Psychologische instrumenten worden regelmatig gebruikt in de rechtbank om beeldvorming en besluitvorming te ondersteunen. Veel van deze instrumenten zijn echter oorspronkelijk niet ontwikkeld voor gebruik binnen deze context, wat vragen oproept over de validiteit en betrouwbaarheid van de uitkomsten. Wat weten we eigenlijk over de toepassing van psychologische instrumenten in de juridische context?
LINK
Eind vorig jaar veroordeelde de Haarlemse rechtbank ex-gedeputeerde Ton Hooijmaijers tot drie jaar gevangenisstraf. Met dit vonnis kwam een einde aan een langlopend strafrechtelijk onderzoek naar de oud VVD-politicus die verantwoordelijk was voor de portefeuilles Ruimtelijke Ordening en Financiën binnen de provincie Noord-Holland in de periode van 2005-2009.
Mensen met geldzorgen en/of schulden komen in veel gevallen pas laat bij schuldhulpverleners in beeld. De afgelopen jaren spraken we veel mensen met geldproblemen in het kader van het onderzoek ‘Eerder uit de schulden: wat werkt?’. Zo spraken we met jongeren met schulden, inwoners die vanwege betalingsachterstanden door de rechtbank waren opgeroepen en inwoners die bij de gemeente Utrecht een schuldregeling wilden aanvragen. Er zijn verschillende rapporten verschenen met aanbevelingen om mensen met schulden (eerder) te bereiken. In deze rapportages lag de nadruk op de interventies. Dit artikel biedt een overkoepelend beeld van welke elementen invloed hebben op het (eerder) bereiken van inwoners met geldproblemen. Deze inzichten vallen uiteen in drie elementen: 1. Beeldvorming over schulden, hulpverlening en mensen met schulden a. Inwoners vinden de weg niet naar hulpverlening b. Risicoperceptie c. Negatief beeld van schuldhulpverlening d. Hulpaanbod matcht niet met behoeften 2. Invloed van stress/welzijn 3. Integrale aanpak (zoals andere hulpverlening naast schuldhulpverlening) Per element worden concrete tips gegeven van wat werkt. Deze tips worden geïllustreerd met quotes uit de interviews die zijn gehouden binnen het onderzoeksproject ‘Eerder uit de schulden: wat werkt?’.
Er zijn aanwijzingen dat mensen met schulden pas laat de weg vinden naar de hulpverlening, waardoor de problemen zijn opgelopen en moeilijker zijn op te lossen. De afgelopen jaren hebben gemeenten daarom veel geld geïnvesteerd in het eerder bereiken van inwoners met schulden en in de verbetering van de ondersteuning die zij ontvangen. Er is echter weinig bekend over de effectiviteit van deze interventies. Dat maakt doorontwikkeling van interventies lastig. In het onderzoek ‘Eerder uit de schulden: wat werkt?’ wordt gekeken naar het bereik en de effectiviteit van interventies voor mensen met betalingsachterstanden.Doel Het doel van dit project is om inzicht te krijgen in de werkzame bestanddelen van interventies gericht op het eerder bereiken en het ondersteuning bieden aan mensen met betalingsachterstanden. Waar mogelijk worden bestaande interventies verbeterd. Resultaten De uiteindelijke resultaten moeten gemeenten helpen om inzicht te krijgen in effectieve interventies die zij kunnen inzetten voor het bereiken en ondersteunen van hun inwoners met betalingsachterstanden. Het project wordt uitgevoerd door een breed consortium bestaande uit de volgende partners: CBS, HU, Pharos, Verwey-Jonker Instituut, Bureau Bartels, Save the Children, Valente, Gemeente Amsterdam, Gemeente Arnhem, Gemeente Deventer, Gemeente Gouda, Gemeente Haarlem en Gemeente Utrecht. Looptijd 01 mei 2020 - 01 mei 2023 Aanpak In het onderzoek worden interventies onderzocht met betrekking op vier thema’s. Binnen elk thema wordt een interventie onderzocht op welke elementen er werken en welke niet. Daarnaast gaat het onderzoek nog een stap verder door vanuit bestaande inzichten te kijken of de interventies aan gepast kunnen worden, om vervolgens te kijken of dit werkt. De volgende thema’s zullen worden onderzocht: Ondersteuningsgesprekken met schuldhulpverlening voorafgaande aan een formeel traject: meer informatie en hoe wij omgaan met de data; Samenwerking met ketenpartners: de warme doorverwijzing door derden bijvoorbeeld door de rechtbank of door de gezondheidszorg; Ondersteuning door vrijwilligers die zelf schulden hebben gehad (ervaringsvrijwilligers; Het bereiken van jongeren. Financiering Dit onderzoek is gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) met betrokkenheid van het ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kader van de NWA ronde Schulden en Armoede.
