Dat de hittestress toeneemt was ook in 2022 te merken. Dat levert problemen en uitdagingen op, maar brengt gelukkig ook de nodige innovatieve oplossingen. Inde lucht is nog volop ruimte voor klimaatadaptatie, waar pergola’s misschien wel het antwoord zijn voor hittestress, droogte en waterproblematiek in (binnen) steden.
Het veranderende klimaat is vooral in binnensteden zichtbaar door de hoge mate van verstening die hier te vinden is. Juist op deze plekken zijn er weinig oplossingen voor hittestress en wateroverlast mogelijk, omdat de ruimte boven en onder de grond vaak beperkt is. In dit onderzoek werkten de Hanzehogeschool en The Leaf vof in een consortium met ondernemers en publieke organisaties aan het ontwikkelen van een oplossing voor deze problemen: de Leaf. Een ‘Leaf’ is een groene pergola die meerdere thema’s als hittestress, wateroverlast, biodiversiteit en circulariteit combineert in één oplossing. Het primaire doel van dit onderzoek was om de effectiviteit, haalbaarheid en rendabiliteit van een Leaf in de praktijk te toetsen. Daarvoor is een design thinking aanpak gevolgd, waarin verschillende methoden zijn gebruikt om onderzoeks- en ontwerpstappen te doorlopen. De uiteindelijke ontwerpen zijn uitgewerkt in fysieke prototypes met verschillende karakteristieken die vervolgens op hun effectiviteit zijn getest en vergeleken. Het onderzoek is met een interdisciplinair team van studenten en onderzoekers uitgevoerd, met ondersteuning van verschillende experts uit de praktijk.
MULTIFILE
Hitte en wateroverlast zijn groeiende problemen in steden, vooral in binnensteden. Extra lastig is dat op deze plekken weinig ruimte is op en onder de grond om oplossingen te ontwikkelen. In dit onderzoek zoeken we daarom uit wat de potentie van klimaatadaptatie in de lucht is door het concept van een groene pergola te verkennen. Op basis van interviews, enquêtes, vooronderzoek en ontwerpsessies met experts werken we 3 prototypes uit van zulke pergola's die we daarna testen op hun effectiviteit. Onderzoek naar de potentie van pergola's voor klimaatadaptatie in binnensteden. Met een multidisciplinair team van studenten, onderzoekers en ondernemers verkennen we de haalbaarheid en effectiviteit van dit concept. Daarvoor werken we verschillende stappen door, van onderzoek naar ontwerp en uiteindelijk fysieke prototypes om tests mee uit te voeren.
Algemene doelstelling van dit project is tweeledig: enerzijds is het doel een methode te ontwikkelen om onderzoek te doen naar de toegevoegde waarde van begroeide stadspergola's voor de biodiversiteit en klimaatadaptatie. Anderzijds is het doel de samenwerking tussen practoraat en lectoraat te conretiseren. Voor dit onderzoek worden in de stad Utrecht drie stadspergola’s gebouwd. Deze dienen als onderzoeksobject en alternatieve interventie voor plekken waar behoefte is aan vergroening van de omgeving maar geen bomen geplaatst kunnen worden. Het practoraat Groene Leefbare Stad van Yuverta en het lectoraat Klimaatbestendige stad van de Hogeschool van Amsterdam zijn elkaar op het onderwerp van praktische vraagstukken over het vergroenen van de stad in de praktijk tegengekomen en zien in dit voorstel een mooie kans om hun expertises over respectievelijke biodiversiteitbevordering en het tegengaan van hittestress te combineren. De inhoudelijke hoofdvraag van deze aanvraag is: Welke methodes kunnen worden ontwikkeld om te onderzoeken hoe stadspergola’s als nature-based street furniture bijdragen aan de vergroening en daarmee de stedelijke biodiversiteit bevorderen en een verkoelende werking geven op plekken waar traditioneel groen niet geplaatst kan worden? We zullen methodieken om de biodiversiteit in en rond de pergola’s te monitoren verkennen. Aansluitend willen we de eerste bevindingen koppelen aan de uitkomsten van stadspergola’s als klimaatadaptatie maatregel door het meten van het verkoelende effect. Deze uitkomsten zullen worden gekoppeld aan een groter onderzoek naar ecosystem services waarmee de bijdragen van stadspergola’s aan stedelijke vergroening, sociale interactie en voordelen voor een gezonder en klimaatbestendig leefmilieu wordt onderzocht. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het practoraat Groene Leefbare Stad van Yuverta, het lectoraat Klimaatbestendige stad van de Hogeschool van Amsterdam, de gemeente Utrecht, Stadswerk, Hoefakker en Stichting Bouwloods. Studenten, docent-onderzoekers en diverse stakeholders pakken samen de onderzoeksactiviteiten op en delen opgedane kennis openbaar.
