In 2008 duiden signalen in de Eemsdelta-regio op een dreigende krapte op de arbeidsmarkt. Ondanks de dreigende problemen voor met name technische functies ondernemen de regionale arbeidsmarktactoren geen actie. Het ontbreekt hen aan detailinformatie per beroep gespecificeerd naar opleidingsrichting en –niveau. Zonder die informatie zien werkgevers niet of en voor welke concrete functies knelpunten ontstaan. Zij treffen dan ook geen maatregelen om de dreigende problemen te voorkomen of te matigen. Het ontbreken van inzicht bij de werkgevers maakt dat ook beleidsmakers zoals gemeenten en UWV informatie ontberen om gericht scholings- en arbeidsmarktbeleid te kunnen ontwikkelen. Beschikbare informatie uit bestaande bronnen is onvoldoende specifiek en niet goed vertaalbaar naar regionaal en lokaal niveau, laat staan naar bedrijfsniveau. Om de benodigde informatie te genereren en zodoende de patstelling te helpen doorbreken, heeft het Kenniscentrum Arbeid (KCA) van de Hanzehogeschool Groningen een methode voor dataverzameling over de personeelsbehoefte van bedrijven ontwikkeld. Met de methode kan op eenvoudige en efficiënte wijze de gewenste data van de bedrijven worden verzameld. Daarmee wordt op bedrijfsniveau inzicht verkregen in de verwachte personeelsbehoefte en in de mogelijke knelpunten om in die behoefte te kunnen voorzien. Door bundeling en analyse van de bedrijfsdata kan vervolgens op overkoepelend (sectoraal en/of regionaal) niveau een adequaat arbeidsmarktbeeld worden verkregen.
De auteurs doen in deze bijdrage verslag van de ontwikkeling van een instrument en methode die werkgevers een beter zicht geven op huidige en toekomstige personeelsbehoefte. De eerste ervaringen met instrument en methode onder negen werkgevers in Eemsdelta-regio zijn positief: de informatie over personeel wordt preciezer, mutaties worden bijgehouden, en in de verwachte personeelsbehoefte wordt meer rekening gehouden met economische en technologische ontwikkelingen. Het beoogde gevolg van de verbeterde informatie is dat onverwachte personeelstekorten minder optreden. De andere regionale partners op de arbeidsmarkt (gemeenten en UWV, opleidingsinstituten, werkzoekenden) profiteren als werkgevers de verbeterde informatie willen delen en beschikbaar stellen voor analyse op regionaal niveau; de regionale arbeidsmarkt als geheel wordt transparanter. Op basis van de pilot is nu een baanopeningenmonitor voor werkgevers in de hele arbeidsmarktregio Groningen gestart.
MULTIFILE
De arbeidsmarkt in de Eemsdelta regio staat onder druk: enerzijds telt de regio een relatief groot aantal werkzoekenden, anderzijds dreigen er personeelstekorten in de technische beroepen. Onduidelijk is waar en wanneer die tekorten zich in termen van specifieke opleidingsrichtingen, -niveaus en beroepen zullen aandienen. Regionale actoren hebben behoefte aan die gedetailleerde informatie ten behoeve van arbeidsmarkt- en opleidingsbeleid ter bestrijding en preventie van arbeidsmarktknelpunten. Het Kenniscentrum Arbeid van de Hanzehogeschool Groningen (KCA) heeft een onderzoeksmethodiek ontwikkeld waarmee op structurele wijze meer gedetailleerd inzicht in de toekomstige personeelsbehoefte verkregen kan worden. In 2012 is de methodiek tijdens een pilotproject in de praktijk beproefd. Dit rapport beschrijft de aanpak van de pilot en de daaruit voortgekomen gegevens en resultaten en geeft conclusies en overwegingen richting toekomst voor mogelijke uitrol en opschaling van dit arbeidsmarktonderzoek.
Doordat bedrijven innoveren of kiezen voor automatisering en robotisering verandert de vraag naar personeel. Landelijk een trend is de trend dat steeds meer bedrijven aan reshoring doen, het terughalen van (delen van) het bedrijf naar Nederland. Bijvoorbeeld omdat de loon- en energiekosten in het buitenland stijgen of de kwaliteit van de productie daar tegenvalt. Dit project geeft inzicht in mogelijke kansen voor de noordelijke economie en werkgelegenheid en input om die kansen te benutten.
