Dienst van SURF
© 2025 SURF
This Special Issue “Ecocentric education” contains articles focused on ecological values in environmental education (EE) and education for sustainable development (ESD). Ecocentric education is based on a critical theory, originating from Erich Fromm [1], Herbert Marcuse [2], and Paulo Freire [3], and on ecological pedagogy (ecopedagogy), developed by Richard Kahn [4]. These critical theorists served as catalysts in the transformation of education towards the recognition of the “domination” of capitalist, corporate, and/or political power in shaping societies, challenging the broadly shared assumptions and practices [5]. Fromm [1] and his peers believed that education makes learners internalize alienation from humanity and nature, a process which is inherent in the industrial capitalist society. This process increases uncritical adherence to dominant values such as consumerism, downplaying the negative side effects of technocratically defined “progress”. https://doi.org/10.3390/educsci10090217 LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/helenkopnina/
MULTIFILE
In deze inaugurele rede wordt in het eerste hoofdstuk het concept 'Pedagogiek van Hoop' behandelt en worden de sleutelthema's van pedagogisch leiderschap en inclusiever onderwijs verkent. In hoofdstuk 2 wordt dieper ingegaan op pedagogisch leiderschap en de verantwoordelijkheid om duurzame veranderingen te bewerkstelligen. Hoofdstuk 3 bespreekt inclusiever onderwijs, waarbij een brede definitie wordt gehanteerd die zich richt op mensen en niet-menselijke dingen. Het belang van gelijkwaardigheid in een diverse samenleving wordt benadrukt. In hoofdstuk 4 wordt het onderzoek in het lectoraat besproken, gevolgd door een conclusie in hoofdstuk 5 met de titel 'Een hoopvolle toekomst. Hoe dan?'. Elk hoofdstuk begint met een citaat dat de essentie van het thema weergeeft. De tekst benadrukt ook het belang van ervaringen en beelden, met name in relatie tot onderwijspraktijken, om reflectie mogelijk te maken.
In dit boekje vindt u de oratie, zoals die ongeveer is uitgesproken bij de aanvaarding van het bijzonder hoogleraarschap ‘Grondslagen van het maatschappelijk werk’ aan de Universiteit voor Humanistiek. Daar heb ik twee hoofdstukken aan toegevoegd. In hoofdstuk 2 ‘Op zoek naar het maatschappelijk rendement’ verantwoord ik gebruikte getallen in de oratie en geef ik argumenten om te investeren in eerstelijns ondersteuning in het sociaal functioneren van mensen in een steeds complexere samenleving. In hoofdstuk 3 ‘Een aanzet tot een raamwerk voor een sociaal werk theorie als voorbeeldige praktijkdiscipline’ werk ik een inzicht in en uitzicht op een samenhangend kennis- en handelingsdomein sociaal werk uit. Sociaal werk is de omvattende term voor het brede kennis- en handelingsdomein waar sociale professionals van verschillend pluimage zich inzetten voor het sociaal functioneren. Binnen sociaal werk is maatschappelijk werk een kernberoep met een lange en indrukwekkende geschiedenis. Het raamwerk dat ik hier presenteer zal mijn werk aan de Universiteit voor Humanistiek en mijn samenwerking met collega’s in het hoger onderwijs en de praktijk inkaderen.
Dominante onderwijsbenaderingen zien de school als plaats waar je wordt voorbereid op later. Echter, de student leeft nu en in een complexe wereld waarin voorbereiding nooit af is. Wat betekent dat inzicht voor de docent-student-relatie?Doel Met dit onderzoek willen we bijdragen aan een verdere emancipatie van de leerling. Dit behelst dat we ruimte willen vergroten voor de existentiële vragen en ervaringen die de leerling bezig houden en de wijze waarop ze al op jonge leeftijd actief kunnen bijdragen aan de samenleving. Door dit te verbinden aan de rol van de leraar en praktijkervaringen van leraren leggen we de focus op de docent-student-relatie. Resultaten Koen verdedigt op 24 juni 2022 zijn proefschrift "Pedagogy of entanglement: a response to the complex societal challenges that permeate our lives" ("Pedagogiek van verstrengeling: een antwoord op de complexe maatschappelijke uitdagingen die ons leven doordringen…") aan de Universiteit Utrecht. Populaire samenvattingen van zijn proefschrift zijn te vinden onder deze links: populaire samenvatting Nederlands en populaire samenvatting Engels. De wetenschappelijke samenvattingen zijn eveneens te downloaden (zie hieronder). Een pdf of fysieke versie van het proefschrift zijn op te vragen bij Koen (k.r.wessels@uu.nl) Eerdere impressies van zijn onderzoek: Digitale HU-lezing juni 2020 en/of Podcast september 2020 rondom thema "Verstrengeling". Looptijd 01 maart 2018 - 28 februari 2022 Aanpak In de context van het onderzoek gaan we samen met docenten op zoek naar nieuwe manieren om leerlingen en de eigen rol als docent te zien. Hiertoe doet Koen biografische interviews en focusgroepen met een groep docentonderzoekers. Ook doet Koen literatuurstudie en bouwt hij voort op casuïstiek afkomstig uit zijn eigen projectmatige werk in het onderwijsveld verbonden aan De Bildung Academie.
