Een kleine tien jaar geleden publiceerde ik in Wapenveld mijn eerste beschouwing over de prestatiemaatschappij. Het was het begin van een decennium nadenken, schrijven en spreken over een thema dat mijzelf en vele tijdgenoten onder de huid zit: prestatiedruk, onrust en stress. Het artikel destijds was grotendeels een beschouwing van de maatschappelijke en culturele achtergronden en sloot af met het vermoeden dat de christelijke traditie remedies bevat en een radicaal perspectief geeft op ontspannen leven. In de jaren die volgden ben ik dat vermoeden verder gaan verkennen.
Het lectoraat Theologie van de Christelijke Hogeschool Ede wil een sterke verbinding leggen tussen de opleiding, het onderwijs en het brede veld waarin hbo-theologen dagelijks werken. We zijn dankbaar voor de positie die deze theologen in het werkveld innemen. Het lectoraat Geestelijk Leiderschap beoogt zich meer te concentreren op de ‘binnenkant’ van de hbo-theoloog en kijkt vooral naar de spirituele, morele en apologetische vorming. In samenwerking met studenten, docenten, interne (andere academies binnen de CHE) en externe experts en kennispartners (andere hogescholen, universiteiten en christelijke organisaties) hopen we concrete en inspirerende resultaten te boeken variërend van een vervolg op het handboek Praktijkgericht (2010), onderwijsmodules tot beroepsprofielen en symposia over leiderschap. Het thema van het lectoraat luidt ‘handelen in hoop: geestelijk leiderschap en christelijke presentie in een post-christelijke samenleving’. ‘Hoop’ staat hierin centraal. In deze lectorale rede, die een nieuwe lectoraatsperiode markeert, neemt de lector u achtereenvolgens mee langs een aantal bakens die bepalend zullen zijn voor de gang van het onderzoek: 1. De geestelijk (bege)leider als handelaar inhoop 2. Context: de post-christelijke samenleving 3. Geestelijk leiderschap: de hbo-theoloog als geestelijk (bege)leider en handelaar in hoop 4. Drie ‘dragende delen’: spiritualiteit, ethiek en geloofsverantwoording 5. Onderzoek en onderzoekslijnen.
Dit is de publieke presentatie van het associate lectoraat Christelijke Professie. Dit associate lectoraat werkt aan een theologische doordenking van beroepspraktijken in christelijke zorgorganisaties en Lelie zorggroep in het bijzonder. Het associate lectoraat is een strategische samenwerking tussen Lelie zorggroep en de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en maakt deel uit van het CHE-lectoraat Geloven in context.
In de huidige onderwijsdiscussie staat persoonsvorming prominent op de agenda. Ten aanzien van beroepsopleidingen voor het leraarschap is er een toenemende en brede erkenning voor het belang van de persoonsvorming van de leraar (in opleiding), de professionele identiteit van de leraar en de bronnen (primaire bronteksten) die bij dat vormingsproces van belang zijn. De relatie tussen de gebruikte bronnen, de persoonsvorming/professionele vorming en de professionele praktijk is complex en daarover is nog veel onduidelijk. Echter, die relatie is cruciaal vanuit het standpunt dat een beroepsopleiding een positieve en waarneembare invloed beoogt uit te oefenen op de aanstaande beroepsbeoefenaren en daarmee op de professionele praktijk in de school. Als onderdeel van het curriculum van een christelijke lerarenopleiding voor het basisonderwijs worden primaire (levensbeschouwelijke en pedagogische) bronteksten ingezet bij het proces van persoonsvorming en vorming van de professionele identiteit. Het onderzoeksproject De invloed van primaire bronteksten op de persoonsvorming en het professionele handelen van de leraar (in opleiding) beoogt aan het licht te brengen welke invloed primaire bronteksten hebben op de persoonsvorming van studenten/aankomende leraren en op beroepsuitoefening in de lespraktijk in het basisonderwijs tijdens hun LIO-stage. Hoe primaire bronteksten functioneren in de praktijk van het onderwijscurriculum op de pabo-opleiding, hoe deze teksten doorwerken bij de persoonsvorming van studenten, welke invloed deze teksten hebben op de vorming van de professionele identiteit van aankomende leraren basisonderwijs en hoe dat hun handelen als beroepsbeoefenaar beïnvloedt, is tot op heden niet onderzocht. Dit empirische onderzoek wil in deze leemte voorzien.
