddenkust ook voor bezoekers een verrijkende ervaring kunnen betekenen.
In dit rapport worden de volgende onderwerpen besproken: Deel 1 - Waarom een visie op vrijetijdslandschappen? Deel 2 benoemt wat vrijetijdslandschappen zijn in de vorm van een verhaallijn. Deel 3 geeft inzicht in verschillende varianten en condities die ertoe doen voor de ontwikkeling van vrijetijdslandschappen. Deel 4 gaat in op keuzes en de keuzeopties die ertoe doen voor de ontwikkeling van vrijetijdslandschappen. Wij presenteren het ‘Mengpaneel voor Vrijetijdslandschappen’ om deze opties en keuzes in beeld te brengen. Deel 5 sluit af met een aantal aandachtspunten die van belang zijn voor het werken met het begrip vrijetijdslandschappen.
Het doel van het project is, naar voorbeeld van de Leidraad Bestemmingsmanagement1, tot een leidraad op hoofdlijnen te komen. Een leidraad die provinciale overheden ondersteunt bij het gestructureerd en effectief werken op het snijvlak van ruimtelijk en toeristisch beleid, middels de toepassing van het fenomeen ‘vrijetijdslandschappen’, waarmee vorm en inhoud is te geven aan de gevolgen van de (ruimtelijke) transitieopgaven op een dusdanige manier dat de (belevings-)kwaliteit van de leef- en werkomgeving voor bezoekers, bewoners en bedrijven is te optimaliseren. Vrijetijdslandschappen hebben betrekking op zowel stedelijke gebieden, rurale gebieden (platteland) en peri-urbane gebieden (stadsrandzones). De op te leveren leidraad is bij uitstek bruikbaar is voor provinciale overheden die te maken hebben met de inrichting van de fysieke leefomgeving en de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie.Client: Provincie Gelderland