Dienst van SURF
© 2025 SURF
In wetenschappelijk onderzoek wordt veel aandacht besteed aan professionele praktijken. Een van de eerste auteurs die het praktijkbegrip introduceerde in de sociale wetenschappen is Pierre Bourdieu. Aan de hand van zijn boek Le sens pratique wordt onderzocht wat we van zijn denken kunnen leren. In de praktijktheorie van Bourdieu spelen de concepten habitus, symbolisch kapitaal en veld een belangrijk rol. Het gebruik van deze begrippen is op zich al winst als het gaat om de doordenking van professionele praktijken. Dat is echter slechts een deel van het verhaal. Bourdieu bepaalt ons als geen ander bij de kloof die er tussen theorie en praktijk bestaat. Bovendien heeft hij een scherpe blik voor de ideologische strijd die er binnen professionele praktijken gevoerd wordt. Hij levert daarmee een heel eigen bijdrage aan het debat over normativiteit en zingeving binnen professionele praktijken.
Er zit een gat tussen de theorie van het vakgebied economie en het praktijkgedrag van mensen. In de kwaliteitskunde lijkt het niet anders te zijn. De klassieke kwaliteitssystemen AQAP, ISO, INK/EFQM zijn in principe opgezet om tot verbetering van halffabricaten en eindproducten te komen.
Het woord complexiteit heeft een Latijnse oorsprong en betekent letterlijk samengevlochten. Deze bundel bekijkt welke rol complexiteit speelt in de beroepspraktijk en in de praktijk van de onderzoekers, de docenten, onderwijsontwerpers en organisatoren aan de HU. Elke bijdrage benadrukt verschillende aspecten van complexiteit en een ieder heeft zijn of haar eigen visie op dit begrip. Complexiteit is zelf een complex begrip waarvan geen eenduidige, sluitende definitie te geven is die recht doet aan de pluraliteit ervan. Om verwarring te voorkomen, zal ik in dit hoofdstuk een theoretisch kader schetsen waarbij ik een aantal terugkerende kenmerken van complexiteit uitlicht om zo de vlecht van de complexiteit wat te ontwarren.