De Amsterdamse Wmo-werkplaats heeft tussen 2009 en 2012 onderzoek verricht naar vijf beloftevolle outreachende praktijken. De resultaten laten zien wat burgers en sociaal werkers anders moeten doen om de transformatie van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving tot een succes te maken. Dit is in de eerste plaats: voorkomen dat burgers in de meest kwetsbare situaties hieronder lijden. Het onderzoek is uitgevoerd onder leiding van het lectoraat Outreachend werken en innoveren van de Hogeschool van Amsterdam. De vijf onderzochte praktijken zijn: - Participatie jonge moeders - Daklozen in zelfbeheer - Project Loket"Verslaafden" - Maatschappelijk steunsysteem - Project Veilig en sociaal
In deze publicatie komen vijf ontwikkelingen aan de orde die kunnen bijdragen aan een betere hulpverlening aan zorgwekkende burgers: - de ontwikkeling van outreachend werken middels de Eropaf-methode. - boundary crossing, waarbij mensen uit verschillende disciplines, instellingen en zelfs sectoren van de samenleving samenwerken aan de ontwikkeling van nieuwe oplossingen. - Eigen kracht een ontwikkeling waarbij professionals nauwer gaan samenwerken met de sociale netwerken rond zorgwekkende burgers. - een innovatiestrategie die beter gebruik maakt van kennis en ervaringen van uitvoerende professionals (meer bottom-up en minder top-down). - een kennismethodiek waarin warme en koude praktijken van kennisontwikkeling met elkaar verbonden worden.
Tot voor kort was het in Nederland taboe om hulp te verlenen aan mensen die daar niet zelf om gevraagd hadden. Maar sinds is vastgesteld dat outreachend werk bijzondere resultaten kan opleveren voor de cliënt en zijn omgeving, zijn de belangstelling en het enthousiasme voor deze vorm van hulpverlening sterk toegenomen. De discussie gaat nu niet meer over de vraag of hulp- en dienstverleners zich ongevraagd met mensen mogen bemoeien maar over de vraag hoever ze daarin mogen gaan. Met dit handboek kunnen (aankomende) eerstelijnwerkers in sociale beroepen zich voorbereiden op het outreachend werken. Het bevat een analyse van de recente aandacht voor deze werkwijze en het belang ervan in de huidige tijd. Maar er is ook een praktisch gedeelte, waarin het methodisch handelen wordt beschreven. Aan de orde komen vragen als: Hoe organiseer je outreachend werk en hoe legitimeer je het? Welke vaardigheden en gedragskenmerken heb je nodig om dit werk te kunnen doen? Hoe treed je de cliënt tegemoet? En hoe organiseer je de samenwerking met signaleerders, het sociale netwerk rondom de cliënt of instanties waar je de cliënt naar doorverwijst? Outreachend werken is zeer praktisch en didactisch van opzet. Op de bijbehorende website is een uitgebreide verzameling van studiemateriaal beschikbaar, met onder meer videofragmenten, brochureteksten, opdrachten. formulieren, links en een interactief schema. Met behulp hiervan leren (aankomende) social workers, maar ook bijvoorbeeld SJD'ers, politieagenten of medewerkers van een woningbouwvereniging, hoe zij goed beslagen ten ijs kunnen komen in deze uitdagende werkvorm.
