Dienst van SURF
© 2025 SURF
Dit artikel gaat over de mogelijke introductie van micro-aardappelen, ofwel microtubers, op de Europese markt en de uitdagingen met betrekking tot alkaloïden. Aardappelen zijn wereldwijd essentieel voor voedselzekerheid, maar microtubers, kleine aardappelknollen, blijven relatief onbekend. Nederlandse producenten overwegen deze kleine knollen te gebruiken voor voedselproducten, maar de aanwezigheid van alkaloïden is een belangrijk aandachtspunt. Alkaloïden zijn natuurlijke stikstofhoudende verbindingen die in veel planten voorkomen, waaronder aardappelen (Solanum tuberosum L.). Sommige alkaloïden, zoals solanine en chaconine, kunnen schadelijk zijn bij inname in grote hoeveelheden, terwijl andere gunstige effecten kunnen hebben, zoals antioxidanten-eigenschappen. De regulering en etikettering van alkaloïden in voedsel variëren, wat de uitdagingen voor producenten benadrukt. Hoewel er interesse lijkt te zijn in microtubers in de Europese fine dining sector, zijn er momenteel weinig aanwijzingen voor een aanzienlijke markt voor consumptie van deze kleine aardappelen in Europa. In Oost-Aziatische landen worden microtubers voornamelijk gebruikt als pootgoed, wat de huidige beperkte kennis over het marktpotentieel in Europa benadrukt. Dit artikel benadrukt het belang van zorgvuldige teeltpraktijken en marktonderzoek voordat er grootschalige investeringen worden gedaan in de commerciële teelt van microtubers voor consumptie in Europa. De wetgeving met betrekking tot alkaloïden is momenteel nog niet concreet, en verder onderzoek is nodig om de gezondheidseffecten en mogelijke risico's beter te begrijpen. Samengevat, dit artikel biedt inzichten in de potentie van microtubers op de Europese markt, waarbij rekening wordt gehouden met de aanwezigheid van alkaloïden en hun impact op gezondheid en voeding. Het stimuleert producenten en onderzoekers om de mogelijkheden van microtubers verder te verkennen en te benutten.
Weer een mooi gesprek voor Talent in de Regio! In deze nieuwe aflevering van Talent Talk hebben we Jakob Zwinderman projectleider IHOG en Debby Tohata projectleider van Kansen Verzilveren voor technisch vakmanschap te gast. In deze aflevering gaan we in op het belang van het behouden van vakkrachten in de techniek en het aantrekken van personeel en talent. Van Jakob leren we wat de mogelijkheden zijn van grondstoffen zoals magnesium, aardappelen en vezelhennep en de samenwerking die nodig is tussen ondernemers, onderwijs en onderzoek.
LINK
Noord-Nederland telt ongeveer 70.000 ha akkerbouw, waarvan 14.000 ha pootaardappelen. De totale jaaromzet van de pootaardappelteelt bedraagt ongeveer 230 miljoen euro (exclusief de omzet van toeleverende en dienstverlenende bedrijven). Van alle productielanden samen, neemt Noord-Nederland met 23% van de wereldwijde export van gecertificeerd pootgoed een absolute toppositie in. Om deze toppositie te behouden, is continu aandacht voor productiviteit, duurzaamheid en kwaliteitsverbetering vereist. Bij de huidige bedrijfsomvang kan een geautomatiseerde gewasinspectie daarbij zeer behulpzaam zijn. Kwalitatief hoogwaardiger inspectie tegen lagere kosten kan de kwaliteit en de kostprijs van gewassen in de precisielandbouw verbeteren. Voor pootgoedtelers is het belangrijk te weten wat de kwaliteit van de plant is, in relatie met de gepote aardappel. Doelstelling is het verkrijgen van inzicht in de methoden, technieken en algoritmen die nodig zijn voor het automatisch bepalen van het opkomstgedrag van individuele aardappelplanten met behulp van low-cost drones. Koelhuis Bergmans stelt de akkervelden waar opnames van gemaakt worden beschikbaar. Ana Vita heeft veel ervaring in het ontwikkelen van nieuwe markten in de precisielandbouw. De NHL is in het bezit van een ROC-light ontheffing om met drones tot 4 kg te mogen vliegen. Tevens onderzoekt de NHL welke methoden, technieken en algoritmen gebruikt kunnen worden. Dit project levert een dataset met hierin periodiek opgenomen beelden van aardappelplanten, methodes voor het bepalen van individuele aardappelplantgroei en een beschrijving van de onderzoeksresultaten in de vorm van een (wetenschappelijke) paper.
Glycoalkaloïden komen voor in de familie van de nachtschade, waaronder in de voor de Nederlandse landbouw belangrijke gewassen aardappelen, tomaten en aubergines. Hoewel breed onderkend is dat glycoalkaloïden, en ook de na hydrolyse gevormde steroïden, potentieel bioactieve verbindingen zijn met farmaceutische applicaties, worden deze op dit moment niet geïsoleerd. In vrijwel alle gevallen verdwijnen de glycoalkaloïden als een afvalstroom in verschillende ketens. Op dit moment is er slechts beperkt inzicht in de potentie van dit type verbindingen voor de farmaceutische markt, mede omdat de commerciële beschikbaarheid van glycoalalkoïden en steroïden hieruit vaak slecht is. Verder is het isoleren van de verbindingen in hoeveelheden van 5-25 gram uit de bovengenoemde gewassen erg tijdrovend en moet er specifieke kennis ontwikkeld worden om de verbindingen uit de gewassen te isoleren en te zuiveren. In dit projectvoorstel wordt beoogd om via een chemische route uit commercieel beschikbare uitgangsstoffen de steroïden uit de aardappel, tomaat en aubergine in redelijke hoeveelheden (5-25 gram) te synthetiseren en in een vervolgstudie te screenen op in vitro activiteit en potentie als geneesmiddel. Het einddoel van het project is om een goed inzicht te krijgen in de mogelijke valorisatie van glycoalkaloïden uit de Nederlandse landbouw richting de farmaceutische markt en hiermee de landbouw te koppelen aan de farmaceutische industrie.
IHOG heeft tot ultieme doelstelling om de regio Oost-Groningen te laten floreren, waarbij een termijn van tien jaar wordt gehanteerd. Dit betekent dat er dan voldoende werkgelegenheid is, er een goede brede welvaart wordt ervaren en het bruist van nieuwe innovaties. Deze afbakening is gelegen in de letterlijke wortels die het IHOG heeft met de regio. IHOG zal zich namelijk richten op de ontwikkeling van hoogwaardiger ketens en het opzetten van een ecosysteem gebaseerd op drie Oost-Groningse grondstoffen te weten:1. Magnesiumzouten;2. Aardappelen;3. Hennep.Vanuit deze grondstoffen wil het IHOG nieuwe toepassingen van de grondstoffen stimuleren en/of de keten van de grondstoffen efficiënter inrichten, bij voorkeur hoog in de (biobased) waardeketen. Ook stimuleert IHOG cross-overs van de grondstoffen, waarbij gedacht kan worden aan bijvoorbeeld de ontwikkeling van brandwerend isolatiemateriaal waarbij zowel hennep als magnesium wordt toegepast.