Wat gebeurt er als je een controller, asset manager, projectleider duurzaamheid en een directeur van een woningcorporatie voor het eerst met elkaar in gesprek laat gaan over levenscyclusdenken? Dit artikel geeft een overzicht van de barrières, versnellers en actieplannen die zij gezamenlijk identificeren.
LINK
Dit discussiestuk heeft als doel de dialoog over een 3e cyclus in het hbo te faciliteren. Een 3e cyclus is een nieuwe tak aan het hoger beroepsonderwijs in Nederland en het ontwerpen en uitvoeren van dit onderwijs vraagt een proces van samen ontwikkelen, leren en evalueren. Er moet veel worden uitgezocht, uitgeprobeerd en ontwikkeld en een goede inhoudelijke dialoog tussen hogescholen onderling en met universiteiten is daarbij van groot belang. Dit document beoogt hiervoor een basis te bieden
De PDCA- of Demingcyclus is het hart van de kwaliteitskunde en heeft haar nut bewezen. Het is echter geen panacee, datin alle culturen en op alle tijden even bruikbaar is. Met nanme in andere dan westerse culturen in tijden van snelle veranderingen voldoet Plan-Do-Check-Act niet.
Woningcorporaties (woco’s) trachten een bijdrage te leveren aan een duurzaam gedreven, volledig circulaire economie in 2050. Daartoe voeren zij tools in zoals kennis over circulair bouwen of ketensamenwerking. Die verzameling tools wordt in dit onderzoek levenscyclusdenken genoemd. Het invoeren van levenscyclusdenken vraagt om een systemische verandering die complex is en transdisciplinair en praktische veranderingen op alle hiërarchische lagen binnen de woco. Daartoe is een dialoog nodig tussen die lagen, die momenteel ontbreekt. Dit leidt tot de onderzoeksvraag: Op welke wijze kan binnen de interne keten van woningcorporaties de dialoog worden gefaciliteerd over het structureel invoeren van levenscyclusdenken? Binnen het consortium van woningcorporaties (Wonion, Mitros), partners (HEMUBO, Van Wijk Vastgoedonderhoud) en experts (dr. ir. Ad Straub en Gijs van Mil) ontsluiten we een dialoog tussen projectleider, asset manager, directie en/of beleids- of strategiemedewerker en financiën over de gevolgen van levenscyclusdenken op de interne organisatie van woningcorporaties. Vervolgens wordt onderzocht of SNA als basis kan dienen voor een dialoogtool die in een groter onderzoek kan worden doorontwikkeld. De beoogde resultaten zijn: 1) Een leer- en bewustwordingsproces onder beroepsprofessionals uit verschillende hiërarchische lagen en afdelingen van woco’s door het openen van de dialoog over de betekenis van levenscyclusdenken in hun werkpraktijk; 2) Een visuele omschrijving (SNA) van de complexiteit van levenscyclusdenken bij woco’s; 3) Netwerkvorming en vraagarticulatie voor het opstarten van een groter project (bijv. RAAK-Publiek) waarin de bredere productieketen wordt meegenomen; 4) Een digitaal prototype (app) dat woco’s in staat stelt zelf een SNA te maken om de dialoog op gang te brengen. Naast doorwerking in onderzoek werkt het project direct door in de onderwijspraktijk van de HU-Master of Urban Area Development. De hierboven genoemde woningcorporaties zijn opdrachtgever voor masterstudenten. Het activiteitenplan is gekoppeld aan de looptijd van de cursus “Strategisch beheer”.
