In 2020 hebben drie docentonderzoekers (Irene de Kleyn, Mariska Dinkelman en Marleen IJzerman) vanuit het lectoraat Meertaligheid en Onderwijs een inventarisatieonderzoek opgezet en uitgevoerd onder een representatieve afvaardiging van lerarenopleiders en studenten van de internationale varianten van de lerarenopleidingen Duits, Engels, Frans en Spaans van Instituut Archimedes (IA) die zijn gebundeld onder “Teacher Education” (TeacherEd). Het onderzoek had als doel inzicht te krijgen in de rol/plek van meertaligheid als leermiddel, leerdoel en context in de verschillende curricula van de TeacherEd.
Hoger onderwijsinstellingen investeren vaak fors in studentenmobiliteit en andere internationaliseringsactiviteiten die de ontwikkeling van interculturele competenties bij studenten moeten bevorderen. De verwachte meerwaarde van zulke projecten wordt vooral uitgedrukt in termen van carrièreperspectief, waarin interculturele competenties een centrale component vormen. Wat in veel internationaliseringsprojecten echter niet gebeurt, is nagaan in welke mate deze projecten ook echt het gewenste effect opleveren op de houding en het gedrag van de studenten. Vooral internationaliseringservaringen in verre bestemmingen vergen een substantiële investering van student en instelling, terwijl niet helemaal duidelijk is of studenten hierdoor ook daadwerkelijk intercultureel competenter worden. Mede om het leerrendement van internationalisering beter in kaart te brengen, is binnen Zuyd Hogeschool de Global Mind Monitor ontwikkeld, een kwantitatief meetinstrument dat zowel de effecten van internationalisering in eigen land als over de grenzen kan meten. In dit artikel gebruiken we recente data (2015-2016) van een eerste longitudinale pilot study bij 320 studenten met dit meetinstrument. Op basis van t-toetsen en meervoudige regressieanalyses onderzoeken we met name het belang van culturele afstand tot het gastland voor de ontwikkeling van interculturele competenties bij studenten. De analytische modellen bevestigen onze verwachting: hoe groter de culturele afstand tussen het thuisland en het gastland, hoe sterker het leereffect. Deze resultaten kunnen nuttige inzichten opleveren voor de verdere ontwikkeling van in internationalisering, zowel over de grens als ‘at home’.
Sinds 2017 vindt er landelijk een reorganisatie van de economische opleidingen plaats. De 35 nieuwe opleidingen zullen in september 2018 gaan starten. In voorbereiding op deze herstructurering is er landelijke onderzoek o.a. in samenwerking met grotere bedrijven en multinationals uitgevoerd. Echter, veel afgestudeerden uit het internationaal-economische domein – vooral de afgestudeerden van de landelijk gelegen hogescholen – zouden graag na hun afstuderen in de regio blijven en solliciteren daarom bij het regionale MKB. Tegelijkertijd valt te verwachten dat als gevolg van toegenomen globalisering binnen het MKB nog steeds veel behoefte bestaat aan afgestudeerde HBOers met een internationaal profiel. Om die reden is een aanvullend regionaal onderzoek relevant. Centraal staat hierbij een behoefteanalyse van het regionale MKB - waaronder veel familiebedrijven - in de landelijk gelegen gebieden waarin de deelnemende hogescholen zich bevinden. Dit onderzoek wil ingaan op de behoeften die de regionale MKBs en familiebedrijven hebben aan economisch-internationaal geschoolde medewerkers en aan de vaardigheden waaraan deze moeten voldoen, specifiek m.b.t. de zogenaamde 21st century skills. De internationaal geschoolde afgestudeerden die in de regio aan de slag gaan noemen wij “internationale bruggenbouwers” en deze kunnen door hun internationale achtergrond de regionale economie (indirect) versterken, mits zij ook voldoen aan de vaardigheden die bekend staan onder de 21st century skills. Kortom: Dit onderzoek combineert een behoefteanalyse vanuit de kenniskant van de opleiding International Business (IB) met de vaardighedenkant (21 century skills), waarbij de nadruk zal liggen op de facetten: intermenselijke communicatie, interculturele competenties, de kritische reflectie en het onderzoekende vermogen zoals ook de creatief-flexibele werk- en denkwijze.
