In de periode maart 2015 – december 2016 heeft de opleiding WTB deelgenomen aan het landelijk project proeftuinen. In dit project is nagegaan of het protocol afstuderen aanknopingspunten biedt voor hbo-opleidingen om het afstudeerprogramma te evalueren en te verbeteren. Het protocol bestond uit 12 vragen die gaan over hoe een opleiding het afstudeerprogramma onderbouwt en organiseert. Deze tekst is een samenvatting van de eindrapportage.
De laatste jaren is er in het hbo veel aandacht voor de legitimering van de diploma’s. Het rapport “Vreemde ogen dwingen” heeft een impuls gegeven aan het verbeteren van de afstudeerprocessen bij vrijwel alle opleidingen. Onderdeel van de verbeterslag is het verbeteren van de modellen waarmee eindwerken worden beoordeeld. Deze modellen moeten bijdrage aan een valide, betrouwbaar en voor de student inzichtelijke beoordeling. Belangrijke vraag daarbij is hoe zo’n model kan worden vormgegeven en of een beoordelingsmodel specifiek is voor een opleiding of hetzelfde kan zijn voor meerdere opleidingen. Dit artikel beschrijft een project aan de Hogeschool Utrecht waarin een gezamenlijk beoordelingsmodel voor afstuderen in het economiedomein is ontwikkeld. Het bleek mogelijk een gezamenlijk beoordelingsformulier te ontwerpen waarin ruimte is voor het toetsen van opleidingsspecifieke eindkwalificaties. Het artikel beschrijft de manier waarop het beoordelingsmodel is ontwikkeld en het resultaat van deze ontwikkeling en geeft een aantal succesfactoren aan.
LINK
Inleiding In zijn column “De rampzalige neiging tot na-apen” in Hoger Onderwijs Management van mei 2016 betoogt In ’t Veld dat hogescholen moeten stoppen met het na-apen van universiteiten op het gebied van onderzoek. Hij noemt dit ‘academic drift’. Er is vaker kritiek te horen op het onderzoek in het hbo zoals door emeritus-hoogleraar Verschuren in zijn opiniestuk van 31 juli 2015 in De Volkskrant waarin hij stelt dat studenten in het hbo bij lange na niet genoeg getrained worden in onderzoek. Recent nog stelde Peter Kwikkers in Science Guide 18 augustus: “Niet zelden is hboonderzoek gewoon opiniepeiling, feitencollectie of gesubsidieerde consultancy.” Een groot deel van die kritiek is naar mijn mening gebaseerd op een drietal hardnekkige misverstanden over onderzoek in het hbo. Zo wordt niet goed onderscheid gemaakt tussen het praktijkgerichte onderzoek binnen lectoraten en het uitvoeren van onderzoek door studenten. En soms lijkt men er onterecht vanuit te gaan dat het hbo studenten opleidt tot onderzoeker en dat deze altijd moeten afstuderen op een onderzoekscriptie. Dat deze misverstanden er zijn is overigens niet vreemd. Over onderzoek in lectoraten en onderzoeksactiviteiten van studenten heerst buiten maar helaas ook nog steeds binnen het hbo veel verwarring. Hierdoor kunnen critici roepen dat het slecht gaat met onderzoek in het hbo. Het tegendeel is het geval. Recent liet het Rathenau Instituut in een uitgebreid overzicht zien hoe indrukwekkend het is wat er de afgelopen vijftien jaar is ontwikkeld. De misverstanden zijn echter zo hardnekkig dat er nog steeds opleidingen zijn die hier naar handelen. In mijn bijdrage zal ik eerst ingaan op de oorsprong van de drie misverstanden en daarna zal ik een visie presenteren op hoe ze weg te nemen zijn.
LINK
Het project 'Je ogen uitkijken' is gestart vanuit een vraag van de Vereniging Hogescholen. Het project is gericht op het ondersteunen van hogescholen bij de duurzame verankering van aandacht voor toetsbekwaamheid in het hbo. Het gaat dan bijvoorbeeld om BKE/SKE-professionalisering voor hbo-docenten en het Protocol Afstuderen, gericht op de kwaliteit van afstudeerprogramma's.
