Dienst van SURF
© 2025 SURF
In this article, the main question is whether and, if so, to what extent online journalism raises new moral issues and, if any, what kind of answers are preferable. Or do questions merely appear new, since they are really old ones in an electronic wrapping, old wine in new bottles? And how does journalism deal with the moral aspects of online journalism? The phenomenon of the Internet emerged in our society a few years ago. Since then, a large number of Dutch people have gone online, and the World Wide Web is now an integral part of our range of means of communication. Dutch journalism is online too, although certainly not in the lead. More and more journalists use the Internet as a source, especially for background information. Newspapers have their web sites, where the online version of the printed paper can be read. And that is it for the time being. There are no more far-reaching developments at present, certainly not on a large scale. Real online journalism is rather scarce in the Netherlands. The debate concerning the moral aspects of online journalism is mainly being conducted in the United States. First of all, by way of introduction, I will present an outline of online journalism. The first instance is the online version of the newspaper. Here, only to a certain degree new issues come up for discussion, since the reputation of reliability and accuracy of the papers, in spite of all criticism, also applies to their online versions. Besides, especially in the United States and increasingly in European countries as well, there is the so-called dotcom journalism, the e-zines, the online news sites without any relationship with printed newspapers. This may be the reason why these sites do not have a strong commitment to moral standards, at least as they have developed in the journalistic culture of the newspapers. After having outlined the moral issues arising in online journalism, the question will be addressed whether and, if so, to what extent it is meaningful and desirable to develop instruments of self-regulation for this new phenomenon of journalism.
In this paper, we explore the ways in which we can employ arts-based research methods to unpack and represent the diversity and complexity of journalistic experiences and (self) conceptualisations. We address the need to reconsider the ways in which we theorise and research the field of journalism. We thereby aim to complement the current methodologies, theories, and prisms through which we consider our object of study to depict more comprehensively the diversity of practices in the field. To gather stories about journalism creatively (and ultimately more inclusively and richly), we propose and present the use of arts-based research methods in journalism studies. By employing visual and narrative artistic forms as a research tool, we make room for the senses, emotion and imagination on the part of the respondents, researchers and audiences of the output. We draw on a specific collaboration with artists and journalists that resulted in a research event in which 32 journalists were invited to collaboratively recreate the “richness and complexity” of journalistic practices.
Journalists in the 21st century are expected to work for different platforms, gather online information, become multi‐media professionals, and learn how to deal with amateur contributions. The business model of gathering, producing and distributing news changed rapidly. Producing content is not enough; moderation and curation are at least as important when it comes to working for digital platforms. There is a growing pressure on news organizations to produce more inexpensive content for digital platforms, resulting in new models of low‐cost or even free content production. Aggregation, either by humans or machines ‘finding’ news and re‐publishing it, is gaining importance. At so‐called ‘content farms’ freelancers, part‐timers and amateurs produce articles that are expected to end up high in web searches. Apart from this low‐pay model a no‐pay model emerged were bloggers write for no compensation at all. At the Huffington Post thousands of bloggers actually work for free. Other websites use similar models, sometimes offering writers a fixed price depending on the number of clicks a page gets. We analyse the background, the consequences for journalists and journalism and the implications for online news organizations. We investigate aggregation services and content farms and no‐pay or low‐pay news websites that mainly use bloggers for input.
Journalisten willen dat hun producties een zo groot en productief mogelijk bereik hebben. Traditionele journalistieke waarden uiten zich veelal in het goed informeren van het publiek en het prikkelend voeden van maatschappelijk debat. De laatste jaren willen journalisten daarbij ook maatschappelijke impact genereren (Schohaus, 2019). Daarin spelen in toenemende mate ook commerciële belangen een grotere rol. Meer unieke lezers leiden voor veel nieuwswebsites immers tot meer advertentie-inkomsten (Christin, 2018). Nieuwsredacties maken gebruik van sociale media platformen zoals Facebook en Twitter om meer publiek te bereiken (Hågvar, 2019; Hille & Bakker, 2013). Deze sociale media platformen gebruiken een complex netwerk van algoritmes, real time data feeds en historische data om, onder andere, te bepalen welke posts door welke gebruikers worden gezien (Batrinca & Treleaven, 2014). Journalistieke redacties proberen steeds meer te anticiperen op die mechanismen (Bucher, 2018), door bij het plaatsen van hun geschreven content op sociale media (zogeheten native tekst) ‘pakkende teksten’ met veelgebruikte zoektermen te gebruiken, evenals emojis (Hågvar, 2019). Het is echter de vraag of ze daarmee voldoende rekening houden met hun eigen journalistieke waarden of dat ze de ‘criteria’ die sociale media platformen aan deze content toekennen laten prevaleren. “Uiteraard vinden we het belangrijk dat het journalistieke kompas altijd voorop staat. Maar ik durf niet te zeggen dat de manier waarop de content online ontsloten wordt daar altijd mee in de pas loopt”, aldus John van den Oetelaar, hoofdredacteur Eindhovens Dagblad. Er bestaat een aantoonbaar verband tussen nieuwsvergaring via social media platforms en een toenemende waarden-polarisatie in de samenleving (Goyanes, 2021). In dit onderzoek verkennen we daarom welke waarden worden aangesproken bij succesvolle social media nieuwsberichten, in hoeverre traditionele journalistieke waarden door algoritmisering in het gedrang komen.
Dit onderzoeksproject heeft als doel om na te gaan wat de gevolgen zijn van het ge-bruik van door algoritmes gestuurde tools op de onafhankelijkheid, objectiviteit, be-trouwbaarheid en transparantie van de journalistiek en hoe het bewustzijn over de werking van algoritmes onder journalisten vergroot kan worden. Een van de grote problemen van de huidige journalist is de overdosis aan informatie. Terwijl nieuwsmakers voorheen, gewapend met pen en papier, met hun informanten in gesprek gingen en een overzichtelijke hoeveelheid (papieren) documenten door-spitten, is het tegenwoordig onmogelijk zicht te houden op alle beschikbare informa-tie. Het wereldwijde datavolume neemt naar verwachting exponentieel toe: wat in 2013 nog 4.4 zettabyte was, zal in 2025 gegroeid zijn naar 163 zettabyte. Maar soft-ware-tools die zoek- en selectieprocessen automatiseren, faciliteren het werk van journalisten. In afgelopen jaren zijn er ten behoeve van het journalistieke research-, redactie- en verificatieproces steeds meer digitale, geautomatiseerde en zelflerende ofwel zogenoemde AI (artificial intelligence) tools op de markt verschenen. Hoewel AI-tools en zoekmachines efficiënt zijn in het ordenen, selecteren en verifi-eren van data, zijn deze tools verre van objectief. Dit komt met name door de achter-liggende algoritmes. Die zijn niet neutraal. Vandaar deze kritische blik op de inzet van geautomatiseerde tools in de journalistiek, nodig vooral in deze zogenaamde ‘post-truth’-tijden. Door alle ophef over de verspreiding van desinformatie, staat de journa-listiek onder druk. De noodzaak van objectieve, relevante en onafhankelijke journalis-tiek is groter dan ooit. Uit gesprekken met journalisten en data-experts uit de journalistieke praktijk blijkt dat velen de werking van algoritmes niet begrijpen, laat staan dat ze door hebben hoezeer ze daardoor bij het vinden, selecteren en verifiëren van informatie gestuurd worden. Vandaar dit onderzoek: na te gaan hoe journalisten AI kunnen inzetten zonder dat het de journalistieke waarden van onafhankelijkheid, betrouwbaarheid en transparantie ondermijnt.