Voorwoord: In het kader van het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie werken de gemeenten Rotterdam, Tilburg, Zwolle, provincie Noord-Brabant, Staatsbosbeheer, Heijmans, Hogeschool van Amsterdam (HVA) en Watertorenberaad (zie www.watertorenberaad.nl) samen aan een Impactproject Klimaatslimme Verstedelijking. Het project kent een drie-dimensionale benadering: (openbare en private) ruimte, (openbare en private) gebouwde gevels en daken. De analyses, onderzoek en oplossingen gaan over beperking van wateroverlast maar vooral over voorkomen en beperking van hittestress. In dit impactproject hebben we ontwerp, analyses en bevindingen vanuit Hart van Zuid Rotterdam als basis gebruikt en die nader onderzocht en aangevuld met name t.a.v. hittestress. De gebiedsontwikkeling Hart van Zuid te Rotterdam wordt herontwikkeld door Ballast Nedam en Heijmans, ondersteund door landschapsarchitect Karres + Brands. De contractering ligt vanuit het verleden vast en uitvoeringsplannen zijn in de maak. De bevindingen zijn voor Hart van Zuid vooral suggesties en kunnen, zo mogelijk, op onderdelen nog toegepast worden. De resultaten van het onderzoek zijn input geweest voor de dialoog met stakeholders in Tilburg voor mogelijke ontwerp(en) van Koningsplein-Paleisring-aansluiting Piushaven. In Tilburg hebben we deze suggesties met stakeholders (gemeente,projectontwikkelaars,architecten,corporatie,bewonersvertegenwoordigers), besproken. In de case Stationsplein-Assendorp Zwolle hebben we vooral de focus gelegd op samenwerking, aanbesteding, contractering en criteria voor klimaatslim opdrachtgeverschap.SamenvattendWij hebben in dit impactproject de volgende accenten gelegd:Rotterdam: ontwerp: wat zijn goede klimaatslimme oplossingen bij de ontwikkeling van een gebied?Tilburg: dialoog met stakeholders: hoe kom je samen totinzichten en ontstaat een gezamenlijke gedachte over deopgave?Zwolle: samenwerking, aanbesteding en contractering metpartijen: hoe maak je afspraken en regel je de uitvoering?
MULTIFILE
Voorwoord: In het kader van het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie werken de gemeenten Rotterdam, Tilburg, Zwolle, provincie Noord-Brabant, Staatsbosbeheer, Heijmans, Hogeschool van Amsterdam (HVA) en Watertorenberaad (zie www.watertorenberaad.nl) samen aan een Impactproject Klimaatslimme Verstedelijking. Het project kent een drie-dimensionale benadering: (openbare en private) ruimte, (openbare en private) gebouwde gevels en daken. De analyses, onderzoek en oplossingen gaan over beperking van wateroverlast maar vooral over voorkomen en beperking van hittestress. In dit impactproject hebben we ontwerp, analyses en bevindingen vanuit Hart van Zuid Rotterdam als basis gebruikt en die nader onderzocht en aangevuld met name t.a.v. hittestress. De gebiedsontwikkeling Hart van Zuid te Rotterdam wordt herontwikkeld door Ballast Nedam en Heijmans, ondersteund door landschapsarchitect Karres + Brands. De contractering ligt vanuit het verleden vast en uitvoeringsplannen zijn in de maak. De bevindingen zijn voor Hart van Zuid vooral suggesties en kunnen, zo mogelijk, op onderdelen nog toegepast worden. De resultaten van het onderzoek zijn input geweest voor de dialoog met stakeholders in Tilburg voor mogelijke ontwerp(en) van Koningsplein-Paleisring-aansluiting Piushaven. In Tilburg hebben we deze suggesties met stakeholders (gemeente,projectontwikkelaars,architecten,corporatie,bewonersvertegenwoordigers), besproken. In de case Stationsplein-Assendorp Zwolle hebben we vooral de focus gelegd op samenwerking, aanbesteding, contractering en criteria voor klimaatslim opdrachtgeverschap.SamenvattendWij hebben in dit impactproject de volgende accenten gelegd:Rotterdam: ontwerp: wat zijn goede klimaatslimme oplossingen bij de ontwikkeling van een gebied?Tilburg: dialoog met stakeholders: hoe kom je samen totinzichten en ontstaat een gezamenlijke gedachte over deopgave?Zwolle: samenwerking, aanbesteding en contractering metpartijen: hoe maak je afspraken en regel je de uitvoering?