Dominante onderwijsbenaderingen zien de school als plaats waar je wordt voorbereid op later. Echter, de student leeft nu en in een complexe wereld waarin voorbereiding nooit af is. Wat betekent dat inzicht voor de docent-student-relatie?Doel Met dit onderzoek willen we bijdragen aan een verdere emancipatie van de leerling. Dit behelst dat we ruimte willen vergroten voor de existentiële vragen en ervaringen die de leerling bezig houden en de wijze waarop ze al op jonge leeftijd actief kunnen bijdragen aan de samenleving. Door dit te verbinden aan de rol van de leraar en praktijkervaringen van leraren leggen we de focus op de docent-student-relatie. Resultaten Koen verdedigt op 24 juni 2022 zijn proefschrift "Pedagogy of entanglement: a response to the complex societal challenges that permeate our lives" ("Pedagogiek van verstrengeling: een antwoord op de complexe maatschappelijke uitdagingen die ons leven doordringen…") aan de Universiteit Utrecht. Populaire samenvattingen van zijn proefschrift zijn te vinden onder deze links: populaire samenvatting Nederlands en populaire samenvatting Engels. De wetenschappelijke samenvattingen zijn eveneens te downloaden (zie hieronder). Een pdf of fysieke versie van het proefschrift zijn op te vragen bij Koen (k.r.wessels@uu.nl) Eerdere impressies van zijn onderzoek: Digitale HU-lezing juni 2020 en/of Podcast september 2020 rondom thema "Verstrengeling". Looptijd 01 maart 2018 - 28 februari 2022 Aanpak In de context van het onderzoek gaan we samen met docenten op zoek naar nieuwe manieren om leerlingen en de eigen rol als docent te zien. Hiertoe doet Koen biografische interviews en focusgroepen met een groep docentonderzoekers. Ook doet Koen literatuurstudie en bouwt hij voort op casuïstiek afkomstig uit zijn eigen projectmatige werk in het onderwijsveld verbonden aan De Bildung Academie.
Aanleiding Pedagogisch medewerkers in de kinderdagopvang nemen een actieve, stimulerende en ontwikkelingsgerichte rol in wanneer ze binnen zijn met de kinderen. Maar eenmaal buiten verandert dat in een meer passieve, toezichthoudende rol. Een mogelijke oplossing om het gebruik van de buitenruimte als pedagogische ruimte te verbeteren, is de inzet van 'groene experts'. Dit zijn mensen met een rijke ervaring op het vlak van natuur. Verder hebben zij ervaring met jonge kinderen als ouder of door (vrijwilligers)werk. Doelstelling Het project beoogt het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers in de buitenruimte te professionaliseren, door de inzet van getrainde vrijwilligers die als 'groene experts' de pedagogisch medewerkers ondersteunen. De samenwerking met 'groene experts' moet de veranderingen in denken en doen bij pedagogisch medewerkers in kaart brengen ten aanzien van risicovermijding en exploratiemogelijkheden voor kinderen in de buitenruimte. Het project wil bovendien de inzet van 'groene experts' optimaliseren door succeservaringen en knelpunten te identificeren en zo tot een goed werkend format voor kinderdagverblijven komen. Beoogde resultaten Het concrete resultaat van dit project is een handboek voor kinderdagverblijven met daarin een model, praktijkverhalen en aanbevelingen. Verder levert het project voor de kinderdagverblijven kennis, inzicht en handelingsbekwaamheid op. Voor het lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind van Hogeschool Leiden en het Instituut voor Ecologische Pedagogiek van Hogeschool Utrecht biedt het project wetenschappelijke en beroepsmatige kennisontwikkeling. Er worden vier voorbeeldlocaties ingericht die worden beschreven in een vakpublicatie en zijn te bezoeken door professionals in de kinderdagopvang. Het traject levert minimaal één wetenschappelijke publicatie en/of presentatie op.