Dit Living lab staat in teken van het bevorderen van sport en bewegen voor bewoners waarvoor het sportaanbod nu niet voldoende of moeilijk te bereiken is. Het project is hierbij opgedeeld in drie deelprojecten, waar we voor elke specifieke doelgroep (40-65 jaar) een werkwijze ontwikkelen om een duurzame samenwerking op te zetten.Doel Het overkoepelende doel is bewoners uit de doelgroep naar beweging en sporten toe te leiden. Door middel van design thinking methoden borduren we voort op de geïdentificeerde oplossingsrichtingen in fase 1. Deelproject 1: Het bouwen aan een groeiend platform waarin sportaanbieders en sporten gekoppeld worden en zo een flexibel sportaanbod te creëren. Verder willen we inzicht krijgen in wat er nodig is om de al werkende – sportplanner – app beter aan te laten sluiten bij haar gebruikers. Deelproject 2: Het opzetten van een duurzaam sportmaatjesproject voor mensen met een beperking (fysiek, verstandelijk of door bijvoorbeeld long COVID) in samenwerking met HU-studenten, de buurtsportcoach aangepast sporten en minimaal één werkplaatsdocent van de HU met als doel de sportdeelname voor deze doelgroep te vergroten. Deelproject 3: Het verbinden van de hulpvraag met het beweegaanbod verbinden en daarmee aan te sluiten op de behoeften van deze doelgroep. Bewegen wordt ingezet als middel en door een inclusief co-design ontwerpproces zal dit aanbod passend gemaakt worden. Het bereiken van de doelgroep en het uitvoeren van kleine pilots staat centraal. Resultaten uit de eerste fase De behoefte van de doelgroep (40-65 jaar) op het gebied van bewegen en gezondheid is in kaart gebracht. Er is inzicht verkregen in de complexiteit van de doelgroep met de uitkomst dat het belangrijk is oog te hebben voor de verschillende subgroepen binnen de doelgroep. Er zijn drie deelprojecten opgezet aan de hand van deze subgroepen; de sporter met behoefte aan een flexibel sportaanbod, de sporter met een fysieke beperking en de groep waar een zodanige complexe hulpvraag speelt dat sport kan worden ingezet als middel ter bevordering van het welzijn van deze groep. Er is een nieuw netwerk ontstaan waarin de nadruk ligt op inwonerparticipatie. Looptijd 31 december 2019 - 01 februari 2022 Aanpak In het Living Lab zal gewerkt gaan worden met de Design thinking methode. Ook zullen ervaringsdeskundigen op het gebied van eenzaamheid en een verbeterde leefstijl ingezet worden. Het levert een kruisbestuiving op tussen dorpsteams, buurtsportcoaches, en (ervaringsdeskundige) inwoners. Relevantie van het project Dit project zal vernieuwend zijn voor beleidsmedewerkers, social workers en sportprofessionals die zich bezig houden met de onderwerpen gezondheidsbevordering en preventie. Ook past het op een nieuwe wijze ervaringsdeskundigen toe in het outreachend werken. Cofinanciering Dit project ontvangt een cofinanciering van ZonMw.
Dit Living lab staat in teken van het bevorderen van sport en bewegen voor bewoners waarvoor het sportaanbod nu niet voldoende of moeilijk te bereiken is. Het project is hierbij opgedeeld in drie deelprojecten, waar we voor elke specifieke doelgroep (40-65 jaar) een werkwijze ontwikkelen om een duurzame samenwerking op te zetten.DoelHet overkoepelende doel is bewoners uit de doelgroep naar beweging en sporten toe te leiden. Door middel van design thinking methoden borduren we voort op de geïdentificeerde oplossingsrichtingen in fase 1. Deelproject 1: Het bouwen aan een groeiend platform waarin sportaanbieders en sporten gekoppeld worden en zo een flexibel sportaanbod te creëren. Verder willen we inzicht krijgen in wat er nodig is om de al werkende – sportplanner – app beter aan te laten sluiten bij haar gebruikers.Deelproject 2: Het opzetten van een duurzaam sportmaatjesproject voor mensen met een beperking (fysiek, verstandelijk of door bijvoorbeeld long COVID) in samenwerking met HU-studenten, de