De huidige landschapsinrichting komt steeds verder onder druk te staan. Klimaatverandering, weersextremen en langere periodes van nat en droog zorgen voor steeds meer problemen in het landschap en ook een afname in biodiversiteit en de stikstofcrisis eisen hun tol. Zo worden de hogere zandgronden steeds droger en neemt het risico op overstromingen door hevige buien toe. Het huidige landschap lijdt hieronder en vraagt om verandering. Een herinrichting van het landschap op basis van water- en bodemeigenschappen, biedt de oplossing. De casus is uitgevoerd in het Groene Woud, gelegen in de provincie Noord-Brabant. Het Groene Woud is 35.000 hectare groot en bevindt zich tussen ’s-Hertogenbosch, Eindhoven en Tilburg. Het wordt gekenmerkt door een typisch beekdallandschap met tal van beken en natuur, vaak sterkverweven met agrarische activiteiten. Het doel van de casus Klimaatveerkrachtig landschap – het Groene Woud, is het ontwerpen van een herinrichting van het Groene Woud, waarbij al deze problemen mee worden genomen. De herinrichting is gedaan aan de hand van water- en bodemeigenschappen en biedt zowel landbouw als natuur de kans om zich optimaal te ontwikkelen binnen de grenzen van het Groene Woud.
MULTIFILE
De gevolgen van de extreem droge zomer van 2018 zijn nu, zelfs na een natte winter, nog terug te vinden in het grondwaterpeil met alle gevolgen voor landbouw, natuur en woningen. Misschien dat de droge zomer van 2018 een kantelpunt kan zijn in het denken over de wijze waarop in Nederland de beekdalen zijn ingericht. Een meer natuurlijke inrichting van beekdalen met een sterk bufferend vermogen kan vele problemen voorkomen. De slag naar duurzaamheid moet worden gemaakt: het inrichten van beekdalsystemen voor de lange termijn. Bij Hogeschool Van Hall Larenstein vond er onlangs een symposium over plaats.
MULTIFILE
Nederland staat voor een aantal grote crisissen, een acute energiecrisis, maar ook een klimaatcrisis en een biodiversiteitscrisis. Het aanpakken van deze energiecrisis gaat leiden tot een wezenlijke verandering van de landschappelijke structuur van Nederland. Deze verandering brengt kansen mee voor de aanpak van de klimaat- en biodiversiteitscrisis door op zoek te gaan naar slimme combinaties van ecologische diensten in het landschap. In dit voorstel onderzoeken we met een trans-disciplinair team vanuit de visie van een natuur-inclusief energie landschap voor natte PV-systemen waar barrières zitten in de realisatie. Hierbij staat co-design van PV-systemen met inrichting van natuur- klimaat en belevingsfuncties van water centraal. Het onderzoek werkt vanuit deze visie terug naar concrete lacunes in kennis over techniek, ecologische impact en maatschappelijk draagvlak. Om multidisciplinariteit te garanderen zetten we in op multi-disciplinaire werkpakketten waarbinnen ten minste twee componenten van het SETs (Sociaal-Ecologisch-Technisch-systeem) denken belichaamd wordt. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan PV-design op klimaatbufferzones voor waterberging, waarbij sun-tracking mogelijk wordt door drijvende constructies, klimaatmitigatie door het maximaliseren van opslag van koolstof in wateren waardoor ook meteen habitat aangelegd kan worden voor soorten of het gebruik van thin-film PV ontwerpen die minder zichtbaar zijn in het landschap en dus op minder weerstand stuiten. Om tot opschaling te komen gaan we met de verschillende zienswijzen kansenkaarten produceren waar vanuit technisch, ecologisch en maatschappelijk oogpunt de beste kansen liggen voor de aanleg van een nat energielandschap. Door maatschappelijke kosten en baten af te wegen wordt een integrale kansenkaart gemaakt die kan leiden tot een energielandschap met maximale baten voor mens, klimaat en natuur.
