Essay over een visie op leerecosystemen vanuit de complexe dynamische systeemtheorie.
MULTIFILE
Dit artikel handelt over het organisatieveranderingsproces. De invalshoek is het veranderingsproces als betekenisgevend proces tegen de achtergrond van de ‘sociale doelen’: de ‘acceptatie’ door de leden van de organisatie en de ‘integratie’ in het handelen van de organisatieleden. Gezocht wordt naar een aansluiting in de sociotechnische systeemtheorie van De Sitter op de veranderkundige configuratieve integratietheorie van Van Dongen, De Laat en Maas (1996). Die aansluiting wordt gevonden in het werk van Weick. Doel van het artikel is een versterking van de veranderprogramma’s die tot nu toe door sociotechnische organisatieadviseurs worden gebruikt.
Na de succesvolle verschijning van het boek Interculturele gespreksvoering van Hoffman en Arts in 1994 heeft Hoffman in deze volledig herziene uitgave het TOPOI-model verder ontwikkeld. Het letterwoord TOPOI staat voor 'taal, ordening, personen, organisatie en inzet'. Het zijn de vijf gebieden waar zich in de communicatie cultuurverschillen en misverstanden kunnen voordoen. Het TOPOI-model omvat een praktisch analyse- en interventiekader om deze cultuurverschillen en misverstanden in de gespreksvoering op te sporen en aan te pakken. Het vernieuwende van het TOPOI-model is dat het vertrekpunt de interpersoonlijke communicatie is, en niet de cultuur. Voortbouwend op de algemene communicatie- en systeemtheorie van Watzlawick introduceert de auteur een nieuw concept van interculturele communicatie. Interculturele communicatie wordt omschreven als de interpersoonlijke communicatie waarin expliciet aandacht is voor de culturele factoren die van invloed op de communicatie zijn. Vanuit de systeemtheoretische invalshoek hangen deze culturele factoren niet alleen samen met iemands nationale of etnische achtergrond, maar evenzeer met sekse, leeftijd, sociale klasse, opleiding, seksuele voorkeur, beroep, religie en sociaal-geografische herkomst. Het TOPOI-model is dan ook een algemeen model dat voor elke communicatie inzetbaar is. Binnen deze brede definitie van interculturele communicatie zijn verschillende invalshoeken mogelijk. In het boek Interculturele gespreksvoering is gekozen voor de etnisch-culturele invalshoek omdat momenteel de ontmoeting en confrontatie tussen autochtonen en allochtonen van groot maatschappelijk belang is. Etniciteit is dus weliswaar het vertrekpunt, maar in het boek wordt steeds aangeknoopt bij de andere genoemde culturele dimensies en daarmee bij andere mogelijke sociale identiteiten van een persoon.
Met het uitbreken van de COVID-19 crisis en de daaropvolgende ineenstorting van de Nederlandse popmuzieksector werd duidelijk wat vele rapporten jaren geprobeerd hebben duidelijk te maken: de situatie is zo precair dat de sector op het punt van instorten staat. Op sociaal als economisch vlak zijn de grenzen bereikt. De sector heeft nauwelijks veerkracht en is niet bestand tegen stress en schokken. Dit onderzoek richt zich op de onderliggende structuren en mechanismen van de sector, die verantwoordelijk zijn voor deze ineenstorting. In een gezonde situatie ligt de veerkracht van de sector in verankerd in deze structuren en mechanismen. De huidige crisis maakt duidelijk dat dit niet het geval is. Veerkracht (of resilience) zorgt er voor dat systemen stress en schokken kunnen incasseren zonder daarbij fundamenteel van vorm of functie te veranderen. Het is een principe dat afkomstig is uit de ecologie waar het gebruikt wordt om de conditie van complexe systemen te onderzoeken en te verbeteren. Een consortium van kennis- en praktijkpartners onderzoekt en test ecosysteemtheorie en resilienceprincipes binnen de popmuzieksector, om er achter te komen of, en zo ja hoe deze principes bij kunnen dragen aan de versterking van de veerkracht van de sector. De focus van deze studie ligt op het systeem als geheel, gecombineerd met de onderliggende afhankelijkheden tussen de actoren in en rondom het systeem. Het uiteindelijke doel is om via de resilienceprincipes best practices te ontwikkelen voor organisaties in de sector en de governancestructuren er omheen, om hiermee de veerkracht van de sector en haar actoren te versterken.