buurtsportcoach aangepast sporten en minimaal één werkplaatsdocent van de HU met als doel de sportdeelname voor deze doelgroep te vergroten.Deelproject 3: Het verbinden van de hulpvraag met het beweegaanbod verbinden en daarmee aan te sluiten op de behoeften van deze doelgroep. Bewegen wordt ingezet als middel en door een inclusief co-design ontwerpproces zal dit aanbod passend gemaakt worden. Het bereiken van de doelgroep en het uitvoeren van kleine pilots staat centraal. Resultaten uit de eerste faseDe behoefte van de doelgroep (40-65 jaar) op het gebied van bewegen en gezondheid is in kaart gebracht.Er is inzicht verkregen in de complexiteit van de doelgroep met de uitkomst dat het belangrijk is oog te hebben voor de verschillende subgroepen binnen de doelgroep.Er zijn drie deelprojecten opgezet aan de hand van deze subgroepen; de sporter met behoefte aan een flexibel sportaanbod, de sporter met een fysieke beperking en de groep waar een zodanige complexe hulpvraag speelt dat sport kan worden ingezet als middel ter bevordering van het welzijn van deze groep.Er is een nieuw netwerk ontstaan waarin de nadruk ligt op inwonerparticipatie. Looptijd31 december 2019 - 01 februari 2022 AanpakIn het Living Lab zal gewerkt gaan worden met de Design thinking methode. Ook zullen ervaringsdeskundigen op het gebied van eenzaamheid en een verbeterde leefstijl ingezet worden. Het levert een kruisbestuiving op tussen dorpsteams, buurtsportcoaches, en (ervaringsdeskundige) inwoners. Relevantie van het projectDit project zal vernieuwend zijn voor beleidsmedewerkers, social workers en sportprofessionals die zich bezig houden met de onderwerpen gezondheidsbevordering en preventie. Ook past het op een nieuwe wijze ervaringsdeskundigen toe in het outreachend werken. CofinancieringDit project ontvangt een cofinanciering van ZonMw.Update 16-05-2024
De afgelopen tijd werkten we samen met Kennisinstituut Movisie aan het Kennisplein Informele Zorg. Met als resultaat een website met kennis, inspiratie, opdrachten en tools rond het thema informele zorg. Bedoeld voor studenten, docenten en beroepskrachten op mbo en hbo niveau in zorg en welzijn. Doel Het Kennisplein is een centrale plek waar kennis over informele zorg te vinden is én met anderen gedeeld kan worden. Daarnaast biedt het Kennisplein een kans om met de kennis aan de slag te gaan door middel van e-learning modules. Resultaten Vrij toegankelijke website met kennis, praktijkvoorbeelden en ervaringsverhalen rondom mantelzorg, het sociale netwerk en vrijwilligers. Artikelen over specifieke thema’s zoals outreachend werken, respijtzorg en de combinatie werk en mantelzorg. Integreren van de vier ontwikkelde e-learningmodules over samenwerking met de informele zorg rond mensen met dementie, niet-aangeboren hersenletsel (NAH) en (licht) verstandelijke beperking (LVB). Looptijd 01 november 2019 - 30 januari 2023 Aanpak In een kerngroep is gewerkt aan het ontwerp, de structuur en de (basis)inhoud van de site. Er is een klankbordgroep samengesteld. Vanuit deze klankbordgroep is op meerdere momenten meegedacht. Op 17 mei 2021 is de site gelanceerd. Samen met Movisie en MantelzorgNL vormen we een redactieraad om bekendheid te geven aan het Kennisplein en de site te verrijken en te (blijven) actualiseren. Verbinding Op twee niveaus zoeken wij de verbinding: kwaliteit en borging. We zien hier verbinding met het programma In voor Mantelzorg 2.0, vanwege de aandacht die in dat programma is voor opleidingen. Binnen het programma Langer Thuis van het ministerie van VWS is het ontwikkelen van het Kennisplein een onderdeel van Actielijn 2: Mantelzorgers en vrijwilligers in Zorg en Welzijn. Deze actielijn wil bereiken dat: Mantelzorgers en vrijwilligers zich bewust zijn van ondersteuning; Er een ondersteuningsaanbod en respijtzorg op maat is; Zorgprofessionals en informele zorgverleners goed samenwerken.