Er zijn aanwijzingen dat mensen met schulden pas laat de weg vinden naar de hulpverlening, waardoor de problemen zijn opgelopen en moeilijker zijn op te lossen. De afgelopen jaren hebben gemeenten daarom veel geld geïnvesteerd in het eerder bereiken van inwoners met schulden en in de verbetering van de ondersteuning die zij ontvangen. Er is echter weinig bekend over de effectiviteit van deze interventies. Dat maakt doorontwikkeling van interventies lastig. In het onderzoek ‘Eerder uit de schulden: wat werkt?’ wordt gekeken naar het bereik en de effectiviteit van interventies voor mensen met betalingsachterstanden.Doel Het doel van dit project is om inzicht te krijgen in de werkzame bestanddelen van interventies gericht op het eerder bereiken en het ondersteuning bieden aan mensen met betalingsachterstanden. Waar mogelijk worden bestaande interventies verbeterd. Resultaten De uiteindelijke resultaten moeten gemeenten helpen om inzicht te krijgen in effectieve interventies die zij kunnen inzetten voor het bereiken en ondersteunen van hun inwoners met betalingsachterstanden. Het project wordt uitgevoerd door een breed consortium bestaande uit de volgende partners: CBS, HU, Pharos, Verwey-Jonker Instituut, Bureau Bartels, Save the Children, Valente, Gemeente Amsterdam, Gemeente Arnhem, Gemeente Deventer, Gemeente Gouda, Gemeente Haarlem en Gemeente Utrecht. Looptijd 01 mei 2020 - 01 mei 2023 Aanpak In het onderzoek worden interventies onderzocht met betrekking op vier thema’s. Binnen elk thema wordt een interventie onderzocht op welke elementen er werken en welke niet. Daarnaast gaat het onderzoek nog een stap verder door vanuit bestaande inzichten te kijken of de interventies aan gepast kunnen worden, om vervolgens te kijken of dit werkt. De volgende thema’s zullen worden onderzocht: Ondersteuningsgesprekken met schuldhulpverlening voorafgaande aan een formeel traject: meer informatie en hoe wij omgaan met de data; Samenwerking met ketenpartners: de warme doorverwijzing door derden bijvoorbeeld door de rechtbank of door de gezondheidszorg; Ondersteuning door vrijwilligers die zelf schulden hebben gehad (ervaringsvrijwilligers; Het bereiken van jongeren. Financiering Dit onderzoek is gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) met betrokkenheid van het ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kader van de NWA ronde Schulden en Armoede.
In het interdisciplinaire project Het Amstelpark – de bomen vertellen hun verhaal onderzoeken houtonderzoeker en boombioloog Ute Sass-Klaassen, milieujuristen Jessica den Outer en Jan van de Venis, en kunstenaar Elmo Vermijs, hoe bomen rechtspersonen kunnen worden en op welke manieren deze nieuwe juridische status kan bijdragen aan betere bescherming en beheer van bossen. In de ogen van dit consortium is dit een essentiële voorwaarde voor een succesvolle transitie naar een circulaire economie en duurzamere samenleving. Dit onderzoeksproject werkt met de 6000 bomen van 300+ soorten die in 1972, ter gelegenheid van de Floriade, werden aangeplant in het Amstelpark in Amsterdam – één van de meest soortenrijke stadsparken in Europa. Sass-Klaassen zal het project starten met een vergelijkend hout- en jaarringonderzoek dat zich richt op boomgroei in het Amstelpark in relatie tot klimaatverandering. Dit onderzoek zal plaatsvinden in het LivingLab, een tijdelijk laboratorium in het Orangerie-paviljoen. De dendrochronologische data, die uit deze studie naar voren zullen komen, zijn voor milieujuristen Den Outer en Van de Venis onmisbaar in hun juridische zoektocht naar een nieuwe rechtsstatus voor de bomen. Kunstenaar Vermijs zal op basis van het jaarringonderzoek een ruimtelijke installatie bouwen die het midden houdt tussen een paviljoen en een rechtbank. Deze installatie zal de denk- en werkprocessen van de bioloog en de juristen bijelkaar brengen en toegankelijk maken door middel van een publieksprogramma met een lezingenserie, en interactieve demonstraties en illustraties van jaarringonderzoek. Vermijs zal de installatie bouwen in samenwerking met Stadshout Amsterdam volgens de principes van een circulaire economie met 0% afval. Het project zal een onderdeel zijn van de Shadow Floriade. Dit programma wordt georganiseerd door Zone2Source en zal plaatsvinden in het Amstelpark (april - oktober 2022). Na afloop van het project zal er een publicatie komen met een verslag, conclusies en vragen voor de toekomst.
