Dienst van SURF
© 2025 SURF
Meer dan de helft van de mensen die vanaf 2010 worden geboren in de rijke landen wordt ouder dan 100 jaar, zo voorspelde de Amerikaanse demograaf James Vaupel in oktober 2009 in het gezaghebbende medische tijdschrift Lancet. Recente schattingen door het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) bevestigen dit toekomstbeeld: Van alle meisjes die nu geboren worden, bereikt mogelijk de helft de leeftijd van honderd jaar. Van de jongetjes kan worden verwacht dat een derde een eeuw zal leven. In Nederland wordt naar de spectaculaire ontwikkelingen op het gebied van de langlevendheid onderzoek gedaan aan de Leyden Academy on Vitality and Ageing. We worden steeds ouder. Zo is de levensverwachting van mannen en vrouwen in Nederland op dit moment respectievelijk 79 en 83 jaar (bron: CBS, 2012). Is dat goed nieuws of slecht nieuws? Want vooral in de hoge ouderdom neemt de kans op ziekten toe. En een aantal van deze ziekten, waaronder dementie, leidt tot ernstige aftakeling.
Verpleegkundigen vinden het lastig om goede dementiezorg te bieden aan mensen met een migratieachtergrond en hun mantelzorgers als er sprake is van onbegrepen gedrag. Bestaande methodieken voor het omgaan met onbegrepen gedrag sluiten niet aan op de situatie van deze doelgroep. In het “Op weg” project onderzochten wij waar de knelpunten liggen voor zorgverleners en mantelzorgers bij het bespreken van onbegrepen gedrag. Deze interviews zijn de eerste stap in de ontwikkeling van een methodiek voor het omgaan met onbegrepen gedrag bij thuiswonende mensen met dementie en een migratieachtergrond.
Persbericht: Dit boek focust op de integratie van kennis om het optimaal functioneren van mensen met dementie te bevorderen, geheel in de geest van het Deltaplan Dementie. In de eerste vier hoofdstukken: de diagnostiek, de symptomen en de medicamenteuze behandeling van de aandoening en de non-medicamenteuze behandeling. Vervolgens beschrijven vier hoofdstukken heel concreet welke zorg er mogelijk is vanuit functioneel perspectief: - basiszorg, - omgevingsstrategieën in de verschillende stadia van dementie, - activeringsstrategieën, - reactivering met en zonder technologische hulpmiddelen. Tenslotte komen in tien hoofdstukken alle mogelijke vormen van begeleiding aan de orde om te helpen leren omgaan met de gevolgen van dementie: - wat zijn nog zinvolle en haalbare bezigheden? - hoe help je hem/haar een positief zelfbeeld te behouden? - wat kan helpen om in contact te blijven met familie en vrienden? - wat zijn wensen voor toekomstige behandeling bij voortschrijding van de ziekte? Kernpunt is steeds: om de kwaliteit van het leven te optimaliseren zijn erkenning van de individuele behoeften, wensen en mogelijkheden een voorwaarde naast een maximum aan respect voor de persoon met dementie.
MULTIFILE
Het aantal mensen met dementie zal als gevolg van de vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040. Zolang er geen genezing voor dementie is, zal vooral omgevingsaanpassing ingezet worden om kwaliteit van leven voor mensen met dementie te verhogen. Virtual Reality (VR) is een mogelijke omgevingsaanpassing. Enkele experimenten met VR bij mensen met dementie laten zien dat er potentie zit in toepassing van VR in de dementiezorg. Human XR, die als startende sociaal maatschappelijke onderneming die de potentiele inzet van VR bij mensen met een dementie wil verkennen, vraagt zich af hoe VR kan worden toegepast in de ouderenzorg en kan bijdragen aan het welzijn van ouderen met een dementie. Deze vraagt leeft ook bij de zorgprofessionals van ouderen-zorgorganisatie Vivantes. Hier ligt de kern van deze KIEM-aanvraag met als hoofdvraag; kunnen VR toepassingen bijdragen aan welzijn van mensen met dementie in de intramurale ouderenzorg?
Het aantal mensen met dementie in Nederland neemt de komende jaren toe. Ook mensen met een verstandelijke beperking (VB) krijgen steeds vaker dementie. Dit komt onder andere omdat zij ouder worden, maar ook omdat een aantal genetische syndromen de kans op dementie verhoogt. Met een toenemend aantal mensen met VB dat thuis woont, is het van belang dat familieleden, naasten, professionals uit het sociaal domein en de langdurige zorg over kennis beschikken om dementie bij mensen met VB te herkennen en te diagnosticeren. Het blijkt echter dat dit niet het geval is. Het doel van dit project is om familieleden, naasten, professionals uit het sociaal domein en de langdurige zorg zodanig toe te rusten dat zij dementie bij mensen met VB tijdig herkennen en diagnosticeren.Dit project bestaat uit een viertal praktijkprojecten en een onderzoeksproject wordt uitgevoerd gericht op de prevalentie van dementie, medicatiegebruik en comorbiditeit bij deze doelgroep. Ook wordt onderzocht welke motorische problematiek wordt geobserveerd bij mensen met een verstandelijke beperking en dementie in Nederland en of er een patroon zichtbaar is van motorische achteruitgang voorafgaand aan de diagnose dementie bij deze doelgroep. De uiteindelijke bevindingen worden gebundeld binnen een handreiking Differentiaal Diagnostiek.
Het probleem dat deze projectaanvraag adresseert is de hoge werkdruk van zorgprofessionals in de dementiezorg. Door een stijging in het aantal ouderen met dementie, stijgt de zorgvraag, terwijl het tekort aan zorgprofessionals groeit. Door de inzet van slimme technologische innovaties zoals een Intelligente Zorgomgeving kan deze werkdruk sterk verminderd worden. Een Intelligente Zorgomgeving maakt gebruik van sensortechnieken en gebruikt Artificiële Intelligentie (AI) om gepersonaliseerde zorg te leveren door de zorgbehoefte in kaart te brengen en daarop te reageren. De Intelligente Zorgomgeving werkt daarbij samen met de zorgprofessional. Deze oplossingsrichting wordt in dit project verder uitgewerkt samen met vier zorgpartijen en drie innovatieve MKB. Aan de hand van de casus “Ondersteuning bij eten en drinken” worden Just-in-time adaptive interventions (JITAI) ontwikkeld zodat de zorgprofessional de zorgprofessional ondersteund wordt in het uitvoeren van bepaalde zorgtaken. Een voorbeeld van een interventie is het op het juiste moment geven van op de persoon aangepaste zintuigelijke prikkels (geluiden, lichten en projecties) die senioren stimuleren om te eten. Door dergelijke interventies wordt de druk op de zorgprofessional verminderd en neemt de kwaliteit van de zorg toe. Niet alleen de integratie van de AI-modules is van belang maar ook hoe de AI ‘getoond’ wordt aan de zorgprofessional. Daarom wordt er in dit project ook extra aandacht besteed aan de interactie tussen zorgprofessional en de Intelligente Zorgomgeving waardoor het gebruiksgemak wordt verhoogd en zowel cliënt als zorgprofessional een hogere mate van autonomie kunnen ervaren. Door het prototype van de Intelligente Zorgomgeving verder te ontwikkelen in zorginstellingen in samenwerking met verschillende zorgprofessionals en aandacht te besteden aan het ontwikkelen van AI en Interactie met het systeem kunnen de wensen en behoeften van de zorgprofessionals worden geïntegreerd in de Intelligente Zorgomgeving. Dit gebeurt in drie iteraties waarbij de drie opeenvolgende beschikbare living labs in toenemende mate complex en realistisch zijn.