Dit onderzoek geeft een inkijkje in hoe een professionele leergemeenschap vorm gegeven kan worden en biedt een instrument om de kwaliteit van de gesprekken tussen leraren te bevorderen met behulp van een gespreksprotocol. De leergemeenschap is geïnspireerd op de kennisspiraal van Nonaka en Takeuchi waarbij wordt uitgegaan van een gezamenlijke leervraag. Aan de hand van theoretische noties rondom die vraag gaan leraren aan het werk in hun klas, kijken naar elkaars praktijk door middel van filmpje die leraren zelf van hun eigen praktijk hebben gemaakt en verwoorden hun ervaringen, die ze weer koppelen aan de theoretische noties. Toen de leergemeenschap twee jaar bestond, bleek dat er behoefte was aan een manier waarmee de gesprekken meer diepgang zouden krijgen. Samen met begeleiders van de gesprekken is daartoe een gespreksprotocol ontwikkeld. In de een leergemeenschap van 6 scholen is het protocol in 7 groepen gebruikt. Leraren hebben op een vragenlijst aangegeven welke fasen van het protocol bijdragen aan verdieping en welke aspecten van de bijeenkomst voor hen leerzaam waren. Kwantitatieve analyse laat zien dat het gespreksprotocol volgens leraren behoorlijk bijdraagt aan verdieping van de gesprekken. De fase van tips was belangrijk voor leraren omdat die de gelegenheid bood om praktische adviezen te geven, wat leraren erg op prijs stelden. Het protocol lijkt bijgedragen te hebben aan de kwaliteit van de gesprekken. Het zou daarmee een instrument kunnen zijn waar ook andere lerarenopleiders of betrokkenen bij leergemeenschappen gebruik van zouden kunnen maken.
Het verslag van een onderzoek naar de versterking van de inhoudelijke kwaliteit van zorgbreedteoverleggen op vier basisscholen in stadsdeel Amsterdam Nieuw West. Een zorgbreedteoverleg is een interdisciplinair overleg over leerlingen die extra zorg en aandacht nodig hebben. Elders wordt ook wel het begrip zorgadviesteam gebruikt (zie bijvoorbeeld website van de Rijksoverheid). Als voorbereiding op het onderzoek heb ik een gespreksprotocol ontwikkeld dat deelnemers aan het zorgbreedteoverleg stimuleert om hun beroepsspecifieke kennis en ervaringskennis met elkaar te delen, zodat ze meer diepgang gaan geven aan probleemanalyse en aanpak van de situatie van de leerling. Een inhoudelijk gespreksleider heeft in dit proces de taak de structuur van het gesprek te bewaken en deelnemers uit te nodigen hun standpunten in te brengen en te onderbouwen. Dit ter vergroting van de inhoudelijke kwaliteit van het overleg. Aandachtspunt hierbij is de verbinding tussen werken en leren, in andere woorden het benutten van de werksituatie - in dit geval van een interdisciplinair team - als leersituatie. Centrale vraag in het onderzoek is wat dit gespreksprotocol bijdraagt aan het versterken van de inhoudelijke kwaliteit van het zorgbreedteoverleg op de vier basisscholen. Anders geformuleerd luidt de vraag: werkt het gespreksprotocol en wat zijn de effecten voor de inhoudelijke kwaliteit van het overleg?
Om te kunnen leren van participatieprocessen in de praktijk en op basis daarvan een bijdrage te kunnen leveren aan het verbeteren ervan richt dit onderzoek zich op de gesprekken tussen burgers en ambtenaren en de doorwerking hiervan op participatieprocessen. Centraal staat hoe in gesprekken wordt omgegaan met verschillende perspectieven en de betekenis die participanten hieraan toekennen voor het verdere verloop van een participatieproces. De doorwerking van gesprekken wordt vanuit het perspectief van burgers onderzocht. Door de verwachtingen en ervaringen van participerende burgers te onderzoeken komt naar voren hoe de wijze waarop in gesprekken wordt omgegaan met verschillende perspectieven op een vraagstuk, in hun beleving bijdraagt aan het vinden van oplossingen en draagvlak hiervoor.
