Gestapeld financieren is een nieuw financieringsvraagstuk van het mkb. De afgelopen negen maanden is een vooronderzoek gedaan naar de problemen die het mkb en hun financieel adviseurs tegenkomen bij gestapeld financieren: wat zijn de vraagstukken en hoe kunnen die worden opgelost?
SamenvattingIn het kader van het onderzoeksproject ‘MKB-advies over gestapeld financieren’ - een SIA Raak MKB project van HvA, HU en de CrowdfundingHub - is een eerder opgesteld stappenplan voor gestapeld financieren in de praktijk getest. Tien onafhankelijke financieel adviseurs hebben stap voor stap aangegeven hoe hun zij tot hun laatste financieringsvoorstellen zijn gekomen. Er heeft kruisvalidatie plaats gevonden met een set van zeventien andere interviews over de werkwijze van financieel adviseurs. Het testen heeft geleid tot een vier belangrijke aanscherpingen om tot bewustere keuzes te komen bij financieringsaanvragen. Bij de ‘Intake’ moet onderscheid worden gemaakt tussen nieuwe en bestaande klanten. Bij de laatste groep wordt sneller gefocust op het business plan en is minder aandacht nodig voor financiële informatie over het bedrijf en voor het inschatten van de ondernemer. Een andere belangrijke toevoeging is dat financieel adviseurs bij de “Intake” eerst controleert of er werkelijk externe financiering nodig is. Bij een deel van de aanvragen kan beter gebruik worden gemaakt van interne kapitaalmiddelen, verbetering van het debiteuren- of voorraadbeheer en leasing of factoring. Bij het “Ontwerp” is het ‘opknippen van de aanvraag’ opgenomen. Het merendeel van de financieel adviseurs heeft de voorkeur om aanvragen bij één financier, in veel gevallen een bank, in te dienen. Als argumentatie hiervoor worden de tijdsbesteding van de adviseur, het gemak, de lage kosten en bekendheid van de klant met deze financier genoemd. Om een bewustere afweging te maken is de stap ‘opknippen aanvraag’ geëxpliciteerd in drie opties: aanvragen bij één financier (met daarbij de vraag of dit tot de optimale oplossing leidt), opknippen aanvraag in rondes of aanvragen bij meerdere financiers tegelijkertijd uitzetten. Tot slot is bij ‘Beheer’ opgenomen dat de totale financieringsportefeuille wordt gemonitord en niet alleen de verstrekte financiering, zoals doorgaans gebeurt.
MULTIFILE
In het kader van het onderzoeksproject ‘MKB-advies over gestapeld financieren’ - een SIA Raak MKB project van HvA, HU en de CrowdfundingHub - is een eerder opgesteld stappenplan voor gestapeld financieren in de praktijk getest. Tien onafhankelijke financieel adviseurs hebben stap voor stap aangegeven hoe hun zij tot hun laatste financieringsvoorstellen zijn gekomen. Er heeft kruisvalidatie plaats gevonden met een set van zeventien andere interviews over de werkwijze van financieel adviseurs. Het testen heeft geleid tot een vier belangrijke aanscherpingen om tot bewustere keuzes te komen bij financieringsaanvragen. Bij de ‘Intake’ moet onderscheid worden gemaakt tussen nieuwe en bestaande klanten. Bij de laatste groep wordt sneller gefocust op het business plan en is minder aandacht nodig voor financiële informatie over het bedrijf en voor het inschatten van de ondernemer. Een andere belangrijke toevoeging is dat financieel adviseurs bij de “Intake” eerst controleert of er werkelijk externe financiering nodig is. Bij een deel van de aanvragen kan beter gebruik worden gemaakt van interne kapitaalmiddelen, verbetering van het debiteuren- of voorraadbeheer en leasing of factoring. Bij het “Ontwerp” is het ‘opknippen van de aanvraag’ opgenomen. Het merendeel van de financieel adviseurs heeft de voorkeur om aanvragen bij één financier, in veel gevallen een bank, in te dienen. Als argumentatie hiervoor worden de tijdsbesteding van de adviseur, het gemak, de lage kosten en bekendheid van de klant met deze financier genoemd. Om een bewustere afweging te maken is de stap ‘opknippen aanvraag’ geëxpliciteerd in drie opties: aanvragen bij één financier (met daarbij de vraag of dit tot de optimale oplossing leidt), opknippen aanvraag in rondes of aanvragen bij meerdere financiers tegelijkertijd uitzetten. Tot slot is bij ‘Beheer’ opgenomen dat de totale financieringsportefeuille wordt gemonitord en niet alleen de verstrekte financiering, zoals doorgaans gebeurt.
LINK
Door de kredietcrisis is de kredietverlening van het mkb een gecompliceerd proces geworden en tast de financieel mkb-adviseur in het duister. Banken wijzen meer financieringsaanvragen af door strengere financieringseisen. Ook zijn alternatieve vormen van financiering ontstaan, zoals crowdfunding, online werkkapitaal, factoring en leasing. Om in de totale kredietbehoefte van ondernemers te voorzien is vaak een combinatie van financieringsvormen nodig. Het combineren van deze verschillende vormen heet ‘gestapeld financieren’. In de praktijk is het lastig om gestapeld financieren te realiseren, omdat het mkb zelf geen ervaring heeft met gestapeld financieren en daarom advies nodig heeft van financieel adviseurs. Deze financieel adviseurs – veelal zelf mkb’ers – kunnen dit advies door een gebrek aan kennis niet geven. Het mkb zoekt een financieel adviseur die overzicht heeft, een adequate financieringsmix kan adviseren èn de aanvraag voor de ondernemer in gang kan zetten. Dit vraagt veel kennis van de financieel adviseur over de financieringsvormen. Er zijn inmiddels meer dan 40 financieringsvormen met elk hun eigen voorwaarden. De Hogeschool van Amsterdam (HvA) en Hogeschool Utrecht (HU) hebben rondetafelbijeenkomsten georganiseerd met financieel mkb-adviseurs, accountantskantoren, subsidiebureaus en financieel adviseurs verbonden aan financieringspartijen. Hieruit bleek dat er in het proces van gestapeld financieren allerlei vragen rijzen over bijvoorbeeld zorgplicht, onderpand, looptijden en risico’s. Gestapeld financieren is niet alleen het combineren van verschillende financieringsvormen. De complexiteit van een gestapelde financieringsmix is namelijk dat de verschillende financieringen in de mix elkaar beïnvloeden. Hierdoor ontstaan nieuwe problemen op het gebied van looptijden, zekerheden, rentekosten en dergelijke. Wat de financieel mkb-adviseur nodig heeft, is een proces voor gestapeld financieren dat de complexiteit vermindert, tot een kostenefficiënt advies leidt en vraag en aanbod beter bij elkaar brengt. Kennis over hoe financieringsvormen op elkaar inwerken is daarbij van belang. De centrale vraag in dit projectvoorstel luidt dan ook: “Hoe kan de financieel adviseur van het mkb de vele verschillende financieringsvormen – met behulp van een overzichtelijk stappenplan - combineren en tot een optimale passende financieringsaanvraag komen?” In dit SIA RAAK MKB project wordt kennis verworven over de inrichting van het aanvraag-, acceptatie- en beheerproces. Het hoofddoel van dit project is om een hanteerbaar, geaccepteerd en kennisintensief stappenplan op te leveren, waarmee de financieel adviseur advies kan geven over de juiste combinaties van financiering. Bij de ontwikkeling van kennis in dit project wordt rekening gehouden met de gedragskenmerken van financieel adviseurs die bepalend zijn of deze kennis uiteindelijk wordt toegepast.
