Boekbespreking van titel: Peeters, J. (red.). Een veerkrachtige samenleving: sociaal werk en duurzame ontwikkeling. Berchem: EPO, 2010, 423 p., €19,50. ISBN 989 064456534
LINK
Factsheet - Hoe kunnen we beter op een krachtige wijze leren omgaan met verschillen? Hoe kunnen docenten en studenten bijdragen aan een veerkrachtige en diverse samenleving?
Meer burgerschap in het onderwijs, roept vooral de vragen op: welk burgerschap en hoe maatschappijleer daar vorm aan kan geven? In dit artikel roept Hessel Nieuwelink op tot het versterken van veerkrachtige democratische gezindheid; iets dat helaas niet vanzelfsprekend in het onderwijs naar voren komt.
Ontwikkelingen in de markt, technologie en maatschappelijke context vraagt van bedrijven om continu te controleren of medewerkers nu en in de toekomst over de juiste kennis, competenties en vaardigheden beschikken. Zo niet, dan moeten zij tijdig maatregelen nemen voor het verkrijgen van gevraagde toekomstige skills door scholing of aannemen van beter toegerust personeel. Door de structurele schaarste op de logistieke arbeidsmarkt zal bedrijven nieuwe technologie willen adopteren om hun productiviteit op peil te houden. Een praktijkgerichte methodiek waarmee bedrijven de vertaalslag van logistieke en technologische innovaties naar de toekomstige taken en benodigde skills van medewerkers kunnen maken ontbreekt. Onderzoek naar skills in de logistiek is veelal gebaseerd op verwachtingen van managers en experts die met enquêtes worden verzameld. Enquêtes geven geen handvatten hoe een bedrijf de eigen behoefte aan future skills kan vaststellen. Het vraagstuk voor een logistiek bedrijf bestaat enerzijds uit het kunnen vaststellen welke taken en werkwijzen medewerkers in de toekomstige processen met de nieuw technologie zullen uitvoeren. Anderzijds gaat het om het afleiden en opbouwen van de future skills die medewerkers nodig hebben en nog niet beschikbaar zijn binnen de organisatie. In het project wordt een praktijkgerichte methodiek ontwikkeld. Het doel van het KIEM-project is om door het uitwerken van het future-skillsvraagstuk bij 3 bedrijven inzicht te krijgen waar een methodiek aan moet voldoen om toepasbaar te zijn bij en meerwaarde te bieden voor een logistiek bedrijf. Als de toepasbaarheid en meerwaarde van de methodiek in het KIEM-project is aangetoond kan deze in een vervolgproject worden doorontwikkeld om ook betrouwbare uitspraken te welke future skills in een bepaalde context benodigd zijn. Bij brede toepassing van ontwikkelde methodiek zal het Nederlandse logistieke werkveld structureel effectiever kunnen omgaan met de uitdagingen van een gezonde en uitdagende werkomgeving en daarmee bijdragen aan een veerkrachtige samenleving.
De meest wezenlijke vraag met betrekking tot de huidige wooncrisis gaat niet zozeer over de aantallen en snelheid waarmee wordt gebouwd, maar behelst volgens voormalig Rijksbouwmeester Floris Alkemade een fundamentele vraag over hoe we in de toekomst samen willen wonen en leven. Hiervoor moet in co-creatie worden gezocht naar nieuwe perspectieven op een duurzame samenleving bouwend op de veerkracht die besloten ligt in gemeenschappen. Circulariteit moet hierbij iets worden dat van iedereen in die wijk is: de gemeenschappelijke hulpbron. Tegen deze achtergrond is er de laatste jaren meer aandacht voor de ‘commons’. Specifiek verkennen we met dit onderzoek de ontwikkeling van een nieuwe common [deelgemeenschap] in Buurtschap te Veld in Eindhoven. Buurtschap te Veld is een experimentele nieuwe wijk die de potentie heeft om zowel qua vorm als qua methodiek een lerend voorbeeld te vormen voor in de maatschappelijke transitie naar veerkrachtige en circulaire wijken en buurten. Dit onderzoek is een samenwerking tussen Fontys Kenniscentrum Creative Economy, changemaker Minitopia, Woonstichting Thuis, Woonbedrijf Eindhoven en Van Wijnen. Methodologisch bouwen we in dit onderzoek voort op recente studies naar toepassingen van serious gaming in participatieve planningsprocessen en wetenschappelijke literatuur rondom co-design. Co-design is essentieel voor de ontwikkeling van commons. Co-design is een participerende ontwerpende aanpak waarbij leden van een gemeenschap een gelijkwaardige rol hebben in het ontwerpproces. Ondanks de snelle ontwikkeling van nieuwe commons is er nog weinig onderzoek gedaan vanuit een integraal co-design perspectief naar dit zogenaamde fenomeen van commoning. De aanpak die ontworpen wordt in dit onderzoek noemen we Ge Meent t: Ge Meent t [Brabants dialect; serieus I Meent : Nederlands voor commons] is een co-design proces voor het ontwerpen van een serious game waarin bewoners en betrokkenen in een wijk of buurt gezamenlijk beslissen over het ontwerp en de ontwikkeling van een deelgemeenschap op buurtniveau.
In 2023 treedt de Omgevingswet (OW) in werking. Veel aandacht gaat uit naar juridische en digitale aspecten; weinig naar fysiek-ruimtelijke en sociale aspecten. HBO-instellingen werken nog niet complementair aan de vraag hoe zij kunnen meegroeien met en anticiperen op implementatie van de Omgevingswet. Het platform GROW wil hier verandering in brengen door te zorgen voor synergie van praktijkgericht onderzoek gericht op de duurzame – GRoene – ontwikkeling van de leefomgeving gekoppeld aan implementatie van de Omgevingswet. Dit moet leiden tot meer kennis over de impact van de Omgevingswet op de hogescholen, een gezamenlijke onderzoeksagenda en aanpassing van curricula. We richten ons daarbij op zowel inhoud, de processen als de governance en stellen ecologische en circulaire principes centraal. Via het platform gaan we onze netwerken, kennis en ervaring delen en worden voorstellen uitgewerkt voor gezamenlijk praktijkonderzoek naar de duurzame, groene effectuering van de Omgevingswet. GROW duidt ook de ambitie om het netwerk van 8 enthousiaste lectoren te laten groeien samen met experts en relevante publieke en private belanghebbenden. GROW sluit aan op de missie van de topsectoren en de daarop gebaseerde Kennis- en Innovatie Agenda’s; met name de thema’s ‘Energietransitie en duurzaamheid’, ‘Landbouw, water, voedsel’ en ‘Gezondheid en zorg’. We bepleiten een systeem- en gebiedsaanpak om de beoogde doelen te halen en cross-overs tot stand te brengen, in lijn met de KIA Land, Water, Voedsel. We sluiten aan op de thema’s ‘Gezondheid en welzijn’, ‘Veerkrachtige samenleving: in de wijk, stad en regio’ en ‘Gebouwde omgeving duurzaam en leefbaar’ van de strategische onderzoekagenda voor het hbo. GROW kan dankzij het wijdverbreide netwerk de ambitie van SIA voor nauwere samenwerking met de VNG ondersteunen. Het platform is verbonden met de Nationale Wetenschapsagenda en het programma ‘Aan de slag met de Omgevingswet’. Planbureau van de Leefomgeving heeft de intentie om ons platform te ondersteunen.
