Lectorale rede van dr. M. (Martine) Noordegraaf op 24 september 2010. Centraal staat de vraagl: hoe kun je een gesprek hebben in een relatie die professioneel en niet op voorhand vertrouwd is? Hoe leer je als professional om dergelijke gesprekken te voeren? Nog belangrijker: hoe breng je als professional je cliënten op constructieve wijze met elkaar in gesprek? Kan dat wel? En daarbij; soms is de motivatie voor het gesprek, of het verlangen om de ander nog te ontmoeten, zelf aangetast. Hoe motiveer je mensen om zich in elkaar te verdiepen, om door het gesprek elkaars wereld opnieuw te verkennen en zo problemen te overwinnen? Communicatie met behulp van woorden is niet minder dan een mysterie dat aan ‘mens-zijn’ verbonden is. Deze fascinatie voor het gesprek is de drijfveer achter de belangrijkste onderzoeksvraag van het lectoraat Jeugd en Gezin verbonden aan de Academie voor Sociale Studies van de Christelijke Hogeschool Ede.
De Stichting Jeugdteam Zaanstad en de Huisartsenzorg Zaanstreek Waterland hebben, in nauwe samenwerking met de gemeente Zaanstad, de handen ineen geslagen en gezamenlijk besloten POH’s Jeugd en Gezin in te zetten in de gemeente. Op 1 januari 2023 is een pilotfase gestart met zeven huisartsenpraktijken en vijf POH’s Jeugd en Gezin. Dit onderzoek evalueert het eerste half jaar van deze implementatie en heeft twee onderzoeksvragen: 1) Wat zijn de ervaringen van huisartsen, POH’s Jeugd en Gezin en cliënten met het werken met/als een POH Jeugd en Gezin in de gemeente Zaanstad? En 2) Hoe is de implementatie van de POH Jeugd en Gezin in de gemeente Zaanstad verlopen? Er zijn 22 participanten geïnterviewd (vijf POH’s Jeugd en Gezin, vijf huisartsen, drie cliënten, en negen partners betrokken bij de implementatie). Uit de interviews blijkt dat de POH Jeugd en Gezin ervaren wordt als passende en toegankelijke zorg. Huisartsen en POH’s vinden de samenwerking over het algemeen prettig, maar zijn ook nog zoekende op welke manier ze goed contact met elkaar kunnen houden, voor welke vragen en problemen huisartsen kunnen doorsturen naar de POH Jeugd en Gezin, en wat de grenzen zijn van wat een POH Jeugd en Gezin kan. De implementatie werd tot nu toe positief beoordeeld, al werd ook erkend dat het nog te vroeg was om goed te kunnen beoordelen. Succesfactoren waren onder andere: het projectleiderschap; de tijdsinvestering in het ophalen van behoeftes en creëren van draagvlak; de goede onderlinge samenwerking; en dat de POH Jeugd en Gezin goed aansluit bij de visies van partners, bewegingen in de samenlevingen en oplossingen biedt voor bestaande problemen. Een belangrijke belemmerende factor was dat huisartsen veel werkdruk ervaren, zelfstandige ondernemers zijn (en dus zelf mogen besluiten of ze een POH Jeugd en Gezin willen) en er een gebrek was aan korte communicatielijnen met de huisartsen. Daarnaast waren de kosten voor de spreekkamer niet voor alle huisartsen kostendekkend, was er niet voor alle POH’s een geschikte spreekkamer en wensten sommige huisartsen en POH’s een gedeelde ICT infrastructuur.
Dit artikel beschrijft de resultaten van een empirisch praktijkonderzoek naar de effecten van kanker in het gezin en de meerwaarde van de contextuele benadering door de professional. Er wordt uitleg gegeven over het begrip contextuele benadering en handvatten om dit in de dagelijkse praktijk toe te passen in gesprekken met patiënten en naasten.