MULTIFILE
Het veranderende klimaat is vooral in binnensteden zichtbaar door de hoge mate van verstening die hier te vinden is. Juist op deze plekken zijn er weinig oplossingen voor hittestress en wateroverlast mogelijk, omdat de ruimte boven en onder de grond vaak beperkt is. In dit onderzoek werkten de Hanzehogeschool en The Leaf vof in een consortium met ondernemers en publieke organisaties aan het ontwikkelen van een oplossing voor deze problemen: de Leaf. Een ‘Leaf’ is een groene pergola die meerdere thema’s als hittestress, wateroverlast, biodiversiteit en circulariteit combineert in één oplossing. Het primaire doel van dit onderzoek was om de effectiviteit, haalbaarheid en rendabiliteit van een Leaf in de praktijk te toetsen. Daarvoor is een design thinking aanpak gevolgd, waarin verschillende methoden zijn gebruikt om onderzoeks- en ontwerpstappen te doorlopen. De uiteindelijke ontwerpen zijn uitgewerkt in fysieke prototypes met verschillende karakteristieken die vervolgens op hun effectiviteit zijn getest en vergeleken. Het onderzoek is met een interdisciplinair team van studenten en onderzoekers uitgevoerd, met ondersteuning van verschillende experts uit de praktijk.
MULTIFILE
Algemene doelstelling van dit project is tweeledig: enerzijds is het doel een methode te ontwikkelen om onderzoek te doen naar de toegevoegde waarde van begroeide stadspergola's voor de biodiversiteit en klimaatadaptatie. Anderzijds is het doel de samenwerking tussen practoraat en lectoraat te conretiseren. Voor dit onderzoek worden in de stad Utrecht drie stadspergola’s gebouwd. Deze dienen als onderzoeksobject en alternatieve interventie voor plekken waar behoefte is aan vergroening van de omgeving maar geen bomen geplaatst kunnen worden. Het practoraat Groene Leefbare Stad van Yuverta en het lectoraat Klimaatbestendige stad van de Hogeschool van Amsterdam zijn elkaar op het onderwerp van praktische vraagstukken over het vergroenen van de stad in de praktijk tegengekomen en zien in dit voorstel een mooie kans om hun expertises over respectievelijke biodiversiteitbevordering en het tegengaan van hittestress te combineren. De inhoudelijke hoofdvraag van deze aanvraag is: Welke methodes kunnen worden ontwikkeld om te onderzoeken hoe stadspergola’s als nature-based street furniture bijdragen aan de vergroening en daarmee de stedelijke biodiversiteit bevorderen en een verkoelende werking geven op plekken waar traditioneel groen niet geplaatst kan worden? We zullen methodieken om de biodiversiteit in en rond de pergola’s te monitoren verkennen. Aansluitend willen we de eerste bevindingen koppelen aan de uitkomsten van stadspergola’s als klimaatadaptatie maatregel door het meten van het verkoelende effect. Deze uitkomsten zullen worden gekoppeld aan een groter onderzoek naar ecosystem services waarmee de bijdragen van stadspergola’s aan stedelijke vergroening, sociale interactie en voordelen voor een gezonder en klimaatbestendig leefmilieu wordt onderzocht. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het practoraat Groene Leefbare Stad van Yuverta, het lectoraat Klimaatbestendige stad van de Hogeschool van Amsterdam, de gemeente Utrecht, Stadswerk, Hoefakker en Stichting Bouwloods. Studenten, docent-onderzoekers en diverse stakeholders pakken samen de onderzoeksactiviteiten op en delen opgedane kennis openbaar.