Het project 'Je ogen uitkijken' is gestart vanuit een vraag van de Vereniging Hogescholen. Het project is gericht op het ondersteunen van hogescholen bij de duurzame implementatie van BKE/SKE-professionalisering voor hbo-docenten en het Protocol Afstuderen 2.0 (kwaliteit van afstudeerprogramma's).Doel Startpunt is de rapportage 'Zienderogen vooruit' (2017) waarin aanbevelingen staan over de duurzame implementatie van BKE/SKE en Protocol Afstuderen 2.0. We werken verder vanuit het landelijke onderzoek naar de implementatie van BKE-trajecten (2017) en de pilots met Protocol Afstuderen (2017). Resultaten Versterking van het landelijk netwerk toetsbekwaamheid en de samenwerking tussen hogescholen. Tools en instrumenten waarmee opleidingen en hogescholen (beter) kunnen werken met Protocol Afstuderen 2.0 en de kwaliteit van hun afstuderen kunnen verbeteren en borgen. Inzicht in wat 'duurzame toetsbekwaamheid' betekent voor de hogescholen en hoe dat vorm kan krijgen in BKE/SKE-trajecten. Looptijd 01 januari 2019 - 01 oktober 2022 Aanpak In het project worden alle hogescholen vertegenwoordigd in de ‘kerngroep’. Hier wordt samengewerkt aan werkwijzen, hulpmiddelen en de opzet van het flankerende onderzoek. Twee keer per jaar worden regio-bijeenkomsten georganiseerd voor alle hogescholen. Deelnemers kunnen dan zelf aan de slag met de opbrengsten van het project.
Het project 'Je ogen uitkijken' is gestart vanuit een vraag van de Vereniging Hogescholen. Het project is gericht op het ondersteunen van hogescholen bij de duurzame verankering van aandacht voor toetsbekwaamheid in het hbo. Het gaat dan bijvoorbeeld om BKE/SKE-professionalisering voor hbo-docenten en het Protocol Afstuderen, gericht op de kwaliteit van afstudeerprogramma's.Doel Het startpunt van het project Je Ogen Uitkijken was de rapportage 'Zienderogen vooruit' (2017), waarin aanbevelingen staan over de duurzame implementatie van BKE/SKE en Protocol Afstuderen. Dit project werd uitgevoerd binnen het Netwerk Toetsbekwaamheid, waarin kennis en ervaringen worden gedeeld en gezamenlijk kennis wordt ontwikkeld over toetsen en beoordelen in het hoger (beroeps)onderwijs. Oprichters van het Netwerk Toetsbekwaamheid (voorheen Netwerk BKE/SKE) zijn Liesbeth Baartman (HU) en Tamara van Schilt-Mol (HAN). Resultaten Website www.toetsbekwaamheid.nl waarop informatie te vinden is over het landelijke netwerk toetsbekwaamheid. Herijkte landelijke kwaliteiten voor de BKE/SKE, ontwikkeld in samenwerking met alle hogescholen. Deze kwaliteiten worden door alle hogescholen gebruikt voor de vormgeving van professionalisering voor hbo-docenten en vervangen de eerdere BKE/SKE leeruitkomsten. Op www.toetsbekwaamheid.nl staat de rapportage, filmpjes en een artikel over voortdurende toetsbekwaamheid. Voor het Protocol Afstuderen zijn op www.toetsbekwaamheid.nl handvatten, filmpjes en werkvormen te vinden. In het professionaliseringsalfabet staan tal van werkvormen, voorbeelden en materialen. Het Netwerk Toetsbekwaamheid organiseert bijeenkomsten voor netwerkvertegenwoordigers en de Week van de Toetsbekwaamheid. Looptijd 01 januari 2019 - 01 juli 2022 Aanpak In het project werden alle hogescholen vertegenwoordigd in de ‘kerngroep’. Hier werd samengewerkt aan werkwijzen, hulpmiddelen en de opzet van het flankerende onderzoek. Het project Je Ogen Uitkijken werd uitgevoerd in opdracht van de Vereniging Hogescholen en gefinancierd door de Vereniging Hogescholen en OCW.
