Dienst van SURF
© 2025 SURF
This qualitative study examined how the complex institutional context of gas extraction in Groningen affects relations and processes of trust, and seeks to better understand what is necessary for restoring trust. In the Groningen gas case, responsibilities for dealing with multiple negative consequences of gas extraction are shared by many different organizations who together form a complex institutional system. Numerous professionals are doing their best to help solve the problems. As individuals, case managers and other professionals are seen as benevolent and hard-working people. But as representatives of (large) institutions these professionals struggle to be seen as trustworthy because of persistent problems with institutional performance, with professionals themselves feeling they have insufficient discretionary power. More than interpersonal trust, a different form of trust appears to be at stake here: confidence in the system itself. According to many respondents, confidence in the system is low because the perceived interests of the institutions that shaped this system are not aligned with those of residents and the region. In addition, the positions of power and responsibility within this system are opaque to both residents and professionals. Moreover, the institutional system is perceived to be based on a distrustful attitude toward citizens in general, resulting in elaborate procedures for accountability, control and monitoring. These factors have become obstacles to restoring confidence in the system, no matter how well residents and professionals get along as individuals.
Experiment Krewerd bevindt zich momenteel aan het eind van de planvormingsfase en zal nog door een uitvoeringsfase en afrondingsfase gaan. Tot slot worden de projecten rond de dorpsvisie en energietransitie afgerond. Wat doen de verschillende fasen van het versterkingstraject met de inwoners van Krewerd? Hoe ontwikkelen zich hun gezondheid en de sociale relaties in het dorp over tijd? Welke factoren dragen bij aan de ervaren veerkracht? Welke rol speelt eigen regie hierin? Wat is ervoor nodig dat bewoners zich weer beter gaan voelen en de sociale relaties verbeteren? Dit zijn vragen waar longitudinaal onderzoek in het kader van experiment Krewerd antwoord op kan geven.
Het functioneren van onze democratie, rechtsstaat en bestuur staat op dit moment hoog op de maatschappelijke en politieke agenda. De toeslagenaffaire, het gaswinningsdossier, de stikstofcrisis en andere kwesties hebben hier aan bijgedragen. Deze kwesties raken aan het legitieme gezag van overheden en versterkt het wantrouwen onder burgers. Het opkomend populisme draagt daar ook aan bij. Ook hebben we momenteel te maken met grote transities die ons bestuurlijk systeem van democratie en rechtsstaat uitdagen. We hebben daarom in Nederland een grote uitdaging om als bestuur samen met burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties de democratie nader vorm te geven en te onderhouden. Daarin zijn we al langer op zoek naar nieuwe, meer eigentijdse structuren en manieren van beleid maken, besluitvorming en samenwerking. Idealiter zijn die nieuwe verhoudingen tussen burger en bestuur meer horizontaal en sluit de overheid aan bij wat bottom-up vanuit de samenleving tot stand komt. Daarin is ruimte voor experimenten met nieuwe methodieken om burgers te bereiken en samen met burgers op te trekken. Op meerdere plekken in de wereld worden dit soort experimenten uitgevoerd. We hebben daarom ook baat bij internationale vergelijking en uitwisseling, van wat in de praktijk goed blijkt te werken. We willen als nieuw lectorenplatform bijdragen aan een dynamisch, behoorlijk en responsief bestuur in Nederland. Daarbij is naast de verbinding met praktijkpartners samenwerking met het onderwijs belangrijk. Het HBO leidt professionals op die in de toekomst het bestuur en de democratie mede vormgeven. We kunnen bijdragen aan de groeiende interesse hierin. Het thema Toekomstbehendig bestuur raakt de KIA’s in brede zin, omdat die KIA’s zijn opgezet vanuit de vraag van overheden om Nederland toekomstbestendiger te maken. Ook de Strategische Onderzoeksagenda van de Vereniging Hogescholen biedt voldoende aanknopingspunten
Aanleiding De nationale overheid wil voldoen aan de duurzaamheidsdoelstellingen van 2020. Dit streven botst echter regelmatig met de wensen van lokale overheden en burgers. Communicatieadviseurs van de overheid stuiten steeds vaker op lokale weerstanden tegen projecten als ondergrondse CO2-opslag, windmolenparken of de komst van biovergisters. Communicatieadviseurs vinden het lastig om zelfstandig wetenschappelijke inzichten uit de communicatiewetenschappen toepasbaar te maken voor deze weerbarstige praktijk. Zij hebben behoefte aan kennis en tools om goed communicatief te kunnen handelen. Doelstelling De vraag die in dit project centraal staat is: Hoe kan bij lokale energietransities effectief vorm worden gegeven aan communicatie? Het project Let's Talk Energy sluit aan bij een ontwikkeling om de alledaagse gesprekken tussen mensen te zien als bron van analyse en mogelijk ook als bron voor verandering. Nieuwe nieuwe wetenschappelijke inzichten over communiceren via sociale media combineren we met kennis die is opgedaan door onderzochte cases en best practices. De consortiumpartners van het project werken samen om een energiecommunicatie-instrument (InterAct) te ontwikkelen, dat aanzet tot doeltreffende communicatie over lokale energieprojecten. Met de nieuwe kennis kan de communicatieadviseur analyses maken en reageren op zorgen van burgers bij lokale energietransities. Beoogde resultaten De te verwachten resultaten van het project zijn: " een energiecommunicatie toolkit (InterAct) inclusief een praktische handleiding en eindrapport; " effectieve digitale producten en infographics; " masterclasses energiecommunicatie; " cahier met best practices. Ter afsluiting van het onderzoeksprogramma wordt een landelijke conferentie Let's Talk Energy georganiseerd waarbij de onderzoeksresultaten en opgeleverde producten worden gepresenteerd.