Dienst van SURF
© 2025 SURF
In het ontwerpen van de omgeving voor mensen met dementie zoeken participatief ontwerpers naar geëigende vormen van co-creatie. In het project De ontwerpende attitude is gezocht naar een benadering vanuit de kunsten die het mogelijk maakt dat een collaboratief ontwerpproces in de zorg op gang komt waarin niet alleen rekening wordt gehouden met de mens met dementie maar ook met de zorgverlener, de mantelzorger en de vrijwilliger
MULTIFILE
Design en research zijn twee kennisgebieden met elk eigen standaarden, methoden en tradities. Applied Design Research betreft vormen van onderzoek waarbij ontwerpen een fundamenteel onderdeel vormt van het onderzoek. Het kan zich heugen op een groeiende belangstelling, ook buiten de wereld van design, maar wat is het precies? Het boek bevat een mozaïek van 22 artikelen van 25 lectoren en onderzoekers, die gezamenlijk een goed beeld geven, maar waarbij geen van de artikel het geheel overziet. Het toont een vorm van onderzoek die even praktijk- als toekomstgericht is. Het boek wordt ingeleid met een introductie die het boek ordent in 5 thema’s: (1) het vizier op de toekomst; (2) de drang om de wereld te verbeteren; (3) ontwerpen en onderzoeken mét anderen; (4) bruggen bouwen tussen disciplines; en (5) de opgave voor ADR.
De eerste vier jaar wordt er met publieke en private partijen, lectoraten enhet onderwijs integraal samengewerkt aan het opzetten, en valideren vantransdisciplinaire co-creatie. We ontwikkelen een concept framework, synthese en publicatie met beschreven praktijken. Deze bieden allesamenwerkpartners handvatten om transdisciplinaire co-creatie in zorg- enwelzijnsopgaven, te begrijpen, op te zetten en uit te voeren.Hieruit ontstaat input voor nieuwe verbindende CARE-labs. We werken invijf werkpakketten: Programmaontwerp en Zichtbaarheid; Onderzoek enPraktijk Ontwerp; Educatie Ontwerp; Synthese en Transitie Ontwerp en aanhet Lerend en Onderzoekend Vermogen van de SPRONG-groep.Creating Cultures of Care beoogt vanuit een kunstenaarsperspectief enontwerpende aanpak nieuwe handelingen, praktijken en scenario’s teontwikkelen binnen zorg- en welzijnscontexten. Dit doen we door kennis uittransdisciplinaire co-creatieve (onderzoeks)praktijken uit de regio’s Utrecht,Groningen en Tilburg samen te brengen en uit te bouwen naar een landelijkexpertisenetwerk. Met deze SPRONG-groep dragen we bij aan de KIAMaatschappelijk Verdienvermogen: missiegedreven innovaties versnellenen gelijktijdig sociale en economische impact genereren. De context waarinwe werken is die van de KIA Gezondheid en Zorg.
Create health. Samenbrengen van twee sectoren; zorgsector en creatieve industrie om samen te werken aan een duurzame impact: transitie is richting belevingsgericht zorg. De centrale vraag is in dit onderzoek: Op welke manier dragen ontwerptools bij aan de samenwerking tussen intramurale en extramurale zorg om uiteindelijk belevingsgerichte zorg te kunnen leveren vanuit het perspectief van positieve gezondheid? De ontwerptools zijn ontwikkeld en reeds getest door het lectoraat image in context en Waag Society. De ontwerptools worden in dit onderzoek in de vorm van workshops aangeboden aan een geselecteerd team van verpleegtehuis 't Blauwbörgje . Het Blauwbörgje is bezig met een transitie waarin de samenwerking tussen intramurale en extramurale zorg moet worden versterkt en waarin de zorg belevingsgerichter moet worden en richting positieve gezondheid moet gaan. De workshops hebben tot doel de ontwerpende attitude die het team van zorgprofessionals en mantelzorgers heeft naar boven kunnen halen en versterken. In het werken met de zorgprofessionals en de mantelzorgers zoeken de onderzoekers van het Lectoraat en Waag Society vanuit dit herdefiniëren naar de mogelijkheden om in de praktijk ruimte te geven aan een andere attitude, de ontwerpende attitude. Vanuit een ontwerpende attitude voeren zorgprofessionals en mantelzorgers geen zorgprotocollen uit, maar zoeken zij antwoord op de vraag: hoe kan ik de zorg voor deze mevrouw/meneer beter inrichten? In het onderzoek ontwerpen we een lerende omgeving waarin zorgprofessionals en mantelzorgers kunnen gaan oefenen om de zorg ter hand te nemen vanuit deze nieuwe positie. Overigens veronderstellen we niet dat dit nog helemaal niet gebeurt. We zagen in eerdere gezamenlijke projecten juist eerder tekenen dat deze wijze van werken aan het opkomen is. Dit geeft het momentum aan waarin ontwerpers een bijdrage kunnen gaan geven aan het sterker maken van dit andere paradigma.