Levenscyclusdenken (meenemen van de impact van gehele levenscyclus van woningen op milieu, bewoners en productieketen) structureel invoeren is moeilijk voor woningcorporaties. Er worden wel pilots uitgevoerd, maar meestal eindigt het daar. Wat zijn belangrijke barrières en enablers en hoe kunnen deze weggenomen worden? Dat is de vraag in dit project.Doel Het project beoogt binnen drie woningcorporaties een intern gesprek tussen alle organisatielagen te ontsluiten over levenscyclusdenken, omdat we verwachten dat het ontbreken van dit gesprek een belangrijke barrière is. Op basis van groepsgesprekken en individuele interviews ontwerpen we een interne dialoog-tool. Looptijd 01 december 2020 - 30 november 2021 Resultaten Leer- en bewustwordingsproces onder beroepsprofessionals uit verschillende hiërarchische lagen en afdelingen van woningcorporaties over levenscyclusdenken; Visualisatie van de complexiteit van levenscyclusdenken bij woco’s; Netwerkvorming en vraagarticulatie voor opstarten groter project; Prototype van een dialoog-tool die woco’s in staat stelt zelf een interne dialoog op gang te brengen. Relevantie Naast doorwerking in de praktijk van woningcorporaties en onderzoek (kennis over barrières en enablers van levenscyclusdenken) werkt het project direct door in de onderwijspraktijk van de HU bijde Master of Urban Area Development. De genoemde woningcorporaties zijn opdrachtgever voor masterstudenten. Het activiteitenplan is gekoppeld aan de looptijd van de cursus “Strategisch beheer”. Aanpak Binnen het consortium van woningcorporaties, ketenpartners en experts ontsluiten we via een groepsgesprek en interne interviews (n=12) een dialoog tussen projectleider, asset manager, directie en/of beleids- of strategiemedewerker en financiën over de gevolgen van levenscyclusdenken op de interne organisatie van woningcorporaties. Vervolgens ontwerpen we een prototype voor een interne dialoog-tool die we testen in een eind(groeps)dialoog en met studenten van de Master of Urban and Area Development. Onderstaand beeld: impressie Mural-dialoog over het structureel invoeren van levenscyclusdenken. Concretisering HU-promotieonderzoek Het project bouwt voort op het HU-promotieonderzoek van Marieke Venselaar, die in 2017 promoveerde op het proefschrift 'Work Floor Experiences of Supply Chain Partnering in the Dutch Housing Sector', waarbij zij het gebrek aan interne dialoog over levenscyclusdenken reeds vaststelde. Marieke is inmiddels werkzaam als asset manager bij woningcorporatie Rochdale, maar wel als expert betrokken bij dit project. Website en blog Marieke Venselaar: www.mariekevenselaar.nl Cofinanciering Het onderzoek wordt gefinancierd door NWO (Regieorgaan SIA) Registratienummer KIEM.K20.01.009
Levenscyclusdenken (meenemen van de impact van gehele levenscyclus van woningen op milieu, bewoners en productieketen) structureel invoeren is moeilijk voor woningcorporaties. Er worden wel pilots uitgevoerd, maar meestal eindigt het daar. Wat zijn belangrijke barrières en enablers en hoe kunnen deze weggenomen worden? Dat is de vraag in dit project.Doel Het project beoogt binnen drie woningcorporaties een intern gesprek tussen alle organisatielagen te ontsluiten over levenscyclusdenken, omdat we verwachten dat het ontbreken van dit gesprek een belangrijke barrière is. Op basis van groepsgesprekken en individuele interviews ontwerpen we een interne dialoog-tool. Looptijd 01 december 2020 - 30 november 2021 Resultaten Leer- en bewustwordingsproces onder beroepsprofessionals uit verschillende hiërarchische lagen en afdelingen van woningcorporaties over levenscyclusdenken; Visualisatie van de complexiteit van levenscyclusdenken bij woco’s; Netwerkvorming en vraagarticulatie voor opstarten groter project; Prototype van een dialoog-tool die woco’s in staat stelt zelf een interne dialoog op gang te brengen. Relevantie Naast doorwerking in de praktijk van woningcorporaties en onderzoek (kennis over barrières en enablers van levenscyclusdenken) werkt het project direct door in de onderwijspraktijk van de HU bijde Master of Urban Area Development. De genoemde woningcorporaties zijn opdrachtgever voor masterstudenten. Het activiteitenplan is gekoppeld aan de looptijd van de cursus “Strategisch beheer”. Aanpak Binnen het consortium van woningcorporaties, ketenpartners en experts ontsluiten we via een groepsgesprek en interne interviews (n=12) een dialoog tussen projectleider, asset manager, directie en/of beleids- of strategiemedewerker en financiën over de gevolgen van levenscyclusdenken op de interne organisatie van woningcorporaties. Vervolgens ontwerpen we een prototype voor een interne dialoog-tool die we testen in een eind(groeps)dialoog en met studenten van de Master of Urban and Area Development. Onderstaand beeld: impressie Mural-dialoog over het structureel invoeren van levenscyclusdenken. Concretisering HU-promotieonderzoek Het project bouwt voort op het HU-promotieonderzoek van Marieke Venselaar, die in 2017 promoveerde op het proefschrift 'Work Floor Experiences of Supply Chain Partnering in the Dutch Housing Sector', waarbij zij het gebrek aan interne dialoog over levenscyclusdenken reeds vaststelde. Marieke is inmiddels werkzaam als asset manager bij woningcorporatie Rochdale, maar wel als expert betrokken bij dit project. Website en blog Marieke Venselaar: www.mariekevenselaar.nl Cofinanciering Het onderzoek wordt gefinancierd door NWO (Regieorgaan SIA) Registratienummer KIEM.K20.01.009
